,HC 1
Wat is sociologie? 4 vragen:
1. Hoe is sociale orde mogelijk?
2. Hoe beïnvloedt ‘het sociale’ het individuele leven?
○ invloed van echtscheidingen op welbevinden en schoolprestaties van
jongeren (kinderen uit gescheiden gezinnen krijgen statistisch minder kansen
om te slagen)
○ uiteenlopende onderwijskansen naargelang de sociale afkomst
(middenklasse krijgt eerder een duwtje in de rug om te gaan studeren)
3. In wat voor samenleving leven wij en waar gaan we naar toe?
○ meer europeanisering
○ meer globalisering en individualisering (de corona-crisis heeft ons doen
wakker worden
○ waar gaan wij al samenlevend naartoe op basis van de dingen waar de
samenleving naar streeft
Vb. enkel China produceerde mondmaskers en we hadden dus zelf geen Belgische
productie = afhankelijkheid van China)
4. Hoe komen we tot een algemene en empirische of feitelijke onderbouwde kennis van
het sociale? (Hoe komen we tot een antwoord op de 3 vorige vragen?)
○ kwantitatief onderzoek: nadruk op ‘harde data’ (cijfers) en representativiteit
(enquête-onderzoek, data-analyses = inhoudsanalyse van bijvoorbeeld
berichten)
○ kwalitatief onderzoek: gaat ‘in de diepte’ en streeft naar ‘levensechtheid’
(gaan rondhangen bij de mensen en bijvoorbeeld eens gaan luisteren naar
hun standpunt tegenover bepaalde onderwerpen = participerende observatie,
diepte-interviews)
Sociologie binnen het curriculum 1e bach:
De nadruk ligt op de eerste drie inhoudelijke vragen:
● Complementariteit met ‘Methoden en technieken van het sociaal-wetenschappelijk
onderzoek’, ‘Sociale statistiek’ en ‘Initiatie in de onderzoekspraktijk’
Sociologie wordt vooral vanuit de algemene sociologie of de sociologische theorie gekaderd
en minder vanuit sociale kwesties.
● complementariteit met de samenleving: uitdagingen en oplossingen
● we willen abstracter leren denken, inzichten geven aan wat dat we zien
● we zien vooral europese sociologie => vooral westerse sociologie
De sociologische driehoek:
Dit is de driehoek waarbinnen sociologen werkzaam zijn. Hierin onderzoekt men
bijvoorbeeld de blijvende samenlevings ongelijkheid. De driehoek is natuurlijk opgedeeld in 3
belangrijke punten.
, ● ondersteuning van sociale sturing of beleid
● empirisch onderzoek (lange termijn)
● theorie
Doelstellingen van de colleges:
● kennismaken met sociologische basisbegrippen en inzichten zoals: sociale klasse,
macht, sociale rol, cultuur, …
● kennismaken met 3 grote manieren van kijken naar het samenleven:
○ individugericht
○ groepsgericht
○ conflictgericht
Enkele basisbegrippen:
● we gebruiken het woord ‘sociaal’ in een moreel neutrale betekenis
● uitgangspunt: de basiseenheden van ‘het sociale’ (het samenleven zijn sociale
relaties, verhoudingen of betrekkingen)
● deze bovenstaande worden gedurig actief gemaakt via sociale handelingen die naar
elkaar verwijzen en met elkaar verweven raken
Vb. De college situatie: betrekking prof student - student prof = een relatie waarbij er
handelingen aan bod komen
We hebben dus te maken met 3 elementen:
● twee of meer actoren = individuele of collectieve ‘eenheden’ met een zeker
handelingsvermogen, in brede zin (bedrijven, universiteiten,... kunnen ook een
handelingsvermogen hebben)
● sociaal handelen = handelen is georiënteerd op dat van anderen
● een sociale relatie, verhouding of betrekking waarin sociale handelingen met elkaar
verweven raken omwille van de oriëntatie van de actoren op elkaar =
samenhandelen (Max Weber)
Vb. Er wordt iets gezegd, daarop volgt meestal direct een antwoord. We spreken dan
van actie en reactie en dat gaat zo voort. Totdat we op een bepaald moment komen
dat sommige dingen niet meer gezegd kunnen worden, omdat het dan pijnlijk wordt.
Omdat het al eens gezegd is geweest en zo zien we de verwevenheid van sociale
handelingen. In de verwevenheid worden sommige delen van een relatie dus
autonoom bepaald.
● Basiskenmerken van samenhandelen:
○ zelfreferentialiteit: de basiseenheden (sociale handelingen) verwijzen naar
c.q. refereren aan elkaar
○ temporele dynamiek of procesmatigheid: voortdurend nieuwe handelingen of
sociale verandering (we vragen ons continu af komt er een volgende of wat is
de volgende handeling???)
○ relatieve openheid of onvoorspelbaarheid
○ minimum aan bewuste of psychische betrokkenheid, ook om het eigen
handelen te blijven sturen (reflexieve monitoring van handelen - A. Giddens =
, eigen handelen en handelen van anderen in beeld (monitor) blijven houden in
je bewustzijn of dingen gecontroleerd doen)
● stap 2: in vele relaties hebben de betrokken actoren elkaar nodig =
afhankelijkheidsverhoudingen of sociale bindingen
○ Vb. docent-student, dokter-patiënt, koper-verkoper, journalist-kijker …
○ de relaties tussen collectieve actoren als bedrijven of staten
● een sociaal verband als een ziekenhuis of een bedrijf
○ is een samenhangend geheel van bindingen
○ bezit een zekere duurzaamheid in de tijd
○ heeft observeerbare grenzen
○ cognitieve, economische, politieke en affectieve bindingen en verbanden
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller xeniakourkouliotis1. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.67. You're not tied to anything after your purchase.