Samenvatting van de Avond is ongemak - Marieke Lucas Rijneveld
286 views 4 purchases
Course
Nederlands
Level
VWO / Gymnasium
Book
De avond is ongemak
Goede en duidelijke samenvatting van het boek De Avond is ongemak, geschreven door Marieke Lucas Rijneveld. Je kan dit boek voor 4 punten op je leeslijst zetten!
Feitelijke gegevens
1e druk, 2018
271 pagina's
Uitgeverij: Atlas Contact
Eerste zin
Ik was tien jaar en deed mijn jas niet meer uit. Die ochtend smeerde moeder ons een voor
een in met uierzalf tegen de vrieskou, die kwam uit een geel blik van Bogena en werd
normaal gesproken alleen gebruikt tegen kloven, eeltringen en bloemkoolachtige knobbeltjes
op de spenen van melkkoeien
Titelverklaring
De titel komt niet letterlijk in de tekst voor. Wel valt een aantal keer het woord "ongemak of
ongemakkelijk".
Op blz. 135: "Ik zal beloven dat ik jullie op een dag meeneem naar het meer. dan laten we
ons samen afdrijven op een lelieblad, en misschien, heel misschien, durf ik dan zelfs mijn jas
uit te doen. Al zal het even ongemakkelijk zijn, maar volgens de dominee is ongemak goed,
in ongemak zijn we echt."
In interviews o.a. samen met Franca Treur heeft Marieke Lucas Rijneveld aangegeven dat
mensen in een streng geloof zich vaak 'ongemakkelijk voelen'. Mag je wel jezelf zijn,
bijvoorbeeld in verdriet als je kind sterft. Mag je daarvan God de schuld geven of moet je je
dan naar Bijbelse maatstaven gedragen. Dat voelt ongemakkelijk. Maar in ongemak geef je
je zelf bloot. Jas hult zich na de dood van haar broertje steeds in een jas. Die beschermt
haar mogelijk aan de ene kant tegen bacteriën, maar verhult aan de andere kant ook wat
haar ware gedaante is.
Bij Jas komen 's avonds ook de angsten van de dood duidelijker naar voren. De avond voelt
"als ongemak."
Structuur & perspectief
De roman wordt opgebouwd uit drie delen. Deze drie delen worden weer onderverdeeld in
respectievelijk 4, 20 en 13 genummerde hoofdstukken zonder een titel. In deel I wordt verteld
dat Matthies, de oudste broer van Jas gaat schaatsen en daarbij verdrinkt. Dit korte deel
(met de functie van een proloog) wordt door Jas verteld in de ik-vorm en in de o.v.t. Zij is dan
10 jaar.
In deel II is Jas twee jaar ouder (ze zit in de brugklas) en vertelt wat er in het gezin Mulder
gebeurt na de dood van Matthies.
Dit deel en ook deel III wordt door Jas, eveneens in de ik-vorm, verteld in de o.t.t. met af en
toe een korte passage in de o.v.t.
Het is een vrijwel chronologisch verteld verhaal.
Het heeft een gesloten einde: de bizarre, zelfgekozen dood van Jas.
Samenvatting
, Deel I
Jas, de vertelster, is 10 jaar oud. Ze wil mee met haar oudste broer Matthies die een
poldertoer gaat schaatsen. Maar dat kan niet: ze is te klein en kan niet goed schaatsen. Ze is
een beetje boos. Verder verdenkt ze haar boeren vader ervan dat die haar konijn Dieuwertje
wil slachten voor de Kerst. Ze bidt tot God met de vraag of die dan niet beter haar broertje
kan wegnemen. En dit gebeurt ook: Matthies verdrinkt omdat hij in een wak terecht komt en
te ver voor was op de rest. In het laatste hoofdstuk van dit deel wordt over de dode Matthies
gesproken en over zijn begrafenis. In het gezin Mulder zijn naast Jas nog twee kinderen.
Obbe (5 jaar ouder dan Jas) en Hanna (drie jaar jonger dan Jas)
Deel II
Jas is twaalf jaar en ze maakt een aan God gedane belofte waar door mee te helpen bij de
paddentrek. Ze neemt twee padden mee die ze in haar kamer bewaart. Hanna en Jas willen
beiden 'naar de overkant'. Jas heeft sinds het ongeval steeds haar jas aangehouden: zo wil
ze voorkomen dat ze ziek wordt en sterft waardoor haar ouders weer een kind minder
zouden hebben.
Het is niet leuk meer in het gezin: moeder eet weinig en ze vermagert. De ouders kunnen
niet omgaan met het verdriet, zwijgen het stil en daardoor ontstaat een 'oestergezin' (geen
contact met de buitenwereld - de oester sluit zich).
Jas hoort ouders ruzie maken over een ooit gepleegde abortus, voordat die getrouwd waren.
De straf van de dood van het oudste kind beschouwen ze als een straf van God (de tiende
plaag van Egypte). Moeder brengt wel steeds eten naar de kelder, wat Jas doet denken aan
de oorlog. Ze fantaseert dat moeder een stel Joden in de kelder verbergt. Ze hebben het
namelijk op school gehad over de nazi's met Hitler (op dezelfde datum geboren als Jas). De
kinderen moeten zich maar zien te redden. Obbe doet een experiment met de hamster Ties
(verdrinkt hem in een glas zoals het broertje). Ze willen zo eigenlijk dicht bij het raadsel van
de dood komen (dit is aan de overkant). Daarover praat Jas vooral met Hanna: ze noemen
het hun Plan. Ook zit er een seksuele kant aan hun relatie: ze tongzoenen en wekken
lustgevoelens bij elkaar op. Dat deed Jas zelf ook al met haar knuffelbeest.
Met haar vriendin Belle gaat Jas naar de piemels kijken van de buurjongetjes. Jas praat met
haar twee padden over liefde en paren: als die twee padden dat gaan doen, gaan haar
ouders het ook weer doen, denkt ze.
Vader stopt stukjes zeep in de kont van Jas, omdat ze niet meer kan poepen. Dat zou
moeten helpen.
Het noodlot is nog niet helemaal voorbij: de koeien worden getroffen door mond- en
klauwzeer (MKZ). Ze moeten worden afgemaakt en de veearts begeleidt dat proces. Maar
de man maakt toch ook wel wat rare opmerkingen tegen Jas. Obbe gaat ook verder in zijn
'seksperimenten': hij spuit blikjes cola in de vagina van Hanna (die daar orgastische
gevoelens van krijgt) en doet de lipjes van de blikjes in de vagina. Jas gaat naar de
koeienstal vlak voor de ruiming en stopt een kaasboortje in een koeienkut (van Beatrix). Ze
wil kijken of de veearts dat opmerkt. Als dat het geval is, kan hij haar redden, is haar
dwanggedachte. De veearts merkt het niet op (vooruitwijzing). Dan worden de koeien
geruimd.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller lievejansen. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.25. You're not tied to anything after your purchase.
