Summary
Samenvatting Filosofie
- Course
- Institution
instrumenteel en mythisch denken product/ proces praktische vs theoretische filosofie onderzoeksgesprek wijsheid ...
[Show more]
Seller
Follow
fleurboonen
Content preview
FilosofieHoofdstuk 1: Filosofie wat en waarom?
1.1. Definitie
Filosofie = een manier van kijken, een manier van met in elkaar in gesprek gaan, een manier om
dingen te bespreken, overdenken, onderzoeken, …
En voldoet aan 3 kenmerken:
Bereidheid om zichzelf altijd en overal kritisch in vraag stellen
Rationele argumentatie
Ultieme vragen
1.1. Mythisch en instrumenteel denken
Instrumenteel denken:
Vermoedelijk is het denken van de mens ontstaan op het moment dat de voorouders van de mens
rechtop gingen lopen én de duim van hun hand begonnen te gebruiken om voorwerpen te
manipuleren.
Door toevallige bewegingen ondervond de mens dat hij voorwerpen kon gebruiken als werktuig.
Oorzaak-gevolgrelaties
Oorzaak-gevolg gebruiken als instrument, middel om dingen gedaan te krijgen.
Mythisch denken:
Mens ontwikkelde krachtigere communicatievormen:
- Complexere taal
- Meer woorden
- Uitdrukkingsmogelijkheden
Denken zelf wordt hierdoor ook complexer
Prille mens wordt een mens, met mogelijkheid voor uiting van fundamentele vragen en angsten.
Mensen verzonnen op levensvragen (wat na de dood, hoe zijn we hier gekomen, …) verhalen en
mythes.
Zo ontstond het mythisch / magisch denken.
Mensen bedachten magische rituelen om de werkelijkheid te kunnen controleren. (bv. regendans)
Hypotheses
In alle gebieden verschillende mythes
Veel vragen:
- Aan welke verklaring moeten we dan geloof hechten?
, - Hoe kunnen we vragen beantwoorden op zo een manier dat het antwoord voor iedereen
even overtuigend en betrouwbaar is?
- …
Hierdoor was het rationele denken van de Westerse filosofie geboren.
= een denken dat de werkelijkheid probeert te verklaren aan de hand van voor iedereen even
waarneembare gegevens en door gebruik te maken van het redelijk denken.
Westerse filosofie is ontstaan als antwoord op het mythisch denken.
1.1. Situering en legitimering
Lezen cursus
Als mensen uitspraken doen op basis van denkactiviteiten dan zijn deze uitspraken gebaseerd op de
denkkaders waarover ze op dat moment beschikken.
1.2. Filosofie als product en filosofie als proces
Product / proces
Product:
- filosofie is een algemeen vak
- behoort tot andere grote theoretische cursussen (body of knowledge)
- cursus bestaat uit: overzicht van gedachten, opvattingen, beweringen en stellingen
- waarom, bepaald moment en bepaalde plaats
- filosofie als product gelinkt met geschiedenis
Proces:
- eigen denken
- zelf ontwikkelen van nieuwe inzichten
- verwerven vaardigheden die het zelf helder, nauwkeurig in kwaliteitsvol leren versterken
Margalit onderscheidt twee soorten filosofen:
1) ‘dat-wil-zeggen filosofen’
Explicateurs, uitleggers
Steunen op definities en algemene beginsels
Geven voorbeelden
1) ‘Bijvoorbeeld filosofen’
, Illustratoren
Treffende voorbeelden centraal
Voorbeelden gebruiken om bedenkingen uit af te leiden
Wij zijn voorbeeld filosofen:
- Algemene beginselen of opvattingen illustreren adh van treffende voorbeelden
- Overgang tussen abstract en concreet realiseren
- Uit elk voorbeeld een wijsheid halen
1.1. Praktische vs theoretische filosofie
Beide streven naar wijsheid en naar inzicht in de wereld.
Beide gebruiken daarvoor exact dezelfde instrumenten. (vrij onderzoek, rationaliteit, ultieme vragen)
Theoretische filosofie:
- Focus op het ontwikkelen van goede, samenhangende theorieën over de werkelijkheid
Enkel discussie met filosofen onder elkaar
- Theorievorming: logische samenhang, volledigheid, oorspronkelijkheid en vernieuwing
- Zoeken voortdurend naar beperkingen en blinde vlekken
Praktische filosofie:
- Zoeken naar rationele, onderbouwde, overtuigende en betrouwbare antwoorden
- Bruikbaar antwoord op prangende vragen en problemen van mens en samenleving
bv. wat is gelukkig? Wat is een goede relatie? …
Onze filosofie = praktische filosofie en proces
Filosofie als instrument op zoek gaan naar antwoorden op vragen die sociaal agogisch
werkers in opleiding zich stellen
1.1. De praktische filosofie
1) Het filosoferen met kinderen
2) Socratische gespreksvoering
, 3) Filosofische counseling
Bij al deze is het socratisch gesprek of onderzoek altijd de basis.
1.1.1. Filosoferen met kinderen
Methode:
Stap 1: gemeenschappelijke ervaring gecreëerd (zoals samen lezen of luisteren van een verhaal,
kunstwerk bekijken, bespreking van actua, …)
Stap 2: uit deze gemeenschappelijke ervaringen worden één of meerder vragen gedistilleerd.
Stap 3: over die vragen wordt een filosofisch onderzoekgesprek gevoerd.
(leraar is niet de inhoudelijke expert, maar faciliteert het gesprek)
1.1.2. Socratische gespreksvoering
Filosoferen gaat ook met volwassenen. Methode is hetzelfde.
Stap 1: er wordt vertrokken van een probleem of vraagstuk (dat de moeite waart is om te
onderzoeken)
Stap 2: probleem wordt grondig onderzocht aan de hand van een onderzoekgesprek.
1.1.3. Filosofische counseling
= één-op-één gesprekken
Er wordt hier antwoord gezocht, via een filosofisch onderzoek, op vragen van één enkel
individu
Filosoof is hier ook een facilitator van een kritisch en rationeel onderzoek
1.1. Vrije ruimte
Het is pas door ons open te stellen voor de denkkaders van de ander dat we ons eigen denken verder
kunnen ontwikkelen.
In gesprek op zoek naar inzicht
• Ethisch oordelen: onderzoeksgesprek in dialoog
• Hannah Arendt: we moeten van onze meningen oordelen maken
• Socates: in dialoog met elkaar komen we tot inzicht
Om inzicht te krijgen, moeten we met elkaar in gesprek
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller fleurboonen. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.47. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
66579 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now