Verbindend management van interactief bestuur (FSWB7051)
All documents for this subject (9)
Seller
Follow
margotvanHouten
Reviews received
Content preview
Week 7 – Verbindend management van Interactief Bestuur
➢ Management van zelforganisatie en voorbereiding tentamen
➢ Jose Nederhand
➢ Ingmar van Meerkerk
Tijdens het zevende college zullen we ingaan op het management van zelforganisatie. Zelforganisatie
is iets wat door groepen burgers zelf wordt geïnitieerd. We staan stil bij wat we verstaan onder
zelforganiserende burgercollectieven, en hoe dit soort collectieven zich tot de (lokale) overheid
verhouden. Is er een rol weggelegd voor verbinders en politici, en zo ja welke? Daarnaast zullen we in
het tweede deel van het college stilstaan bij de voorbereiding op het tentamen. Na afronding van dit
college zijn studenten in staat om:
• Het complexe karakter en de achtergrond van zelforganisatie te duiden;
• Verschillende dilemma’s en strategieën van verbindende personen te kunnen analyseren ten
aanzien van het managen van zelforganisatie;
• Advies te formuleren ten aanzien van het behouden en sturen van zelforganisatie;
• Zich optimaal voor te bereiden op het tentamen.
Doelen van dit college
1. Achtergrond en sleutelfactoren voor ontwikkeling en prestaties
burgerinitiatieven duiden
2. Analyseren van verschillende dilemma’s en strategieën tav faciliteren en
sturen van burgerinitiatieven 3. Evaluatie van het vak
3. Voorbereiding op het tentamen
Vandaag kijken we naar de achtergrond en sleutelfactoren rondom ontwikkelingen en prestaties van
burgerinitiatieven. We kijken dan vooral naar dilemma’s en strategieën rondom het aansturen van
burgerinitiatieven vanuit overheidsperspectief, de basis voor meta-governance. Daarna blikken we
terug op het vak.
1. Opkomst van burgerinitiatieven: enkele figuren en cijfers
• 320 zorgcoöperaties (groot deel ontstaan in de afgelopen 7 jaar)
• 582 energiecoöperaties met bereik van zo’n 250.000 mensen
We kijken dus dit college naar een van de
vormen van interactief, namelijk de meer
bottom-up gedreven vorm: burgerinitiatieven.
Een aantal cijfers. Burgerinitiatieven zijn
enorm in opkomst in verschillende sectoren,
denk aan groenbeheer, lokale
bewonersinitiatieven voor de verbetering van
de wijkleefbaarheid, in duurzame energie,
zorg coöperaties waar burgers het heft in
handen nemen en publieke dienstverlening
overnemen van de overheid/markt of
aanvullen.
, Je ziet een afbeelding van het aantal zorg coöperaties in NL. Dit zijn er nu ongeveer meer dan 400.
Een groot deel is de afgelopen 7 jaar ontstaan. Deze ontstaan vooral in Noord-Brabant (veel
vergrijzing en dorpse karakter met gemeenschappen). Hier zie je dus zorg coöperaties ontstaan
waarbij betrokken burgers een aantal aanvullende diensten leveren in relatie tot thuiszorg, gedeeld
wonen, activiteiten voor ouderen etc. Eigenlijk sluit dit aan bij de simulatie van vorig college 6. Ook
elders in Europees zie je die coöperaties ontstaan. Sommigen zijn meer als vereniging, anderen meer
coöperatief.
Ook zie je een enorme boom aan energie coöperaties. Steeds meer burgers willen bijdragen aan de
energietransitie en duurzame energie opwekken omdat ze ontevreden zijn hoe de markt dit nu
aanpakt. In de grafiek zie je de opkomst van het aantal energie coöperaties en het vermogen wat ze
leveren, dit neemt ook toe. Nu zijn er ongeveer 600 energie coöperaties die 250.000 mensen bereiken
met hun energie.
1. Opkomst: waarom ontstaan ze?
1. Terugtrekkende overheid
o Initiatieven als complementair aan overheid
2. De mondige en competente burger
o Vanuit ontevredenheid
▪ Maar voorbij NIMBY gedrag
o Initiatieven als alternatief of zelfs concurrerend aan overheid/markt
o Zelf regie krijgen
3. Reactie op marktdenken en individualisering
• (zie Edelenbos en Van Meerkerk, 2016; Nederhand e.a., 2016)
Er is dus een enorme opkomst van burgerinitiatieven in verschillende
sectoren en focussen. Maar, waarom ontstaan ze en welke
ontwikkelingen zitten daarachter?
Er zijn een aantal ontwikkelingen. Enerzijds een terugtrekkende overheid,
dit zie je al sinds de financiële crisis van 2008. En ook een nog sterkere
trend dat de verzorgingsstaat te veel kost en dit anders georganiseerd
moet worden met meer verantwoordelijkheid bij de burger zelf. Maar als
je kijkt naar de breder trend dan zie je dat die burgers meer invloed wil,
je ziet de opkomst van de mondige burger bij bijvoorbeeld
gebiedsontwikkeling, en dan met name de richting die die p gaat. Ze
gaan niet alleen protesteren, maar echt iets tegenover stellen en met een alternatief plan komen.
Daarin zijn ze in staat om kennis te mobiliseren en met een goed gedragen plan de overheid uit te
dagen.
Anderzijds heb je initiatieven die ook echt ontstaan omdat ze ervaren dat er een gebrek is aan
dienstverlening of niet tevreden zijn met de kwaliteit die wordt geleverd. Dit is een reactie op het
marktdenken en het steeds meer uitbesteden en privatiseren van marktpartijen.
Als je kijkt naar motieven van initiatiefnemers, dan komt vaak het aspect van individualisering naar
voren. Ze willen bijvoorbeeld meer sociale cohesie creëren en creëren verbinding tussen mensen. Dit
zie je ook veel terug als je spreekt met mensen die betrokken zijn in die initiatieven.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller margotvanHouten. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.28. You're not tied to anything after your purchase.