Samenvatting van het vak jaarrekeninganalyse en auditing gebasseerd op de slides, het handboek en de lessen gegeven door Prof. Dr. Stefanie Ceustermans.
JAARREKENING-
ANALYSE EN
AUDITING
Prof. Dr. Stefanie Ceustermans
Pauline Delphine Verhelst
VUB | 2021-2022
,INHOUDSOPGAVE
DEEL 1: JAARREKENINGANALYSE ..................................................................................................... 4
HOOFDSTUK 1: ALGEMENE BOEKHOUDKUNDIGE BEGRIPPEN ......................................................................... 4
1.1. WAT IS DE JAARREKENING EN WAARUIT BESTAAT ZE? ............................................................................... 4
1.2. BALANS ........................................................................................................................................... 5
1.2.1. Wat?........................................................................................................................................... 5
1.2.2. Oefening .................................................................................................................................... 5
1.2.3. Onderverdeling .......................................................................................................................... 5
1.2.4. Principes..................................................................................................................................... 6
1.3. RESULTATENREKENING ....................................................................................................................... 7
1.3.1. Wat?........................................................................................................................................... 7
1.3.2. Structuur .................................................................................................................................... 8
1.3.3. Boekhoudkundig beginsel .......................................................................................................... 9
1.4. CASH VERSUS ACCRUAL BASIS ............................................................................................................ 10
HOOFDSTUK 2: THEORIE VAN DE EXTERNE VERSLAGGEVING ........................................................................ 12
2.1. HET BELANG VAN DE JAARREKENING ................................................................................................... 12
2.2. VERSCHILLENDE BENADERINGSWIJZEN ................................................................................................. 13
2.3. INTERNATIONAL FINANCIAL REPORTING STANDARDS ............................................................................. 14
2.4. EUROPA KIEST VOOR INTERNATIONALE STANDAARDEN ........................................................................... 15
2.5. KWALITATIEVE VEREISTEN VAN FINANCIEL̈ E INFORMATIE ......................................................................... 17
2.6. GRONDSLAGEN VOOR FINANCIEL̈ E VERSLAGGEVING ............................................................................... 18
2.7. GETROUW BEELD............................................................................................................................. 21
HOOFDSTUK 3: DE BELGISCHE JAARREKENINGVERPLICHTINGEN.................................................................... 24
3.1. HET BELGISCHE JAARREKENINGRECHT: EEN AFGELEIDE VAN HET EUROPEES RECHT ...................................... 24
3.2. WIE MOET IN BELGIË̈ EEN JAARREKENING OPSTELLEN EN NEERLEGGEN? .................................................... 24
3.2.1. Natuurlijke personen die zelfstandig een beroepsactiviteit uitoefenen ................................. 24
3.2.2. Handelsvennootschappen ....................................................................................................... 24
3.3. WETTELIJKE SCHEMA’S ..................................................................................................................... 28
3.3.1. Balans ....................................................................................................................................... 28
3.3.2. Resultatenrekening .................................................................................................................. 30
3.4. NEERLEGGING VAN DE JAARREKENING ................................................................................................. 30
3.4.1. Termijnen van neerlegging (wanneer?) ................................................................................... 30
3.4.2. Hoe neerleggen? ...................................................................................................................... 32
3.4.3. Taal & munt?............................................................................................................................ 32
3.4.4. Tarieven? ................................................................................................................................. 32
3.4.5. Sancties? .................................................................................................................................. 32
3.5. BIJ DE JAARREKENING NEER TE LEGGEN DOCUMENTEN ........................................................................... 33
HOOFDSTUK 4 EN 5: DE ENKELVOUDIGE JAARREKENING IN DETAIL EN ANALYSETECHNIEKEN ............................... 35
5.1. INLEIDING ...................................................................................................................................... 35
5.1.1. Vaste Activa ............................................................................................................................. 35
5.1.2. Vlottende activa ....................................................................................................................... 36
5.1.3. Passief ...................................................................................................................................... 37
5.1.4. Resultatenrekening .................................................................................................................. 38
5.2. HORIZONTALE EN VERTICALE ANALYSE ................................................................................................. 38
5.3. RATIOANALYSE ................................................................................................................................ 39
5.3.1. Liquiditeit ................................................................................................................................. 40
5.3.2. Exploitatie ................................................................................................................................ 42
1
,5.3.3. Solvabiliteit .............................................................................................................................. 44
5.3.4. Rentabiliteit ............................................................................................................................. 46
5.4. KASSTROOMANALYSE ....................................................................................................................... 49
5.4.1. Kasstroom uit exploitatie-activiteiten...................................................................................... 49
5.4.2. Kasstroom uit investeringsactiviteiten .................................................................................... 50
5.4.3. Kasstroom uit financieringsactiviteiten ................................................................................... 50
HOOFDSTUK 6: CONSOLIDATIE ............................................................................................................. 51
6.1. INLEIDING ...................................................................................................................................... 51
6.2. DE VERWERKING VAN BELEGGINGEN IN DE ENKELVOUDIGE JAARREKENING ................................................. 51
6.3. DE VERWERKING VAN AANDELEN IN DE GECONSOLIDEERDE JAARREKENING ................................................ 53
HOOFDSTUK 7: CREATIEF BOEKHOUDEN ................................................................................................. 55
7.1. INLEIDING ...................................................................................................................................... 55
7.2. DRIJFVEREN VOOR CREATIEF BOEKHOUDEN .......................................................................................... 57
7.3. TECHNIEKEN VOOR CREATIEF BOEKHOUDEN ......................................................................................... 58
7.3.1. Resultaat beïnvloeden: Opbrengsten ...................................................................................... 58
7.3.2. Resultaat beïnvloeden: Kosten ................................................................................................ 60
7.3.3. Income smoothing ................................................................................................................... 62
7.3.4. Big Bath accounting ................................................................................................................. 62
7.3.5. Vermogensvoorstelling verbeteren (schuldratio) .................................................................... 62
DEEL 2.1: HET AUDITBEROEP ......................................................................................................... 65
HOOFDSTUK 1: INLEIDENDE BEGRIPPEN .................................................................................................. 65
1.1. ALGEMENE DEFINITIE VAN AUDITING ................................................................................................... 65
1.2. AUDITTYPES ................................................................................................................................... 65
1.3. AUDITING VERSUS ACCOUNTING ........................................................................................................ 67
1.4. INTERNE VERSUS WETTELIJKE (EXTERNE) AUDITOR ................................................................................. 67
HOOFDSTUK 4: DE BELGISCHE AUDITSECTOR ........................................................................................... 68
4.1. INLEIDING ...................................................................................................................................... 68
4.2. ONTSTAANSGESCHIEDENIS ................................................................................................................ 68
4.3. WIE MOET IN BELGIË̈ EEN COMMISSARIS AANSTELLEN? .......................................................................... 69
DEEL 2.2: HET CONTROLEPROCES .................................................................................................. 73
HOOFDSTUK 5: ALGEMEEN CONCEPTUEEL KADER ...................................................................................... 73
5.1. VAN ALGEMENE CONTROLENORMEN NAAR INTERNATIONALE CONTROLESTANDAARDEN ............................... 73
5.2. AUDITKWALITEIT EN DE INHERENTE BEPERKINGEN VAN DE AUDIT ............................................................. 74
5.3. HET CONTROLERISICO....................................................................................................................... 75
5.4. BEPALINGEN VAN DE MATERIALITEITSGRENZEN ..................................................................................... 79
5.5. CONTROLEDOELSTELLINGEN, CONTROLE-INFORMATIE EN CONTROLEWERKZAAMHEDEN ............................... 81
5.6. EXPECTATION GAP/ VERWACHTINGSKLOOF .......................................................................................... 85
HOOFDSTUK 6: HET IDENTIFICEREN EN INSCHATTEN VAN DE RISICO'S VAN EEN AFWIJKING VAN MATERIEEL BELANG . 86
6.1. INLEIDING ...................................................................................................................................... 86
6.2. DE ENTITEIT EN HAAR OMGEVING à IR............................................................................................... 87
6.3. INTERNE BEHEERSING à IBR ............................................................................................................ 89
6.4. COMMUNICATIE INZAKE TEKORTKOMINGEN IN DE INTERNE BEHEERSING.................................................... 92
HOOFDSTUK 7: INSPELEN OP INGESCHATTE RISICO'S .................................................................................. 93
7.1. INLEIDING ...................................................................................................................................... 93
7.2. TOETSINGEN VAN INTERNE BEHEERSINGSMAATREGELEN (CONTROL TESTING) ............................................. 93
7.3. INHERENTE BEPERKINGEN VAN DE INTERNE BEHEERSING ......................................................................... 94
, - Schriftelijk examen (60%)
o Open, meerkeuze en juist/fout vragen (met giscorrectie)
- Taak (40%)
o Analyse van de jaarrekening van een grote Belgische onderneming
Deel 1: Jaarrekeninganalyse
Hoofdstuk 1: Algemene boekhoudkundige begrippen
1.1. Wat is de jaarrekening en waaruit bestaat ze?
- Boekhouden
o Proces waarbij een verrichting plaatsvindt die op basis van documentatie
wordt deze geregistreerd in de boekhouding en samengevat in het journaal
- Jaarrekening
o Focus van deze cursus
o Eindresultaat van boekhoudproces
§ Elke onderneming moet dit intern bijhouden
o Moet minstens 1x per jaar opgesteld worden en gepubliceerd worden
§ Kan teruggevonden worden bij de balanscentrale
o Bestaat uit 3 componenten
§ Balans
§ Resultatenrekening
§ Toelichting
- Jaarrekeninganalyse
o Hoe financieel gezond is de onderneming?
- Samenstelling jaarrekening kan verschillen van land tot land.
o Bijvoorbeeld België̈
§ 3 wettelijke componenten
§ Ondernemingen zijn ook verplicht om naast de jaarrekening ook een
sociale balans neer te leggen
• Alle informatie over personeelsverloop, deeltijdse mensen, wat
het opleidingsniveau is
o Bijvoorbeeld US
§ Naast de 3 grote componenten ook een kasstroomtabel (‘Cashflow
statement’)
§ In België kan dit vrijwillig
- Enkelvoudige jaarrekening vs. Geconsolideerde jaarrekening
o Stel M is moeder, die aandelen gekocht heeft van D
o Beide moeten volgens de Belgische wetgeving een jaarrekening opstellen
o Jaarrekening gaat over 1 enkele juridische entiteit
o Van zodra moederonderneming meer dan 50% van de aandelen heeft moet
men een 2e geconsolideerde jaarrekening neerleggen
4
, 1.2. Balans
1.2.1. Wat?
- Momentopname
o Opgesteld voor een bepaalde datum
o Dit kan elke dag gedaan worden
Actief Balans Passief
= bezittingen = Financieringsbronnen
= waar is het geld naartoe? = Van waar komt het geld?
-
-
1.2.2. Oefening
- Zet volgende begrippen in juiste kolom
o Bank, Kapitaal, Handelsschulden, Voorraad, Handelsvorderingen,
Overgedragen resultaat, Voorzieningen, Rollend materieel, Goodwill
Actief Balans Passief
Bank Kapitaal (eigen vermogen)
Voorraad Handelsschulden (vreemd vermogen)
Handelsvorderingen Overgedragen resultaat (eigen
Rollend materieel vermogen)
Goodwill (immaterieel, ontstaat in een Voorzieningen (voor toekomstige
geconsolideerde jaarrekening) kosten)
1.2.3. Onderverdeling
- Horizontale balans/ account format
o Activa opgesteld volgens stijgende liquiditeit
§ Minst liquide bovenaan
§ Helemaal onderaan: bank
§ Helemaal bovenaan: terreinen en gebouwen
o Vreemd vermogen = schulden > 1 jaar + vlottende schulden
§ Vlottende schulden vaak leverancier schulden
o Eigen vermogen
§ Kapitaal
• Inbreng eigenaars
§ Overgedragen resultaat
• Winsten van voorgaande jaren die niet
zijn uitgekeerd
- Verticale vorm/ report format
o Meer gebruikt in de praktijk
o Balans rapporteren in jaarrekening
5
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller paulineverhelst. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.84. You're not tied to anything after your purchase.