Summary
Samenvatting Feniks 3 vwo Hoofdstuk 4
- Course
- Level
- Book
Hst 4 Rusland wordt communistisch: samenvatting + begrippen
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
KayBroeks
Content preview
Geschiedenis hoofdstuk 44.1 Socialisten en anarchisten in Rusland
Samenvatting:
De Russische piramide
De Russische maatschappelijke en politieke piramide begon met de Tsaar. Deze was heel rijk
en bleef altijd binnen de tsarenfamilie. Hierna kwam de ‘kerkvorst’. Deze werd gekozen door
de tsaar en was de patriarch van de Russisch-Orthodoxe kerk. De kerk leerde de bevolking
dat god de tsaar en adel (grondbezitters – bojaren) boven hen had gesteld, zo was het dus
een doodzonde om tegen hen in opstand te komen. Mensen met afwijkende meningen
werden genadeloos aangepakt. De bojaren hielpen de tsaar aan het hof met regeren,
belastingen en oorlog voeren. Op dat moment beheerde bedrijfsleiders hun landgoederen.
Onder deze bovenste laag kwam de middenlaag van kooplui, ambachtslieden en de
bourgeoisie (rijke kooplui en fabrikanten). Dan ook nog bestuursambtenaren en
intellectuelen en schrijvers. Er zat een grote kloof tussen al deze standen en omdat er nog
weinig industrie was waren er dus ook bijna geen industriearbeiders. De basis van de
piramide wordt gevormd door de lijfeigene, oftewel boeren die gebonden zijn aan de bojaar.
De boeren woonden in de mir (boerengemeenschap). Van de oogst ging het meeste naar de
edelman en de rest voor eigen consumptie of om te verkopen. De landbouw bracht weinig
op, omdat de edelen vonden dat mechanisme niet nodig was omdat er lijfeigene waren.
Hierom wouden al veel het lijfeigenschap opheffen.
Anarchisme en boerensocialisme
Het was een edelman met 500 lijfeigene die uit ideologie het lijfeigenschap wou afschaffen.
Bakoenin wou de algemene staat met tsaar afschaffen en ook de kerk moest weg die de
boeren onderdrukte. Volgens hem en de anarchisten moest de macht aan de kleinschalige
gemeenschappen met zelfbestuur worden gegeven. Door deze opvattingen werd hij
verbannen. Zo werd hij de filosoof van de Russische anarchisten. Het anarchisme is tegen
elke vorm van georganiseerde regering. Ook de grond en productiemiddelen zouden van
iedereen moeten zijn. Dit was de zelfde opvatting als die van het socialisme. Ook was er de
narodniki dit was een anarchistisch socialisme die de mir als een bestuurseenheid zagen.
Ook de socialisten-revolutionairen van de Socialistische revolutionaire partij richtten zich
op de boeren: Alleen van de grootste groep van de bevolking kon Rusland revolutie en
socialisme verwachten. De bourgeoisie koos ten slotte voor de liberalen.
Economische ontwikkeling en expansiepolitiek
Om economische redenen hief tsaar Alexander II in 1861 het lijfeigenschap op. De lijfeigene
bleven in de praktijk eigenlijk even onvrij. Ook liet de tsaar industrie en mijnbouw
ontwikkelen en spoorwegen aanleggen. Hij werd door de narodniki vermoord. Zijn opvolger
trok de teugels aan maar bleef Rusland moderniseren. De arbeiders hadden het even zwaar
als de boeren. Er kwamen veel nieuwe ontwikkelingen waardoor het beter ging met de
economie en vooral export. Omdat er zoveel graan was gereserveerd voor de export kwam
, er door 1 misoogst al een hongersnood, dit gebeurde in 1891. Door het ontwikkelen van de
Trans-Siberië-Expres kreeg Rusland interesse in gebieden in het verre oosten: Mantsjoerije
en Korea, dat leidde tot politieke conflicten met Japan. Wel steunde de tsaar de Koelakken.
Marxisten
Karl Marx: een socialistische revolutie kan alleen plaatsvinden in een modern land met veel
industrie. Dan waren er genoeg industriearbeiders om de macht te grijpen. Zijn ideologie
was het marxistisch socialisme. Veel Russen vonden dit idee fantastisch, maar niet voor
agrarisch Rusland. De revolutie kwam immers uit de industriearbeiders. Russische marxisten
dachten dat Rusland op weg was naar een marxistische revolutie dus stichtte ze de
Russische Sociaaldemocratische Arbeiderspartij (RSDAP). Lenin overtuigde de Bolsjewieken
(meerderheid op deze vergadering) dat zij het voortouw moesten nemen om de
arbeidersmasse te leiden. Zij worden ook wel de communisten genoemd. De Mensjewieken
(minderheid op deze vergadering) wouden wachten tot er genoeg arbeiders waren in
Rusland voor een spontane revolutie.
Begrippen:
tsaar: keizer van Rusland
Bojaren: Russische edelen
Lijfeigene: Boeren zijn niet vrij, maar horen bij de heer van het landgoed
Mir: Dorpsgemeenschap, waarin de boeren gewend waren alles onderling te regelen. Het
Russische ‘mir’ betekent ook vrede
Anarchisme: Socialisme zonder staat, kleine gemeenschappen regeren zichzelf
Socialisme: Ideologie waarbij fabrieken en boerderijen gemeenschappelijk bezig zijn
Narodniki: Anarchistisch-socialisten die de mir als bestuurseenheid zagen
Socialistische Revolutionaire Partij, Socialisten-revolutionairen: Partij die boerensocialisme
nastreefde. De boeren waren de motor van een socialistische revolutie
Koelakken: zelfstandige vrije boer die voor de markt produceert
Ideologie: Samenhangend stelsel van ideeën over hoe de maatschappij eruit moet zien
Marxistisch socialisme: Socialisme met gemeenschappelijk eigendom van fabrieken invoeren
zoals Karl Marx dat voorzag: door een revolutie van de arbeiders klasse als die groot genoeg
was
Russische Sociaaldemocratische Arbeiderspartij RSDAP: Marxistisch-socialistische partij, later
communistische partij genaamd
Bolsjewieken: Voorstanders van een revolutie door de partij namen de arbeidersklasse
Communisten: Ideologie waarin alle kapitaal, geïnvesteerd in industrie en landbouw en geld,
in handen van de gemeenschap is
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller KayBroeks. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.27. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
84251 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now