Minor Orthopedische Sporttraumatologie week 2
HC09 Weefsels en cellen: pees
Leerdoelen
- Hierarchische opbouw gezonde pees
- 3 histopathologische kenmerken van tendinopathie opsommen
- Relatie weefselstructuur en pijn
- Op patientenniveau de pathofysiologie van peesblessures uitleggen
Tenocyten -> langgerekte platte cellen
- Parallel gerangschikte orientatie peesvezels extracellulaire matrix
- Bij peesblessure (tendinopathie) -> desorganisatie peesvezelstructuur
à Cellen ronder van vorm
à Gebieden hyper-en hypocellulariteit
Structuur/opbouw normale pees
- Collageen -> vezels -> fascicles -> bundels bij elkaar gehouden door endotenon ->
hieromheen epitenon en daaromheen peritenon
o Fascicles kunnen vrij van elkaar bewegen
o In endothenen on epithenon zitten stamcellen, hieruit herstel, hier ook de
kleine bloedvaten
à Pees dus biomechanische en tendogene functie
- Matig doorbloed
Microscopisch
- Pees 95% collageen 1, ook nog wat collageen 3 (wordt littekenweefsel)
- Non-collagene matrix
o Proteoglycanen -> zitten tussen de vezels, verbinden vezels met sulfaat
groepen -> trekken water aan
Decorine -> bijv op achillespees veel aanwezig, wateraantrekkend,
heel bewegelijk, zorgt ook voor interfibrillaire bruggen
Aggrecan -> bij insertie pees, veel meer in staat water te binden, nog
beter compressie (ook in gewrichten)
à Biomechanische functie -> zorgt voor bewegelijkheid tussen de vezels
- Parallel gerangschikt
Tenocyten
- Onderhoud ECM
- Langgerekt, spaarzaam aanwezig
- Aanwezigheid tussen collageenvezels (minder) en endotenon (meer)
,Turnover pees alleen in de periferie
- Onderzoeken -> microdialyse studies tonen collageen + GF productie na activiteit
o Na inspanning wat degradatie, maar netto dus opbouw
- Metabolisme is centraal lager
Omgeving pees
- Vetweefsel -> Kager (precalcaneaal/preachilles) en Hoffa (infrapattelair)
o Functie: onbekend deels, wel bloedvaten + cytokinen
- Bursa
o Naamgeving bursitis niet altijd terecht, abnormaal vs normaal
o Bursa retrocalcani bijv om kracht op te vangen (minder druk van achillespees
op calcaneus -> in grootte bursa zit veel variatie, bij klachten misschien
vergroot maar kan ook gewoon grote bursa zijn)
Histopathologie
- 3 stadia van tendinopathie -> gezond – reactief – degeratief
o Pees reactief
o Tendon disrepratie (soort tussen reactief en degeneratief)
o Degeneratieve tendinopathie (vanaf hier omkeer moeilijk)
Deze komt vooral in de praktijk veel voor
- Terugkeer stadium afhankelijk van fase
à Onderscheid reactief en degeneratief
o Reactief -> toename T cellen, structuur peesvezels wel nog normaal
o Degeneratief -> structuur vezels disorganiseert MAAR geen ‘klassieke’
inflammatie in chronische fase (IL-1, IL-6, TNF-a waardes normaal in achilles
tendinopathie)
Degeneratief
- Vezelstructuur verminderd
- Veranderde morfologie en aantallen tenocyten (op sommige plekken veel, sommige
minder)
- Formatie van bloedvaten -> neovascularisatie, juist beter doorbloed!
- (pees verdikt ook -> soort van om de ballast te verdelen zoals ook osteofyten worden
gevormd bij artrose)
Mogelijke perifere pijnmechanismen (hoe verklaar je de pijn die mensen hebben)
- 1) Verminderde structuur collageen
- 2) Neovascularisatie
- 3) Laaggradige inflammatie
- 4) Perifere neurogenen veranderingen
1) Structurele afwijkingen
- Geen lineare associatie structuur en symptomen (mate van klachten)
o MAAR structuurafwijkingen horen wel bij klachten zelf
- Geen prognostische waarde echo/MRI, of andere (BMI, duur klachten etc) factoren
o Dus je kan niet zeggen hoe minder de structuur hoe slechter de prognose
- 11-18% asymptomatische sporters structurele afwijking
, 2) Neovascularisatie (neuroneovascularisatie) (vanuit fat pad, te zien op echo)
- Biopt -> zenuwcellen lopen mee met bloedvaten
- Veel sympatische innervatie en minder sensorische innervatie
- Mogelijk pathologisch substraat voor vasconstrictie én pijn?
- Hetzelfde geldt als hierboven over asymptomatisch/symptomatisch
o In 70% verhoogde doorbloeding, in 30% niet
3) Inflammatie tendinopathie ->
- T, B, leuco’s, NK en interleukines niet meer aanwezig
- Macrofagen en mestcellen WEL
o Sommige macrofagen geven wel extra interleukines maar je hebt ook anti-
inflammatoire macrofagen etc dus je kan niet zeggen er zijn macrofagen DUS
er is ontsteking
4) Perifere neurogene verandering
- Ingroei van zenuwweefsel met bloedvaten MAAR OOK in peesvezels
- Veranderde concentratie neuropeptides (belangrijk in signaaloverdracht pijn) in
zenuwvezels en tenocyten
o Glutamaat, SP, CGRP
o Maar dit ook niet verklaring voor de pijn, want niet bij iedereen zo
à Maar geen van de bovenstaande factoren zijn echt sterk gecorreleerd met pijn
Stel pt -> hoe leg je de diagnose degeneratieve tendinopathie uit, en uitleggen waarom
oefeningen zinvol zijn
- Uittekenen
- Normaal gesproken pees rechte structuur, met fabrieken ertussen die continu
opbouw en afbraak
- Bij u als ik een stuk onder de microscoop zou leggen dan zit alles een beetje door
elkaar
- Maar bij belasten wordt de pees gestimuleerd om …
o Dus hierdoor zou de pees min of meer weer steeds netter lijken
o Rust doet hier niet zo veel want …
o Bij overbelasting …
Behandeling 3 peilers
- Patient educatie
o Uitleg blessure
o Psychosocale factoren
o Verwachtingsmanagement
60-70% is na een jaar klachtenvrij
Pezen, collageenstructuur hertselt langzaam (een zo’n vezel
duurt 90 dagen)
Maar na 5-10 jaar nog steeds 15% mensen klachten (en omdat het vrij
vaak voorkomt toch best een grote groep)
- Belasting management
- Oefentherapie
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller sarahvink. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.67. You're not tied to anything after your purchase.