100% satisfaction guarantee Immediately available after payment Both online and in PDF No strings attached
logo-home
Samenvatting Sociologie en Rechtssociologie (1e semester) Prof. Dr. Van Dijk $14.61
Add to cart

Summary

Samenvatting Sociologie en Rechtssociologie (1e semester) Prof. Dr. Van Dijk

 10 purchases
  • Course
  • Institution

Heb zelf 15/20 gehaald voor dit examen. Samenvatting vooral gebaseerd op de PPT slides waarop de leerstof is gebaseerd. Voorzien van witregels. Samenvatting is opgedeeld per HOC (aldus genummerd per HOC) voor een duidelijke structuur te creëren zodat u de slides er gemakkelijk naast kunt leggen....

[Show more]

Preview 4 out of 84  pages

  • December 27, 2021
  • 84
  • 2021/2022
  • Summary
avatar-seller
Samenvatting Sociologie & Rechtssociologie (1e semester) Prof. Dr. Van Dijk



Sociologie & rechtssociologie : wat is rechtssociologie? HOC 1

Wat is recht?

 Juristen : geheel van regels die neerslag vinden in bronnen van het recht. Deze regels vinden
toepassing in de rechtsspraak en rechtsleer.
Recht heeft een consistente (=samenhangende) structuur en ene hiërarchische ordening
 Filosofen : natuurrecht : recht verwijst naar een ideaalbeeld als systeem voor waarden en
normen in het sociale leven te ordenen
 Sociologen : kijken niet naar wat geldend recht is maar recht als sociaal fenomeen
Recht (nauw)  maatschappelijke controle door systematische aanwending van macht
Recht (breed)  geheel van collectieve gedragingen en normen die sociale leven
structureren

Recht beïnvloed ons gedrag



Roscoe Pound (1870-1964)

Law in the books  juristen die een puzzel proberen oplossen volgens de rechtsbronnen

Law in action  sociologen willen zien HOE recht in actie functioneert

HOE werken die juridische instituties echt en

NIET hoe ze zouden moeten werken

“sociologie is wat het is en niet wat het ought”

Rechtssociologie

= empirische discipline waarin het recht wordt opgevat als sociaal verschijnsel, als product van de
menselijke interactie -Huls

Zoektocht hoe recht betekenis krijgt in de maatschappij door te kijken naar achterliggende context
bij totstandkoming en effecten van het recht

 Sociale productie van het recht : maatschappij  recht
 Sociale werking van het recht : recht  maatschappij

Sociale productie van het recht

Maatschappij  recht sociale factoren en actoren die relevant zijn
voor totstandkoming van recht

 Interne formele bronnen van het recht  Maatschappelijke bronnen van het recht
- Wetgeving - Politiek
- Rechtsspraak - Economische-technologische
- Rechtsleer ontwikkelingen
- Gewoonterecht - Juridische professionals
- Algemene rechtsbeginselen - Rechtsopvattingen burgers

1

, 1. Politieke machtsverhoudingen
Recht is in belangrijke mate product van bestaande politieke besluitvormingsprocessen in
een land

 Publieke machtsfactoren  Private machtsfactoren
- Politieke partijen - Lobby bedrijfsleven
- Ambtenaren - Vakbonden
- Bestuurders - Milieuorganisaties

 Internationale politiek

2. Economisch-technologisch ontwikkelingen
De ondernemingswijze productie en technologische innovaties zijn sterk bepalend voor de
inrichting van het rechtssysteem

 Economie (kapitalistische productiewijze)
- Contract en eigendom
- Vrije-markt economie
- Multinationals
 Wetenschap en technologie
 Rampen

3. Juridische professionals

 Rechtspraak

“recht is wat rechters doen in de praktijk” – Realisten

Abstracte wetten pas betekenis als ze worden toegepast door een rechter

organisatie : HOE functioneert de rechterlijke macht?

HOE is de rechterlijke macht samengesteld?

HOE zijn haar werkzaamheden georganiseerd?

 Advocatuur
Verzakelijking + internationalisering
 Ambtenaren
Rechtsvormers en regeltoepassers bij overheid + rol in wetgeving

4. Rechtsopvattingen burgers

“iedereen wordt geacht de wet te kennen” (QUOD NON)

 Rechtssociologisch onderzoek naar:  Invloed burgers op recht via:
- Welke kennis burgers hebben over recht - Opeisen rechten
- Verkiezingen
- Demonstraties
2

, - Opvattingen over functioneren vd instituties vd rechtsstaat
- Vertrouwen law als oplossing voor geschillen
 Rechtscultuur

Sociale werking van het recht

Recht  maatschappij effecten van recht in de samenleving (zowel
bedoelde als onbedoelde)

 Bestrijden assumpties :
- Iedereen kent de wet
- Iedereen gehoorzaamt de wet

Langs welke wegen neemt de burger kennis van het recht?

Wat is de rol van sociale verbanden en instituties op de effecten van het recht?



Anti-instrumentalisme

Tegen het intentionalisme van de wetgever (wetten hebben vaak andere gevolgen dan
wetgever beoogd) misbruik?

Sociologische analyse gaat normatieve veronderstellingen van wetgeving na en vergelijkt deze met
de sociale werking



 Mobiliseringstheorieën : op welke manier beroepen sociale groepen zich op rechtsregels
om hun belangen te helpen



 Handhavingstheorieën : wat zijn de typen handhaving die door ordehandhavers kunnen
worden gehanteerd



Rol van sociale verbanden

Mens als individu vs. Binnen sociale verbanden bv. Familie, clubs, jeugdbeweging

Semi-autonome velden

 Allerlei maatschappelijke middenvelden hebben hun eigen set formele en informele normen
die zij kunnen handhaven, ze hebben rechten gefilterd bv. Studentenvereniging, tuchtrecht

Formele wet (van de wetgever) heeft altijd een bepaalde verhouding :

Soms in frictie met elkaar  wetgever maakt wet op die tegen de normen ingaan van die
maatschappelijke middenvelden



In dit geval zijn de maatschappelijke middenvelden dus een hinderpaal voor de overheid



3

, Of ze kunnen ook samenwerken waardoor misschien er zelfs een betere gehoorzaamheid ontstaat



Hoe bereikt recht de burger?

 van zodra publicatie in het BS dient u eraan te gehoorzamen

Terms & Conditions gelezen?

Pas op : Radio, tv, kranten, internet media filteren/selecteren wat wij te zien krijgen van de wet



 intermediare organisatie (tussenpersoon/tussenliggend)
werkgever – werknemer ook hier worden regels geselecteerd en doorgegeven vanuit
organisationeel belang (m.b.t. deze verhouding)




dat idee dat er maatschappelijke middenveldorganisaties zijn noemt men semi-autonome velden



samenvattend HULS Nick



Sommige rechtssociologen hebben de neiging om juristen af te schilderen als
wereldvreemde letterknechten, die slechts geinteresseerd zijn in de oplossing van
juridische puzzels en niets begrijpen van de samenleving waarin zij functioneren. Er wordt
dan een onoverbrugbare tegenstelling gecreeerd tussen sociologen en politicologen
enerzijds, die in sociaalwetenschappelijke theorieen en verklaringen geinteresseerd zijn,
en juristen anderzijds, die geen benul hebben van de sociale werkelijkheid.

Omgekeerd reageren juristen vaak nogal arrogant en afwijzend op kritiek vanuit de
sociale wetenschappen, die tekortkomingen in het juridisch denken aantoont. Dit type
jurist ziet de sociale wetenschappen als een hulpwetenschap, waarvan hij gebruik kan
maken als het hem toevallig uitkomt. Dit soort wederzijdse stereotypering is weinig
vruchtbaar.’



Huls zegt dat we de kloof tussen de juristen en sociologen ook niet te breed moeten trekken

 via (rechts)sociologie hoopt men een breder perspectief aan de juristen te geven

Sociologie probeert nogmaals de effecten van het recht duidelijk te maken



Zelfstudie dia 27-50

Historische ontwikkeling van de rechtssociologie

4 invloeden volgens SCHUYT:


4

The benefits of buying summaries with Stuvia:

Guaranteed quality through customer reviews

Guaranteed quality through customer reviews

Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.

Quick and easy check-out

Quick and easy check-out

You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.

Focus on what matters

Focus on what matters

Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!

Frequently asked questions

What do I get when I buy this document?

You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.

Satisfaction guarantee: how does it work?

Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.

Who am I buying these notes from?

Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller yanaramaekers. Stuvia facilitates payment to the seller.

Will I be stuck with a subscription?

No, you only buy these notes for $14.61. You're not tied to anything after your purchase.

Can Stuvia be trusted?

4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)

64670 documents were sold in the last 30 days

Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 15 years now

Start selling

Recently viewed by you


$14.61  10x  sold
  • (0)
Add to cart
Added