Orthopedie
Termen die afwijkende stand beschrijven
Houdingsdeformiteit - Door onvoldoende spieractiviteit.
Statische deformiteit - Door inwerking van zwaartekracht.
VB: enkelzijdige beenverkorting door bekkenscheefstand + daardoor scoliose.
Dynamische deformiteit - Door overmatige of verkeerd uitgeoefende spieractie.
VB: spastische spitsvoet door hypertonie van kuitspieren
Structurele deformiteit - Door misvormingen gewrichten of botten + enkel chirurgisch te behandelen
VB: coxartrose met flexiecontractuur.
Varus en valgus - In frontale vlak die hoekstand aangeven met convexiteit naar lichaamsas toe (valgus), of van
de lichaamsas af (varus).
Calcaneus en equinus - Hakkenvoetstand en spitsvoetstand
Cavus en planus - Pes cavus: holvoet door verhoging van normale lengtegewelf.
-> Komt voor na compartimentsyndroom bij onderbeenfractuur.
- Pes planus: platvoet (bij kinderen)
5) Operaties aan de wervelkolom
5.3) Lumbale hernia pulposi
- Uitpuiling van weke + onder druk staande nucleus pulposus van discus intervertebralis, door scheurtje in annulus
fibrosus.
- Hernia drukt op zenuwwortel die op dat niveau uittreedt.
- Bij zeer grote hernia’s -> druk thv cauda equina ontstaan, met uitvalsverschijnselen tot gevolg.
- Uiteinde van ruggenmerg ligt thv discus tussen L1 + L2
- Meest voorkomende niveaus zijn L3-L4, L4-L5 en L5- S1.
Symptomen van discus hernia?
- Gradueel ontstane pijn die steeds toeneemt
- Vaak initieel vage, doffe pijn thv wervelzuil, soms met bewegingen en activiteiten
- Pijnklachten gaan op en af
- Pijn in dij, kuit en tenen
- Voos gevoel, speldenprikken, “mieren” lopen over de benen
- Bij verhoogde druk op zenuw -> spierfunctie verminderen + reflexen zullen afnemen
Diagnose dmv aantal onderzoeken?
- Anamnese, klassieke RX-opname, CT-scan, NMR-onderzoek, EMG
- 90% acute discus hernia -> conservatief behandelen
Conservatieve therapie: rust, wisselhouding + niet continu in bed + NSAID + pijnstillers, soms in combo met
spierontspannende GM (Diazepam- Valium).
Soms epidurale infiltraties met hoge dosis cortisone + corset (beweeglijkheid van wervelzuil vermindert +
spieratrofie optreden)
Indicaties voor operatie van lumbale hernia?
- Falen van conservatieve therapie: bestaat uit pijnGM + pijn vermijdend gedrag.
- Belangrijke sensorische stoornissen of spierparesen
- Cauda equina syndroom: met neurologische uitval waarbij mictie/defaecatiedrang zijn opgeheven en paresen
kunnen optreden.
, 6) Ingrepen
Discectomie - Microdiscectomie: even effectief als klassieke discectomie.
- Volledig narcose + genupectorale houding (rug bol staat)
- Met radioscopie het tussenwervelschijfniveau opzoeken + aanduiden + rug onstmetten en afdekken
- Op middellijn tussen boven + onderliggende wervelboog -> insnijding tot bij wervelkanaal
- Onder vergroting met operatiemicroscoop -> zenuwwortel geïdentificeerd + naar midden getrokken.
- Discus hernia bloot liggen + verwijderd.
- Soms -> ucleus pulposus van tussenwervelschijf verwijderen (recidief te verminderen)
Posterior Lumbar - Specifieke arthrodese of fusie van rug.
Interbody Fusion - Fusie: wervels aan elkaar vastgezet zodat deze wervels nadien aan elkaar vastgroeien.
(PLIF) - Doel: stevige, stabiele arthrodese te krijgen van spinale segmenten, die belasting kunnen verdragen.
- Bij PLIF worden botgreffes/cages gebruikt ter vervanging van discus.
Indicaties en contra- indicaties?
- Ernstige, hardnekkige, mechanische rugpijn + conservatieve therapie niet helpt
Indicaties - Instabiliteit van wervelzuil
- Spinale stenose, misgroeiingen, recidiverende discus hernia
- Aangeboren afwijkingen aan wervelzuil
Contra- - Aanwezigheid van lokale of systemische infectie
indicaties - Metastasen thv wervelkolom
- Zwangerschap, fractuur wervelzuil, morbide obesitas
Ingreep?
- Incisie in midden van rug, thv wervels (wervelbogen + wervelgewrichtjes worden vrijgelegd)
- Pedikel schroeven geplaatst als fixatie voor wervels.
- Langs de dura + zenuwen -> tussenwervelschijf benaderd en uitgeruimd.
- Leeggemaakte werveltussenruimte opgevuld met 2 koolstofcages die gevuld zijn met auto/allo-greffes
- Koolstofcages -> solide basis -> wervels niet meer naar elkaar toe kunnen zakken.
- De ruimte waar de zenuwwortels uit de kanaal komen vergroten (neuroforamina)
- Hierdoor valt de druk + irritatie weg en verdwijnt de uitstralende pijn.
- Ligamenten worden weer onder spanning gebracht -> druk op ruggemerg vermindert.
- Wervels vastgemaakt met pedikelschroeven
Anterior Lumbar - Vastzetten van de lage rug via anterieure weg.
Interbody Fusion - Chirurg werkt niet door darmstructuren, maar erachter (retroperitoneale toegangsweg)
(ALIF) Indicaties?
- Symptomatische posttraumatische kyfose
- Iatrogene, lumbale kyfose
- Pijnlijke, lumbale, degeneratieve scoliose met aantasting van de discus
- Mislukte PLIF
- Instabiliteit veroorzaakt door uitgebreide laminectomie of posterieure decompressie
Voor- en nadelen van ALIF tegenover PLIF?
Nadelen
Voordelen
- Operatietechniek eenvoudiger - Postop complicaties: postop littekenbreuk,
- Minder bloedverlies + kortere operatietijd darmobstructie, posto ileus, trombose V. Iliaca
- Minder postop pijn thv rug en urologische problemen door beschadiging
- Geen littekenvorming in spinale kanaal. van hypogastrische plexus.
- Grootste nadeel ALIF: posterieure incisie
voor decompressie van zenuwen
Ingreep?
- Via horizontale incisie in onderbuik wordt de wervelkolom benaderd.
- Via deze weg heeft hij een perfect zicht op tussenwervelschijf
- Slechte tussenwervelschijf volledig verwijderen + vervangen door kunststof, titanium of carbon blokje
gevuld met eigen bot of kunstbot.
- Meestalfixatieplaatje aanbrengen om meer stevigheid + meer kans tot botingroei te creëren
Preop periode?
- Rugoperaties krijgen aantal standaard onderzoeken en vpk zorgen.
, - Specifiek bij fusie- operatie: inspectie tanden + huid.
Postop periode?
- PCIA- pomp.
Pijn - Chirurgie via posterieure weg is pijnlijker dan bij anterieure benadering
- Na ingreep is uitstralingspijn nog niet verdwenen (lange tijd blijven)
- Inflammatie zenuw moet verminderen vooraleer de pijn afneemt.
- Postop pijn thv rug + gerefereerde pijn vooral thv been + heup
Epiduraal - Na spinale chirurgie is een zeldzame, maar zeer gevreesde complicatie.
hematoom - Ontstaan op afstand van plaats van ingreep.
- Neurologische controles moeten onmiddellijk postop uitgevoerd worden + herhaald
Infectie - Complicatie na spinale chirurgie.
- Risicofactor: ouder 60, roken, diabetes, morbide obesitas en alcoholmisbruik.
- Binnen de 3 maanden na ingreep. Bij koorts -> arts contacteren
Mobiliteit - 1 of 2 dagen in bed.
- Corset of lumbostaat -> 6 weken dragen
Trombo- - Bij spinale chirurgie minder frequent voorkomt dan bij artroplastie.
embolie - Ouder 70j + operatietijd +360min -> grootste risicofactor voor postop longembool
- TED kousen dragen + LMWH toegediend worden.
Vasculaire - Doordat VC heel dicht bij operatiegebied ligt.
complicatie - Postop controles van parameters + gedraineerde vocht -> belangrijk
s
Gastro- - Na ALIF procedures, omdat het darmpakket gemanipuleerd werd.
intestinale - Vooral paralytische ileus en constipatie!
complicatie
s
Ontslag?
- Na 6-tal dagen naar huis als alles vlot verloopt.
- Snelheid van herstel zal afhangen van ernst + duur van aandoening.
- Langdurig pijn of uitvalsverschijnselen genezen veel trager + herstel zenuwen maanden /1-2 jaar dure
- Uitstralingsklachten in benen herstellen naargelang de ernst van zenuwletsel sneller of trager
- Activiteit 1ste 3 maanden strikt beperkt!
- Voorovergebogen staande houding aan te nemen + voorwerpen onder niveau van gordel op te rapen
- Dagelijkse bezigheden onmogelijk zijn.
- Normale activiteit na 6 maanden toegestaan!
- Grote kans na fusie -> sneller moe, last bij extreme bewegingen, last bij optillen van voorwerpen
- Rug levenslang beschermen tegen snel evoluerende slijtage
7) Operaties aan de heup
- Heupgewricht bestaat uit: caput femoris + acetabulum in heupbeen (os coxae).
- Dit laatste is samengesteld uit os pubis, os ilium + os ischii (samen in acetabulum)
- Belangrijk spieren: gluteus maximus, medius en minus, tensor fasciae latae, musculi gemelli + musculus piriformis
7.3) Onderzoeken bij heupproblemen
Artrografie - Ouder dan NMR MAAR zeer bruikbaar voor diagnose van heupletsels.
- Om gewrichtsholte te visualiseren
Artroscopie - Kijkoperatie om gewricht grondig te ïnspecteren.
Botscan - Opsporen van botbreuken, gewrichts- en botontstekingen, of bottumoren.
CT scan - Zichtbaarheid van horizontale en verticale doorsnedebeelden van beenderen en gewrichten.
Echografie - Weke delen weergeven, vocht in gewricht enz.
EMG (elektromyografie) - Test uitgevoerd van zenuw- en spierfunctie.
Infiltratie - Met lokaal verdovend product gegeven in heup.
- Gewrichtsverdoving -> pt met heupproblemen onderzoeken of pijn vanuit de heup komt.
NMR, MRI - Uitvoeren NMR scan is ook standaard geworden bij de diagnosestelling.
RX opnames - 1ste onderzoek na klinisch onderzoek, Belangrijk beeld geven vanbotstructuren
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller ambareenraza. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $32.02. You're not tied to anything after your purchase.