Duitsland in Europa
Opkomst van het Derde Rijk
Kenmerkende aspecten:
37. De rol van moderne propaganda- en communicatiemiddelen en vormen van massaorganisatie.
38. Het in praktijk brengen van totalitaire ideologieën communisme en fascisme/nationaalsocialisme
39. De crisis van het wereldkapitalisme
40. Het voeren van twee wereldoorlogen
41. Racisme en discriminatie die leiden tot genocide, in het bijzonder op de Joden
42. De Duitse bezetting van Nederland
De Republiek van Weimar
Het eind van WOI verliep voor het Duitse keizerrijk dramatisch. Duitsland had verloren, de keizer
vluchtte en er werd een republiek uitgeroepen. De Republiek van Weimar. De sociaaldemocraten
vormde de grootste fractie in het parlement en werden de nieuwe regering en ondertekenden de
wapenstilstand met de geallieerden. Er kwam een nieuwe grondwet, waardoor Duitsland een
parlementaire democratie werd: het gekozen parlement stelde de regering aan. Deze was vanaf het
begin wankel door:
1. Grote groepen Duitsers helemaal geen democratie wilden. De oude adellijke elite vond dat
de massa niet in staat was tot regeren. Nationalistische bewegingen wilden juist een sterke
leider. Zij vonden dat democratie Duitsland verder verdeelde. Radicale aanhangers (BV:
communisme) zagen niets in democratie. Zij wilden een ‘dictatuur van proletariaat’ naar het
model van de SU.
2. Veel Duitsers hadden geen vertrouwen in de leiders van de republiek. Zij hielden hen
verantwoordelijk voor het verlies van WOI. Dit is de dolkstootlegende. Dit houdt in dat
Duitsland de oorlog makkelijk had kunnen winnen en had de linkse regering verraad
gepleegd door de wapenstilstand te tekenen. De militaire elite wist ook dat doorvechten niet
mogelijk was. Nieuwe machthebbers kregen de schuld van het Verdrag van Versailles. Deze
dwong Duitsland tot ontwapening, afstaan van gebieden en forse herstelbetalingen.
3. De regeringen van de Republiek slaagden er niet in de grote economische problemen op te
lossen. De herstelbetalingen drukte zwaar op de economie. Duitsland verloor ook toegang
tot belangrijke grondstofrijke gebieden. Het Dawesplan (1924) maakte grote Amerikaanse
leningen mogelijk. Doordat Duitsland zich verzoenend opstelde ten opzichte van Frankrijk,
kreeg het weer toegang tot belangrijke industriegebieden.
Het economisch herstel eindigde in 1929 door de beurskrach. Dit was een plotselinge val van de
beurskoersen in de VS. De Amerikanen kwamen zelf in financiële problemen en wilden hun leningen
terug. Hierdoor kwam Duitsland weer in een economische crisis. De werkloosheid nam sterk toe
samen met grote politieke onrust.
De opkomst van het nationaalsocialisme
Van deze chaos profiteerde de NSDAP. De partijleider, Adolf Hitler beloofden de Duitsers veel dingen
die zij graag hoorden. Door Hitler zou er een einde komen aan de politieke strijd binnen Duitsland en
zouden de afgenomen gebieden weer terugkomen. Hij zou de nationale eenheid weer terugdraaien.
Hij beloofde ook ander afspraken uit het Verdrag van Versailles terug te draaien en een einde te
maken aan de werkloosheid. Met propaganda en paramilitair machtsvertoon bouwde hij de NSDAP
, uit tot een massaorganisatie. Knokploegen van de NSDAP intimideerden politieke tegenstanders.
Hierdoor won de NSDAP de verkiezingen. Hitler werd door o.a. de conservatieve elite in 1933
benoemd tot rijkskanselier. Kort hierna brandde het parlementsgebouw in Berlijn af. Hitler beweerde
dat de Rijksdagbrand (1933) was aangestoken door communisten, die van plan waren de macht in
Duitsland over te nemen. Hij wist het parlement zover te krijgen het machtigingswet aan te nemen.
Hierdoor kon Hitlers regering besluiten nemen zonder dat er democratische toestemming voor nodig
was. Het parlement gaf de macht uit handen. Er kwam een einde aan de Republiek van Weimar.
Gevolgen voor Duitsland
Nadat Hitler aan de macht kwam, begon hij aan de bouw van een totalitair regime. Het leven van
alle Duitsers moesten volledig in het teken van het nationaalsocialisme staan. Deze nazificatie ging
gepaard met grootschalige propaganda. Het regime trad hard op tegen politieke tegenstanders
doormiddel van geweld en terreur. De machthebbers rekende snel af met iedereen die niet paste
binnen de Volksgemeinschaft, de ideale, harmonieuze en ‘raszuivere’ samenleving van de
nationaalsocialisten. Dit gold voor o.a. joden, rora, sinti, gehandicapten en homoseksuelen. Hierdoor
kreeg het regime veel steun vanuit de bevolking. De regering wist de economie snel te herstellen en
de werkloosheid verdween volledig.
Gevolgen voor Europa
Hitler kreeg veel steun voor zijn buitenlandpolitiek. Hij eiste dat alle Duitstalige gebieden bij
Duitsland zouden komen. Anderen maakten zich zorgen over deze agressieve buitenlandpolitiek.
Groot-Brittannië en Frankrijk hoopten een nieuwe oorlog te voorkomen door toe te geven aan de
eisen van Hitler. Deze appeasementpolitiek had z’n hoogtepunt tijdens de Conferentie van München
in 1938. Duitsland kreeg toen toestemming een deel van Tsjecho-Slowakije in te nemen. Na de inval
in Polen in 1939 bleek dat Hitler op meer uit was dan alleen het verenigen van Duitse gebieden.
Groot-Brittannië en Frankrijk verklaarden Duitsland de oorlog. Dit was het begin van WOII. De oorlog
verliep als eerst erg succesvol voor Duitsland. Het veroverde bijna geheel Europa. Overal stelde Hitler
de rechtsstaat buiten werking en voerden ze de arbeidsdienst in, waarbij Europese burgers in de
Duitse oorlogsindustrie moesten werken. In veroverde gebieden werden Joden overal buitengesloten
van het publieke leven. Uiteindelijk transporteerde de Duitsers miljoenen Joden naar
vernietigingskampen in Oost-Europa, waar de meesten van hen werden vermoord.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller lmvdp. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.71. You're not tied to anything after your purchase.