Natuurkunde – H4 Radioactiviteit
§4.1 Soorten straling
4.1.A Inleiding
Hoe is een atoom opgebouwd?
Alle materie bestaat uit atomen Atoomkern met daar omheen een wolk
elektronen Tussen kern en elektronenwolk zit niets In werkelijkheid heel
klein
Buitenkant van atoom is sterk negatief geladen Geldt voor alle atomen
Negatieve ladingen stoten elkaar af, daarom kunnen atomen niet zomaar door
elkaar heen
Straling door een atoom
Als lichtstraal door 1 atoom gaat, kan dat vrij gemakkelijk, want lichtstraal
komt vrijwel niets tegen
Als rondvliegend elektron door atoom probeert te vliegen, is dit lastiger, omdat
elektron negatief geladen is, net als wolk elektronen van atoom Elektron
moet veel snelheid hebben en niet tegen kern of ander elektron botsen
Atomen kunnen zelf ook straling uitzenden Als voorwerp atomen bevat
die dat doen, waarschuwt men met dit bord
Ook gassen en vloeistoffen kunnen atomen bevatten die straling uitzenden
4.1.B Basis
Omschrijving van straling
Straling:
Beweegt langs rechte lijn, tenzij het iets tegen komt
Kan bestaan uit heel kleine deeltjes, maar ook uit golven Meestal uit beiden
tegelijkertijd
Beweegt bijna altijd met heel grote snelheid, soms zelfs met lichtsnelheid
Zonnestraling
Zon is sterke bron van straling Het kleine gedeelte van de straling dat we kunnen zien,
noemen we licht Zon straalt nog veel meer straling uit, straling die je niet kunt zien, maar
bv. wel voelen Bv. infra rood straling (= warmte) of ultraviolet (voel je meestal niet, maar
huid kleurt er bruin van) Zon zendt nog veel meer uit, bv. protonen
Bronnen van straling
Er zijn allerlei bronnen van straling Bv. lamp, magnetron, radiozender,
levende wezens, zon, sterren, chemische stoffen (bv. zware metalen),
natuurlijke bronnen van straling
Atomen met hoeveelheid straling die ze uitzenden BINAS 25A
1
, Joël Smit | 4V.nat1
Achter afkorting van atoom staat massagetal Bv. Si-28 = Silicium met massagetal 28
De twee hoofdsoorten van straling
Straling is te onderscheiden in 2 soorten:
Straling die bestaat uit zeer snel vliegende deeltjes
Deeltjes zijn zeer klein, maar hebben wel massa
Deeltjes bewegen zo snel dat ze alleen langs rechte lijn bewegen, tenzij ze
ergens tegenaan botsen
Straling die niet bestaat uit deeltjes Straling bestaat uit golven die elkaar opvolgen
Straling beweegt met lichtsnelheid (= 300 000 km/s)
Straling heeft geen massa
Straling kan wel energie (en impuls) overdragen Je kunt het dus wel
merken, bv. licht
Verschillende vormen van straling
Naast licht zijn er 3 soorten straling die meest voorkomen:
Alfa-straling = α-straling Deeltjes-straling Deeltjes bestaan uit
heliumkernen en hebben dus geen elektronen Relatief forse
deeltjes, die zeer snel bewegen (soms meer dan 90% van lichtsnelheid)
Beta-straling = β-straling Deeltjes-straling Deeltjes zijn niets
anders dan vrij vliegende elektronen Kleine deeltjes, die enorm snel
bewegen (≥ 95% van lichtsnelheid)
Gamma-straling γ-straling Bestaat niet uit deeltjes. Lijkt op licht,
maar je kunt het niet zien Straling is heel energierijk = Kan veel
energie aan atoom van voorwerp overdragen Beweegt met
lichtsnelheid
Andere vormen van straling
Röntgen-straling Lijkt op gamma-straling, maar is wat minder energierijk
Positieve beta-deeltjes = Positronen
Kunnen niet vrij door gas, vloeistof of vaste stof vliegen
Ontstaan soms bij bepaald type verval
Reageren direct met elektronen Er ontstaan dan tegengesteld gerichte
gamma-stralen
Neutronenstraling Bestaat uit neutronen
Neutrino-straling Bestaat uit neutrino’s, deeltjes kun je bijna niet waarnemen
Doordringend vermogen van straling
Alfa-straling Bestaat uit heliumkeren Relatief groot en kunnen niet heel
gemakkelijk door atoom heen
2
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller SmitJoël. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.24. You're not tied to anything after your purchase.