Summary
Samenvatting Biologie – Biologie voor jou – 4 VWO – H5 Ecologie
- Course
- Level
Samenvatting: Biologie – Biologie voor jou – 4 VWO – H5 Ecologie
[Show more]
Seller
Follow
SmitJoël
Reviews received
Content preview
Joël Smit | 4V.biol1Biologie – Hoofdstuk 5 Ecologie
BS 5.1 Ecologie op alle organisatieniveaus
Organismen en hun milieu
Ecologie = Wetenschap waarbij wisselwerking tussen organismen en hun omgeving wordt
bestudeerd:
• Omgeving beïnvloedt organismen → Bv. temperatuursverandering
• Organismen beïnvloeden omgeving door hun aanwezigheid en
activiteiten → Bv. door stoffen (bv. zuurstof) op te nemen,
wordt de samenstelling van de atmosfeer beïnvloed
Ecologisch onderzoek vindt plaats op verschillende organisatieniveaus
Van molecuul tot levensgemeenschap
Organisatieniveaus waar ecologen zich mee bezighouden:
• Molecuul → Vooral DNA-molecuul → Organismen laten DNA-
sporen na in omgeving, bv. haren of schubben → Dit soort
DNA heet environmental DNA = eDNA
Genoom = Alle DNA-moleculen in cel van organisme
Ecogenomica = Onderzoeksgebied waarbij aan hand van genoom wordt bepaald
welke soorten er in gebied voorkomen
• Cel
• Weefsel
• Organen
• Organismen = Individuen → Bv. onderzoeken bij welke temperatuur watervlo
doodgaat
• Populatie = Groep organismen van dezelfde soort in bepaald gebied die samen
voortplantingsgemeenschap vormen → Bv. watervlooien in meer → Bv. onderzoeken
wat effect is op populatie watervlooien als er warm water wordt geloosd in het meer
• Levensgemeenschap = Alle organismen die in bepaald gebied voorkomen →
Verschillende populaties binnen levensgemeenschap hebben met elkaar te maken →
Bv. beconcurreren elkaar, eten elkaar op → Bv. onderzoeken wat effect is op
levensgemeenschap als populatie watervlooien afneemt, dus bv. op de planten
Van ecosysteem tot biosfeer
Biotische factoren = Organismen van levensgemeenschap en
invloed die ze op omgeving uitoefenen
Abiotische factoren = Invloeden uit levenloze omgeving →
Bv. temperatuur, stroomsnelheid → Hebben invloed op
soortensamenstelling = Verschillende soorten die binnen
gebied voorkomen
Vervolg organisatieniveaus:
1
, Joël Smit | 4V.biol1
• Ecosysteem = Begrensd systeem waarin wisselwerking plaatsvindt tussen
verschillende biotische en abiotische factoren → Bv. meer, stuk bos → Bv.
onderzoeken welk effect verdwijnen van watervlooien heeft op ecosysteem, dus bv.
op zuurstofgehalte
• Biosfeer = Systeem aarde = Alle ecosystemen bij elkaar → Bv. onderzoeken wat
effect van opwarming van aarde is op biosfeer
Emergente eigenschappen
Emergente eigenschappen = Eigenschappen die specifiek zijn voor niveau → Bv.
eigenschappen die wel gelden in populatie maar niet in organisme: dichtheid, geboortecijfer
BS 5.2 Organismen
Abiotische factoren
Hoe ecosysteem zich ontwikkelt en welke organismen erin voorkomen, hangt af van klimaat
in gebied → Klimaat is combinatie van abiotische factoren zoals temperatuur, licht, wind,
neerslag
Macroklimaat = Gebieden waarbinnen (vrijwel) hetzelfde klimaat heerst → In gebied met
hetzelfde macroklimaat kunnen abiotische factoren op verschillende plaatsen wel verschillen
→ Elk plek je van ecosysteem heeft eigen microklimaat
Bodem
Bodem bestaat uit mengsel van bodemdeeltjes van verschillende grootte → Bv.
zand heeft grotere bodemdeeltjes dan klei
Elk bodemdeeltje is omgeven door dun watervliesje
Bij klei zijn holten tussen bodemdeeltjes klein:
• Klei kan water en mineralen beter vasthouden dan zand
• In klei zit minder lucht en dus minder zuurstof tussen bodemdeeltjes dan in
zand
• Door kleinere holten is het moeilijker voor wortels om tussen bodemdeeltjes
door te dringen
Hoeveelheid humus → Humus voorkomt uitspoeling van mineralen naar grondwater:
• Hoe meer humus in zand, hoe beter zand water kan vasthouden
• Hoe meer humus in klei, hoe makkelijker wortels van planten erin door kunnen
dringen
Andere eigenschappen van bodem die invloed hebben op soortensamenstelling in
ecosysteem zijn bv. pH, grondwaterstand en concentratie mineralen
Licht
Licht is abiotische factor die invloed heeft op organismen → Planten hebben licht nodig voor
fotosynthese → Behoefte aan licht verschilt per plant
2
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller SmitJoël. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.22. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
69252 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 15 years now