Summary
Samenvatting Biologie H10 Voeding en vertering
- Course
- Level
Een samenvatting over hoofdstuk 10, voeding en vertering. Boek: Nectar 4e editie biologie 5 vwo leerboek. Inclusief plaatjes en scans uit het boek.
[Show more]
Seller
Follow
evelynnavarro
Content preview
Biologie samenvatting10.1 Je lichaam en je voedsel
Een goede darmflora (de verschillende soorten darmbacteriën in je darmkanaal) is belangrijk voor
een goede vertering, het stimuleert de ontlasting en speelt een rol bij de afweer.
Probiotica: bacteriën in je voedsel die je gezondheid bevorderen (kan je ook in capsules eten)
Prebiotica: onverteerbare plantenresten waar nuttige bacteriën in je darmen van leven.
In je voedsel komen ook schadelijke bacteriën (en schimmels) binnen. In het maagzuur gaan de
meeste dood. Een goede hygiëne verkleint de kans dat je teveel micro-organismen binnen krijgt.
Voedingsmiddelen bestaan uit de volgende voedingsstoffen:
Koolhydraten
Brandstof (energie in de vorm van ATP)
Bouwstof (bijvoorbeeld als onderdeel van receptoreiwitten)
Glycogeen is een reservestof
Vetten
Brandstof
Bouwstof (voor membranen en hormonen)
Dienen als warmte isolatie (GEEN BESCHERMENDE STOF)
Reservestof
Eiwitten
Bouwstoffen (bijvoorbeeld voor spiereiwitten, hemoglobine en antistoffen)
Brandstof
Geen reservestof (niet kunnen opslaan)
Water
Bouwstof
Transportmiddel (bloedplasma)
Warmtebuffer (houdt lichaamswarmte vast)
Mineralen
Bouwstof (kalkzouten bijvoorbeeld bij je botten)
Spelen een rol bij verschillende processen in je lichaam (Na+ en K+ bijvoorbeeld bij
de werking van zenuwcellen)
Nodig voor bescherming
Spoorelementen: mineralen waar je maar weinig van nodig hebt.
Vitaminen
Essentiële voedingsstoffen die het lichaam in kleine hoeveelheden gebruikt
Bij een tekort ontstaan gebreksziekten.
Dienen vooral als beschermende stoffen
Bouwstoffen
Voedingsvezels: onverteerbare plantaardige koolhydraatmoleculen. Hun functie is o.a. het
stimuleren van de darmperistaltiek en daarmee een goede doorstroming. Ook nemen ze veel water
op, zodat het volume van de darminhoud toeneemt en de ontlasting structuur krijgt en soepel blijft.
Krijg je te weinig voedingsvezels binnen, dan krijg je last van obstipatie.
Per voedingsstof is er een advies over de dagelijkse consumptie: de aanbevolen dagelijkse
hoeveelheid of ADH. Wat een gezonde hoeveelheid voedsel per dag is, hangt af van de persoon en
zijn activiteiten.
Als je regelmatig te veel eet dan wordt je te dik (obesitas). Soms kunnen allelen meespelen, die
bijvoorbeeld je eetgedrag beïnvloeden.
, Additieven: stoffen (conserveermiddelen en kleur-, geur- en smaakstoffen) die zijn toegevoegd om
het voedingsmiddel aantrekkelijker of langer houdbaar te maken. Al deze stoffen zijn goedgekeurd
door de EFSA en hebben een E-nummer gekregen (BINAS 82B).
Van veel additieven is de maximale hoeveelheid bepaald die je per dag per kg lichaamsgewicht
zonder problemen kan eten. Dit is de ADI, de aanvaardbare dagelijkse inname (BINAS 95AB).
Voedselallergie: een heftige reactie op een normale voedingsstof. Het immuunsysteem reageert
sterk op bijvoorbeeld melkproducten, pinda's of gluten. Eet je deze voedingsmiddelen, dan komt de
stof histamine vrij, waardoor slijmvliezen opzetten en bloedvaten verwijden, wat kan leiden tot o.a.
benauwdheid en bultjes op de huid.
10.2 Verteringsstelsel
Vertering: de afbraak van moleculen uit het voedsel door enzymen.
In een schepje ontlasting zijn alle soorten darmbacteriën in jouw darmen terug te vinden.
Reis van je voedsel:
Mond
Mechanische verkleining: kauwen -> vergroting oppervlakte voedseldeeltjes
Speeksel uit speekselklieren bevat o.a.:
1. Het enzym amylase, dat zetmeelmoleculen (in het brood) afbreekt.
2. Slijm waardoor je voedselbrokken makkelijker kunt doorslikken
3. Eiwitten met een mondbacterie- en schimmeldodende werking.
Per dag wordt er meer dan 1 liter speeksel geproduceerd.
Slikken:
o Je tong duwt het voedsel naar achteren
o Het strotklepje sluit de luchtpijp
o De huig sluit de neusholte
Slokdarm
Spieren in de wand duwen de voedselbrokken naar beneden met peristaltische bewegingen.
o Lengtespieren trekken vóór de voedselbrok samen, waardoor er ruimte ontstaat.
o Kringspieren trekken vervolgens achter het voedsel samen.
o Het voedsel verschuift en de lengte- en kringspieren ontspannen.
Maag
Sterke spieren kneden de voedselbrokken
Maagsapklieren maken per dag zo'n 2,5 liter maagsap, dat bestaat uit drie klierproducten:
1. Zoutzuur (HCl)
o PH is laag (1,5 - 3,5)
o Eiwitten zwellen op, zodat enzymen er beter bij kunnen.
o Activeren van eiwitsplitsende enzymen
o Doden van bacteriën
2. Pepsinogeen, een inactief pro-enzym
o Onder invloed van het zoutzuur ontstaat hieruit het actieve peptase dat eiwitten
afbreekt tot polypeptiden (BINAS 82EFG).
3. Slijm
o Bedekt de binnenkant van de maag en beschermt de cellen van de maagwand tegen
het zoutzuur (via bicarbonaat) en peptase (via glycoproteïnen).
- Aan de bovenkant sluit een kringspier de maag af van de slokdarm en aan de onderkant gebeurt de
afsluiting door de kringspier van de maagportier.
-> voorkomen dat de zure voedselbrij terug naar de slokdarm gaat of ongehinderd de twaalfvingerige
darm in stroomt
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller evelynnavarro. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.54. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
83750 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now