Summary
Samenvatting Cultuurwetenschappen
- Course
- Institution
Samenvatting obv de cursus
[Show more]
1 review
By: naomivanquaethem • 1 year ago
Seller
Follow
KyraMaes
Reviews received
Content preview
Cultuurwetenschappen1. Cultuur: enkele kader
1. Inleiding
Oorspronkelijke betekenis cultuur: ‘bewerking van de bodem’
= alles wat ad natuur wordt toegevoegd/ingrijpen, bewerken en beheersen vd natuur
Cultuur = aspecten van menselijk zijn + handelen die in relatie staat tot wat we leren als deel vd SL
niet bewust aangeleerd (niet in alle culturen hetzelfde)
Het erven vd mogelijkheid tot gebruik van de taal en communicatie maakt het mogelijk dat de
mens kennis deelt die over de groepen heen wordt overgebracht
Culturele antropologie = oudste belangrijke studie rond cultuur
gebruikt voor historiek, want ze biedt het breedst mogelijk perspectief op het begrip cultuur
1.1 Antropologie als vertrekpunt voor een definitiekader
Ontstaan in midden 19e eeuw als een scheiding tussen filosofie, sociale wetenschappen en
diegene die in de menselijke SL geïnteresseerd waren
Ze waren geïnteresseerd in ofwel
Europese SL en haar interne problematiek (sociologie)
Niet-Europese SL of inheemse SL
Antropologen zien hun taak om schrifteloze culturen te bestuderen
= etnologen of volkenkunde
Doel: studie van de andere
Tijdsgeest: er was intensief contact met andere volkeren door
Europese expansie
Slavernij
Kolonisatie
er werden verschillen met de eigen samenleving opgemerkt
In Europa: organisaties die zich bezighielden met het bestuderen van deze SL feiten registreren
vooraleer deze cultuur van de aardbodem verdween
evolutionisme: primitieve culturen waren gedoemd om te verdwijnen, omdat ze niet aangepast
waren aan de actuele Europese beschaving
Antropologie = kind van het kolonialisme
bestuderen van de lokale bevolking, er vanuit gaand dat ze een rariteit waren en minder
ontwikkeld dan de beschaafde blanken
Kolonialisme = gelijke ruik (vanuit die optiek)
hun grond/arbeid/rijkdom in ruil voor onze beschaving
zorgde voor concreet studiemateriaal in het thuisfront, waardoor er gerichter kon overgegaan
worden naar ‘opvoeden en ontwikkelen’
Antopologie is de kolonisatie in Europa mee gaan begeleiden en biedt een mentaal kader voor
het thuisfront in die tijd: er zijn verschillen tussen eigen wereld en die van anderen
1
,1.2 Omschrijving antropologie
Etnografie = het beschrijven van één bepaald volk en dan nog liefst in de traditie vd
natuurwetenschappen
kritiek op dit beperkte en enge model: afkomen van inventariseren van rariteiten of kwantitatieve
gegevens
In de jaren ’50 (o.i.v. VS) komt de term culturele antropologie met inhoudelijke verruiming van de
wetenschapsinvulling
= nadenken over de hedendaagse SL en indien mogelijk een bijdrage te leveren aan concrete
vraagstukken via interpretatieve en humanistische benadering
Informatie verzamelen via veldwerk
= ter plekke participeren aan het dagelijks leven én tegelijkertijd de dagelijkse gewoontes observeren
Doel: vergelijkend perspectief hanteren om naar de wereld te kijken
fundamentele meerwaarde om de relativiteit van de eigen cultuur en de begrippen
‘beschaving’/’cultuur’ te bekijken
Antropologie =
1. Studie (logos) van de mens (antropos
2. Studie van de mensheid
1.3 Wat is cultuur vanuit antropologisch perspectief?
Het is moeilijk om een duidelijke begrenzing in te voegen, het kan gaan om
Gebiedsindelingen
Groepsindelingen
Conceptuele benaderingen
Doorheen de geschiedenis greep te krijgen op cultuur a.d.h.v. een definitie
dit kunnen hanteren in onderzoek en toepassing
middel om grenzen aan te duidelijken tussen de ‘wij’ en ‘zij’-groep
= fenomeen dat erg actueel is in tijden van migratie en ontwikkelingen in/buiten de cultuur én om de
eigen cultuur te beschermen
Britisch Association fort he Advancement of Science inventaris van cultuurelementen
= oplijsting maken categoriseren definities te weerhouden
NU: zeer veel definities van cultuur
1.4 Historiek en dynamiek van defenities
1.4.1 De aanzet…cultuur krijgt een gezicht
Evolutionisten veel aandacht aan begrip cultuur
Tylor: kennis en overtuigingen waren vooral de zaken die verworven worden (ofwel (aan)geleerd)
door de leden van de sociale groep en vormden een geïntegreerd systeem
deze definitie hield lang in stand: de elementen waren nog steeds zeer relevant
Definitie werd gevormd in een erg etnocentrische en had normatieve invulling
in de mate van meer/minder beschaafd
2
, Er is nog steeds een mate van gelijkvormigheid er wordt gesproken over elementen. Vandaar de
antropologie als uitgangspunt:
geven van een omschrijving van cultuur
en uit welk perspectief wetenschappers ‘cultuur’ als begrip benaderen
Definite van Tylor: opsommend + aangevend welke elementen er zijn (wel beperkte opvatting)
Cultuur of beschaving, in de meest etnografische zin, is het complexe geheel van kennis, geloof,
kunst, moraal, recht, gewoonte en ieder ander vermogen of andere hebbelijkheid waarmee de mens
zich omringt als lid van de maatschappij
overal ter wereld is er een gelijkaardig fenomeen, die op een ongeveer gelijkaardige manier
gevormd wordt en dus door onderliggende wetmatigheden gevormd wordt
ingaan tegen ‘vrije wil’/individuele vormgeving van de mens
Cultuur vertoont een welbepaalde vorm, structuur, aard en systeem die voorbij gaat/verder gaat aan
wat de mens construeert (= menselijke vrije wil)
Tylor startte een nieuw soort denken over cultuur ‘als complex geheel’ + mogelijkheid om cultuur
te bestuderen vanuit een wetenschappelijk perspectief
Elementen die in de eerste definitie vooral worden benadrukt:
1. cultuur = aangeleerd geen natuurlijke eigenschap van de mens, het krijgt vorm in de
context waarin een bepaalde groep leeft
2. het is een complex geheel, een systeem
3. de mens kan alleen cultuur verwerven in context van een samenleving
4. cultuur = breed begrip alle verworvenheden van de mens als sociaal wezen behoren
hiertoe
niet een kenmerk van een beperkt aantal samenlevingen, maar een algemeen menselijke,
geen natuurlijke, eigenschap
Tekortkomingen in/van deze definitie:
1. cultuur = een resultaat van menselijke vervulling
te weinig verwezen naar de constante verandering, geschiedenis en complexitiet
2. ook geen moeilijkheid om er greep op te krijgen door de complexiteit ervan
precies of het is “een wetenschappelijk bestudeerbaar fenomeen”
De omschrijving en visie op cultuur van Tylor, was beïnvloed door het algemene gedachte die toen in
de natuurwetenschappen opgeld maakt en doorsijpelde naar de antropologie = evolutionisme
1.4.2 Het evolutionisme: de klassieke visie op cultuur
Achtergrond
Vond plaats in Europa (= het zelfbedachte epicentrum van de wereld)
wereld was relatief blank + leeg, stelselmatig ingevuld door ontdekkingen
vele volkeren hadden geen eigen geschiedenis = evolutionistische, onliniaire gedachte
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller KyraMaes. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.76. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
52928 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now