Summary
Samenvatting RCL_Verstandelijke beperking
- Course
- Institution
Samenvatting van de powerpoint met extra notities uit de les.
[Show more]
Seller
Follow
lmtch
Content preview
RCL: Verstandelijke beperking – Functioneel lezenLeerdoelen
Je kan uitleggen waarom kinderen met een verstandelijke beperking moeizaam of niet tot lezen komen.
Je kent de indeling van het buitengewoon (basis)onderwijs in Vlaanderen en weet in welk type onderwijs kinderen met een
verstandelijke beperking kunnen zitten.
Je weet waarom het van belang is om kinderen met een verstandelijke beperking alle kansen te geven tot leren lezen (of het nu
technisch/begrijpend lezen of functioneel lezen wordt).
Je kan aan een collega-logopedist uitleggen hoe je een kind met een verstandelijke beperking leert lezen.
Je bent in staat om personen met een verstandelijke beperking alle kansen te geven tot het leren lezen in therapie en weet hoe
hierop in te zetten.
Je kent "the simple view of reading" en kan er de problemen die kinderen met en verstandelijke beperking ervaren aan koppelen
als verklaring voor het moeizame leerproces.
Je weet hoe je aan de onderdelen "begrijpend luisteren", "decodeervaardigheden", "schoolse vaardigheden" en "begrijpend
lezen" kan werken bij een kind met een verstandelijke beperking.
Je kent de 5 leestechnieken die effectief blijken bij de leesinstructie bij kinderen met een verstandelijke beperking.
Je weet wat "functioneel lezen" inhoudt en wanneer hier op ingezet wordt.
Je weet wat "klankgebaren", "picto's", "woordbeelden", "pictogrammen" zijn.
Je kan voorbeelden geven van visuele en motorische ondersteuning tijdens het functioneel lezen.
Je kent verschillende leesmethodes inzetbaar bij het leren lezen bij personen met een verstandelijke beperking.
1. Inleiding
Definitie/kenmerken van verstandelijke beperking
o Verstandelijk significant beneden het gemiddeld functioneren -> grens = IQ ≤ 70.
Moeite met congitieve processen zoals plannen, problemen oplossen, info onthouden…
Beperkingen in het werkgeheugen
o Tekort in adaptief gedrag.
Op minimum 2 levensgebieden een tekort aan adaptief gedrag.
Onderverdeeld in 3 soorten vaardigheden nl. conceptuele, sociale en praktische vaardigheden
Schoolse vaardigheden zitten in de conceptuele vaardigheden (lezen, schrijven, rekenen
bv. geldwaarden)
Er is een vertraagde spraak -en taalontwikkeling naast cognitieve ontwikkeling speelt
rol in algemene vertraagde schoolse vaardigheden
Nieuwe vaardigheden/nieuwe gewoonten aanleren = uitdaging voor personen met VB maar niet
onmogelijk
Kinderen met VB ontwikkelen trager dan normaal ontwikkelde idem voor
geletterdheid. MAAR Trager ≠ onmogelijk duurt langer voor kind AVI3 heeft maar
ook al blijft het op AVI3, kind zal tot hoger niveau van zelfstandigheid komen + impact
omgeving
o VB treedt op tijdens ontwikkeling vóór 18 jaar en is blijvend.
1.1. Buitengewoon basisonderwijs (BuBao)
Basisonderwijs in Vlaanderen opgedeeld in kleuteronderwijs en lagere school
Kleuterschool vanaf 2;6 en lagere school vanaf 6 jaar (leerplichtig!)
o 7 instapmomenten voor kleuteronderwijs in een jaar maar in kalenderjaar dat kind 6 jaar wordt
leerplichting om aan te vangen met lagere school
Als kind met beperking zorg nodig heeft dat men niet kan bieden in gewoon onderwijs met verslag CLB
terecht in buitengewoon onderwijs
Verschillen BuBao
o Kleinere groepen
o Niet ingedeeld op CL maar o.b.v. ontwikkelingsleeftijd en sociale mogelijkheden
o Naast leerkrachten ook artsen, orthopedagogen, psychologen… aanwezig.
1
, 9 types onderwijs in BuO in Vlaanderen Kinderen met verstandelijke beperking = type 2
o Vanaf kinderen een matige tot ernstige VB hebben + aanpassingen reguliere onderwijs niet mogelijk
zijn/helpen kunnen in buitengewoon onderwijs type 2 les volgen in zowel kleuteronderwijs als lagere
school maar ook secundair onderwijs!
o Wie hoort bij type 2?
Kinderen met IQ ≤ 60 => zwakbegaafen en licht mentale beperkten horen hier dus niet bij
Kinderen met MB met/zonder autisme
Kinderen met syndromen
Kinderen die geboren zijn met zuurstoftekort
Kinderen met een motorische beperking waarbij IQ aan de lage kant ligt
2. Verstandelijke beperking en lezen
Klassieke traject: technisch lezen begrijpend lezen
o Bij kinderen met VB is begrijpend lezen een pittig iets
o Sommige komen zelfs niet tot technisch lezen aanleren functioneel lezen (zie verder)
Wie komt in aanmerking om te leren lezen?
o Kinderen die over de conceptuele vaardigheden beschikken om dit te doen.
Ene kind zal komen tot TL waar letter per letter gedecodeerd wordt.
Andere kind zal eerder aan woordherkenning doen + visueel prentje als woordbeeld herkennen
Wel/niet tot lezen komen = onafhankelijk van leeftijd en verstandelijke beperking geen evidentie om tot BL te
komen
Waarom leren lezen?
o Belangrijke communicatiemiddel bv. participeren in sociale media
o Meer kans op tewerkstelling, zelfstandigheid en betere levenskwaliteit
hoe leren lezen?
o Individuele leesdoelen stellen + bijsturen als iets niet lukt
o Veel geduld hebben want veel herhalingen/oefenkansen bieden!
Wie leest en schrijft?
o Historisch: te moeilijk voor personen met VB
Bevestigd ernstig tot diep VB komt niet tot lezen en spellen (grote meerderheid)
Jongens en meisjes kunnen leren lezen
“Oudere” studenten met VB hebben hogere graaf van lees- en spellingsniveau -> alles loopt
trager maar ze blijven bijleren met hun leeftijd
o Volgens het ontwikkelingsmodel lezen: 3 stadia in leren lezen
Logografisch = visuele is primair
Woorden volledig uit hoofd geleerd
Elke visuele cue wordt gebruikt als associatie met grafische representatie van woord
= omgevingslezen
Alfabetisch = meer analystisch
Grafeem per grafeem woorden verklanken
Gebruiken van fonologische route
Orthografisch = vloeiend lezen
Focus op grafeemclusters en woordstructuur
Gebruiken van visuele route
Meerderheid blijft verdeeld steken in een stadia. Ongeveer 1/3 komt helemaal niet tot lezen (zit in
geen enkele stadium).
2
, 2.1. Technisch en begrijpend lezen
Lezen = complexe conceptuele vaardigheid
Nodig voor lezen:
o Algemene taalvaardigheid
Vooral bij lezen beroep doen op dit probleem
bij VB want ze hebben vertraagde/gestoorde STO
o Taalbegrip
o Woordherkenning
=> Als we deze ‘weven’ komen tot geoefend/vloeiend lezen:
hierbij lezen geoefende lezers het lezen vanwoorden en
vaardigheden nodig voor begrip te gaan coördineren.
Een getrainde volledig ontwikkelde lezer herkent snel letters en woorden + gebruikt begrip van die individuele
woorden, legt direct relaties met begrip van wat ze aan het lezen zijn + gebruiken hun algemene wereldkennis
om beter te begrijpen
“The simple view of reading”
Niveau begrijpend lezen bepaalt door vaardigheden in
woordherkenning (in decodeervaardigheden TL) + taalbegrip
(in begrijpend luisteren)
Technisch lezen = geen evidentie voor personen met VB BL
dus al zeker niet!
o Velen zullen bepaald niveau van geletterdheid
halen/van TL -> niveau is individueel verschillend.
Eens personen met VB de basisvaardigheden van woordherkenning onder de knie hebben woorden omzetten
in betekenisvolle woorden/teksten.
o Eerst klank per klank verklanken
o Op ten duur wordt woordherkenning een automatisch proces BL zal meer direct beroep toen op
taalbegrip
! Begrijpend lezen bij personen met VB blijft afhankelijk van decodeervaardigheden (idem bij jonge lezers) +
zullen minder beroep doen op taalbegrip door gekende talige problemen Begrijpend lezen zal altijd beperkt
blijven door talige problemen!
Begrijpend luisteren (taalbegrip) = begrijpen van gesproken taal ( Belangrijke voorwaarde begrijpend lezen!)
o Wat nodig?
Nood aan woordenschat om woorden te begrijpen
Nood aan inzicht in de grammatica om zinnen te begrijpen
o Bij aanpak toegang bieden tot literatuur/samen lezen:
Duid leesrichting aan
Wijs mee als je voorleest
Laat ze zelf bladeren
Inzetten Denkstimuleerde GespreksMethodiek (Marion B.)
= Vragen stellen op diverse niveaus leidt tot diep begrip + kind aanzetten tot zelf
leren denken
= WS uitbreiden + meer kennis opdoen van de wereld rondom kind
o Naast aanpak gestoorde/vertraagde STO -> ook komen tot lezen!
Prentenboek geven om te ontdekken/bezig te zijn met geschreven taal ook al kunnen ze nog
niet lezen
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller lmtch. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.77. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
67096 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now