Hoorcolleges 1-6 van het vak terrorisme en terrorismebestrijding (minor misdaad & straf)
20 views 4 purchases
Course
Terrorisme En Terrorismebestrijding
Institution
Rijksuniversiteit Groningen (RuG)
Book
Terrorisme
Volledige aantekeningen van hoorcolleges 1 -6 van terrorisme en terrorismebestrijding. Zowel het criminologische deel als het strafrechtelijke deel. Minor misdaad & straf,
- Terrorisme is een oud fenomeen, er zijn taaloze historische voorbeelden
o De historische voorbeelden laten zien dat terrorisme zeer complex is. We kunnen
terrorisme als fenomeen niet verslaan door gewoon alle kampen van terrorisme neer
te halen.
o Terrorisme is dus niet zomaar te verslaan (Richardson).
- Is het hedendaags terrorisme een moderne vorm van terrorisme?
- Nieuwe terrorisme als hyperterrorisme?
o De hedendaagse vorm van terrorisme lijkt te verschillen van de oude vorm.
- Wat zijn dan de verschillen tussen de hedendaagse of nieuwe terrorisme en de oude
bekende vormen van terrorisme?
o Hedendaagse terrorisme zijn politieke moslimstromingen. Wordt wel als een nieuwe
moderne vorm van terrorisme beschouwd. Soms wordt het hyperterrorisme
genoemd omdat het verschilt.
o Fundamentalistische terrorisme appelleert aan premoderne vormen en is dus
eigenlijk niet modern.
o Er zijn nog andere vormen van andere extremistische terrorisme. De meest bekende
zijn rechts en links extremisme (tevens historisch verschijnsel) maar ze spelen
tegenwoordig ook een rol. Er zijn ook anderen: milieu en ecoextremisme,
dierenrecht extremisme. Het zijn verschijnselen die we als hedendaagse vormen van
terrorisme zijn te beschouwen. Uiteindelijk zal de geschiedenis daarover bepalen.
- Het begrip moderne terrorisme is lastig te bevatten. Beter het begrip nieuwe terrorisme aan
te halen. Vind plaats tegenover de nieuwe ontwikkeling van de samenleving.
o Duidelijk voorbeeld is de media samenleving. Als je dit toepast op het nieuwe
terrorisme is een voorbeeld dat IS de onthoofdingen publiceert op YouTube.
Er worden 3 vormen van het zogenoemde oude terrorisme onderscheiden:
1. Sociaal revolutionaire terrorisme
a. Doel -> vernietigen van het kapitalisme
b. Doel van aanslagen -> volksopstand ontketenen om een maatschappelijke
omwenteling tot stand te brengen
c. Meestal is het sterk links georganiseerd. Vertegenwoordigers waren jonge
hoogopgeleide mensen met een radicale opvatting over democratie en sociale
gelijkheid. Ze ontvoeren vertegenwoordigers van het kapitalistische systeem
(ambtenaren en bankdirecteuren). Bijzonder kenmerk is dat ze vaak door de
minderheid van de bevolking worden gesteund voor hun ideeën.
d. Voorbeeld: RAF (Duitsland)
2. Nationalistisch / seperatistisch
a. Doel -> het neerzetten van een onafhankelijke (etnische) staat
, b. Doel van de aanslagen -> is onafhankelijkheid op basis van etnische en/of nationale
identiteit
c. Kenmerk is steun en sympathie onder grote delen van de etnische bevolking
d. De strijders van dit soort groepen zijn vaak geen minderheid, horen tot een etnische
groepering en worden vaak alleen maar sterker en ontvangen meer steun naar mate
de staat het terrorisme harder bestrijdt.
e. Voorbeelden: ETA, IRA, Zuid-Molukkers in Nederland
3. Repressieve (vigilante) terrorisme
a. Doel -> rechtsextremistische groeperingen die zich met geweld verzetten tegen
verworven belangen en rechten van emancipatiebewegingen
b. Doel van de aanslagen -> met geweld optreden als een soort burgerwacht
(vigilanten) tegen deze groepen
c. Kenmerk is heimelijke sympathie van leger en politie. Deze vorm van terrorisme
krijgt dus steun van het leger en de politie.
d. Voorbeeld is de Civil Rights Movement van Marther Luther King en dat werd door
meerdere groepen bestrijdt.
e. Rechtvaardiging is dat de bestaande maatschappij moet worden beschermd tegen
bevolkingsgroepen.
f. Grenst aan staatsterreur, die wordt uitgevoerd door staatsorganen
g. Voorbeelden: Ku Klux Klan en Grijze Wolven in Turkije. In de jaren 1970- 1980 actief.
Terrorisme is dus een heel divers verschijnsel van alle tijden. Het zal in de toekomst niet weggaan,
dat maakt het moeilijk om een definitie te geven wat valt onder terrorisme.
RAF => is in 1970 opgericht en begon twee jaar later met het plegen van aanslagen. Is een naoorlogse
extreem linkse terreurgroep. De RAF heeft Duitsland aangeklaagd voor het verdringen van schuld en
verantwoordelijkheid voor het naziregime. Heeft het democratische karakter van de Bondsrepubliek
ontkent, zeiden dat het werd bestuurd door oud-nazie en tegelijk vocht het tegen het kapitalisme. Ze
noemde Duitsland een politie staat. Ze hebben het politieke landschap in Europa veranderd, de
bestrijding heeft geleid tot een grote uitbreiding van bestrijdingsbevoegdheden. De RAF gebruikte de
reactie van een politiestaat te onderbouwen en te versterken, dat er dus bewijs was van wat zij de
overheid verwijten. De reactie van Duitsland op deze groep en de bestrijding zijn historisch
interessant om te bekijken, met name als we kijken naar hedendaagse dillema’s van
terrorismebestrijding.
Een voorbeeld van de nationalistische / seperatistische vorm van terrorisme is de Zuid-Molukkers in
Nederland (niet het meest typische voorbeeld, maar wel prominent).
- Er waren gijzelingsacties in de jaren 1970 met als doel de Nederlandse regering te dwingen
om eerdere gedane toezeggingen over de terugkeer van de Zuid-Molukse gemeenschap na
te komen.
o Gijzeling in een trein, op de ambassade, school van Assen en op het provinciehuis
van Assen.
De vaders van de jonge kapers waren toen officieren in het Koninklijk Nederlands Indisch Leger, ze
hadden dus voor Oranje gevochten. Ze wilde na de oorlog hun eigen republiek opbouwen. Door het
nieuwe bewind in Indonesië werd de nieuwe republiek omvergeworpen en de inwoners raakte op de
vlucht. De Zuid-Molukkers werden in 1951 naar Rotterdam verscheept om in Nederland tijdelijk
verblijf te geven. Ze kregen de toezegging van de Nederlandse overheid om terug te kunnen naar de
onafhankelijke republiek. In Nederland werden ze ontslagen uit het leger, ze werden dus staatloos.
,Deze groep Zuid-Molukkers krijgen geen erkenning, hadden geen rechten maar hadden ook geen
betekenis in de Nederlandse samenleving. Ze werden beroofd van hun culturele identiteit. 20 jaar
later gaat de jongere generatie dus in protest en pleegt aanslagen tegen de Nederlandse overheid
omdat ze niet de toezegging zijn nagekomen.
Of er sprake is van terrorisme is een definitiestrijd. Ze vochten voor hun rechten en erkenning en
onafhankelijkheid in het eerder uitgeroepen Republiek der Zuid-Molukken.De juridische afwikkeling
en verantwoordelijkheid van de Nederlandse overheid staat recent nog steeds ter discussie.
Nieuwe, moderne terrorisme
Sinds 9/11 is religieus fundamentalisme een belangrijke karakteristiek van terrorisme.
- Doel -> op lange termijn streven naar een andere wereldorde die is gebaseerd op religieus
fundamentalistische levenshouding en de sharia. Het doel is vaak niet duidelijk of heel
omvattend. Geen link tussen het doel van de aanslag en de middelen die zijn ingezet. Het
doel is namelijk niet instrumenteel, verschil met de voorgaande vormen van terrorisme. Er
worden dus ook wereldwijd aanslagen gepleegd.
- Het doel van de aanslagen is op een spectaculaire manier angst en paniek zaaien in de
westerse samenleving. De aanslagen zijn schijnbaar willekeurig en op niet verwachte
momenten uitgevoerd. Zoveel mogelijk onschuldige burgerslachtoffers en het liefst op een
spectaculaire wijze uitgevoerd.
o Gebeurt met toenemende letaliteit -> het maken van zoveel mogelijk dodelijke
slachtoffers als doel op zich. Er is nauwelijks een relatie tussen de slachtoffers en het
politieke doel.
- Voorbeeld is het moslimfundamentalisme
Kenmerken van het nieuwe terrorisme:
- Diffuse doelen
- Wereldwijde angst
- Zoveel mogelijk en willekeurige slachtoffers
- Religieus fundamentalisme
o Wordt als wortel van het nieuwe terrorisme beschouwd
- Internationaal, transnationaal karakter is typisch modern, want de nieuwe vorm van
terrorisme is grensoverschrijdend. Ze opereren internationaal en zijn niet aan een land
gebonden. Bijvoorbeeld de aanslagen van IS door geheel Europa.
- Fluïde netwerk -> terroristen maken deel uit van een wereldwijd netwerk
- Fluïde financiering -> de financiering en de logistieke doelen zijn niet zichtbaar. Is vaak een
combinatie met georganiseerde misdaad zoals mensenhandel, drugshandel en witwassen.
Aanslagen hebben wel een financiering nodig.
- Tijd -> het doel is op het lange termijn gericht en niet tijdelijk.
IS-terrorisme is het meest recente verschijnsel van terrorisme. Het doel is het oprichten van het
kalifaat van de Islamitische Staat in Irak en Syrië en op lange termijn in het Midden-Oosten.
- Het concrete doel van de aanslagen is het strijden tegen onderdrukking van de islamitische
wereldgemeenschap (de Ummah).
- Het kenmerk is het uitmeten van slachtofferschap én het uitventen van gruwelijk geweld
tegen mensen die anders denken.
, - Opgericht in 2011. 90 jaar geleden is het kalifaat opgeheven. Na een lange periode van
vernedering komen ze hier tegen op. Het is een lokroep naar jihadisten. Het kalifaat bevindt
zich in het gebied dat volgens de Islamitische stroming de plek is tussen goed en kwaad.
- Streeft naar een andere wereldorde, maar het is een terreurgroep die een territorium claimt
en de islam gebruikt als middel om dit doel te verwezenlijken
- De aanslagen zijn beperkt op het Westen gericht. Het is met name de lokale strijd in Syrië. De
slachtoffers worden ten dele wel en ten dele niet willekeurig gekozen.
Onderscheidende kenmerken (Richardson, klapper)
Er zijn centrale variabelen die terrorisme over de tijd typeren en onderscheiden (onderscheidende
kenmerken).
- Doelen -> het doel dat de terroristen najagen: temporeel of transformationeel
o Temporele doelen => realiseerbare en meer concrete politieke doelen. Zijn tijdelijk.
Bijv. de IRA, had het concrete idee van een afscheiding van Noord-Ierland
van GB door middel van de aanslagen.
o Transformationele doelen => zijn niet onderhandelbaar, realisatie van deze doelen
vereist complete vernietiging van het systeem.
Bijv. het sociaal revolutionair terrorisme
- Relatie tot de gemeenschap -> nauwe banden of geïsoleerd
o Nauwe banden => er is veel sympathie en veel steun. De grote gemeenschap hoeft
het geweld niet goed te keuren, maar bestrijdt het ook niet.
o Geïsoleerd => geen of weinig steun (zowel sociale- als financiële steun)
Ze moeten daarom toegang nemen tot criminele activiteiten om hun
operaties te kunnen betalen.
o IS en Al-Qaida zitten op de grens. Ze hebben met bepaalde groepen nauwe banden
en worden gesteund financieel en menselijk. Daarentegen is er ook een gedeelde die
hun niet steunt.
Wat is terrorisme?
Abstracte kenmerken van terrorisme
1. Politiek (-religieus) geïnspireerd
2. Geweld of dreiging van geweld
3. Ze willen een boodschap overbrengen
4. Symbolische betekenis van aanslagen en slachtoffers
5. Daders zijn niet-nationale groeperingen
6. Slachtoffers zijn het middel voor de boodschap aan het publiek (meestal aan de regering)
7. Opzettelijke geweldpleging tegen burgers
Definitie van terrorisme
- Beatrice de Graaf -> terrorisme is (1) geweld of dreiging met geweld (2) gericht op de
bevolking met (3) als doel de rest van de bevolking angst aan te jagen en (4) de regering
dwingen iets te doen of na te laten.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Meike1208. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.83. You're not tied to anything after your purchase.
