Summary
Samenvatting Jeugdbescherming Met Inleiding Jeugdrecht
- Course
- Institution
Deze samenvatting bevat de te kennen leerstof voor het examen.
[Show more]
Seller
Follow
merelvanhove
Content preview
Academiejaar 2021 - 2022Jeugdrecht met
inleiding -
jeugdbescherming
Professionele bachelor in de orthopedagogie
Merel Vanhove
,Jeugdrecht met inleiding jeugdbescherming 1
,Inhoudsopgave
1. inleiding rond het ontstaan van de jeugdbescherming in België ................................................................. 8
jeugdbescherming in België: het onstaan van een categoriaal beleid ............................................................. 8
evolutie van de socialisatie ........................................................................................................................ 9
geen kindbeeld.......................................................................................................................................... 9
een aanzet tot een kindbeeld .................................................................................................................. 10
het huidige kindbeeld .............................................................................................................................. 11
evolutie van de sociale controle .............................................................................................................. 11
vroege tijden tot verlichting .................................................................................................................... 11
de verlichting .......................................................................................................................................... 13
tendensen van de verlichting ................................................................................................................... 14
de klassieke criminologische school (18de eeuw) .................................................................................. 14
het positivisme (19de eeuw) ................................................................................................................. 15
crimineel-antropologische en crimineel-sociologische school (19de-20ste eeuw) .................................... 15
school van het sociaal verweer (eind 19de – begin 20ste eeuw) .............................................................. 16
besluit ..................................................................................................................................................... 17
historisch overzicht van de jeugdbeschemring in het Belgsich recht ............................................................. 18
eerste Kinderbeschermingswet van 15 mei 1912 ..................................................................................... 18
bevoegdheid van de kinderrechtbank ...................................................................................................... 18
maatregelen van de kinderrechtbank ...................................................................................................... 18
kritische noot bij de wet van 15 mei 1912 ................................................................................................ 19
herziening van de wet van 1912 .............................................................................................................. 19
wet op de Jeugdbescherming van 8 april 1965 ......................................................................................... 20
basisprincipes van deze wet .................................................................................................................... 20
de belangrijkste vernieuwingen ............................................................................................................... 21
kritische noot bij de wet van 1965 ........................................................................................................... 22
bijzondere jeugdbijstand en jeugdbescherming – Gecoördineerde Decreten van 4 april 1990 inzake
Bijzondere Jeugdbijstand en de Wet van 2 februari 1994 tot wijziging van de Wet van 8 april 1965
betreffende de jeugdbescherming .......................................................................................................... 23
wijzigingen in de terminologie ................................................................................................................. 23
filosofie van de Gecoördineerde Decreten van 1994 en Wet van 2 februari 1994 ..................................... 23
Verdeling van de bevoegdheden.............................................................................................................. 24
belangrijkste vernieuwingen.................................................................................................................... 24
detentiecentrum ‘De Grubbe’ in Evergem ............................................................................................ 25
de jeugdwet van 13 juni 2006 .................................................................................................................. 26
basisprincipes van deze wet .................................................................................................................... 26
filosofie van de wet van 13 juni 2006 ....................................................................................................... 26
Jeugdrecht met inleiding jeugdbescherming 2
, belangrijkste vernieuwingen.................................................................................................................... 26
maatregelen in kader van verantwoordelijkheid en herstelgerichte aanpak ............................................. 27
2. Wetgevend KADER .................................................................................................................................. 28
Algemeen ................................................................................................................................................... 28
Situatie na de zesde staatshervorming..................................................................................................... 28
Vlaanderen ............................................................................................................................................. 28
Bijzondere wetgeving .................................................................................................................................. 29
decreet rechtspositie minderjarige 7 mei 2004 ........................................................................................ 29
internationaal verdrag inzake de Rechten van het Kind (IVRK) ................................................................. 29
3. rechtbanken die oordelen over aspecten van de minderjarigen ............................................................... 30
de familierechtbank .................................................................................................................................... 30
de verschillende afdelingen ..................................................................................................................... 30
materiële en territoriale bevoegdheid ..................................................................................................... 30
Openbaar Ministerie binnen de familirechtbank ...................................................................................... 31
de jeugdrechtbank ...................................................................................................................................... 31
de sociale dienst van de jeugdrechtbank.................................................................................................. 31
Het Openbaar Ministerie ......................................................................................................................... 32
de jeugdrechter en de jeugdrechtbank .................................................................................................... 32
4. het jeugddelinquentierecht ..................................................................................................................... 33
basiswetgeving ........................................................................................................................................... 33
inleiding ...................................................................................................................................................... 33
inleidende begrippen uit het jeugddelinquentierecht .................................................................................. 33
basiprincipes ............................................................................................................................................... 34
het toepassingsgebied van het jeugddelinquentierecht ............................................................................... 34
jeugddelicten .......................................................................................................................................... 34
uitzonderingen ........................................................................................................................................ 34
maximumleeftijd ..................................................................................................................................... 35
de actoren in het jeugddelinquentierecht.................................................................................................... 35
de politie................................................................................................................................................. 35
het Openbaar Ministerie ......................................................................................................................... 35
de onderzoeksrechter ............................................................................................................................. 35
de jeugdgerechten .................................................................................................................................. 35
de sociale dienst voor gerechtelijke jeugdhulpverlening .......................................................................... 36
de advocatuur ......................................................................................................................................... 36
het verloop van de procedure ..................................................................................................................... 36
de onderzoeksfase: het onderzoek naar de feiten .................................................................................... 36
de onderzoeksfase: het onderzoek naar de persoon en de leefomgeving ................................................. 37
Jeugdrecht met inleiding jeugdbescherming 3
, de afhandeling op het niveau van het Openbaar Ministerie ..................................................................... 37
het parket kan de zaak seponeren ........................................................................................................... 37
het parket kan het verval van strafvordering afhankelijk maken van bijzondere voorwaarden .................. 38
het parket kan een voorstel tot bemiddeling doen................................................................................... 38
het parket kan vragen om een positief project voor te stellen .................................................................. 39
schema mogelijke antwoorden van Openbaar Ministerie ......................................................................... 39
de afhandeling op het niveau van de jeugdrechter – de voorbereidende fase .......................................... 40
de jeugdrechter kan aan de minderjarige verdachte een herstelrechtelijk aanbod doen van bemiddeling of
herstelgericht groepsoverleg (HERGO) ..................................................................................................... 40
de jeugdrechter kan aan de minderjarige voorstellen om een positief project uit te werken .................... 41
de jeugdrechter kan aan de minderjarige een ambulante maatregel opleggen ......................................... 41
de jeugdrechter kan voorwaarden opleggen ............................................................................................ 41
de jeugdrechter kan kiezen voor een gesloten oriëntatie in een afdeling van een gemeenschapsinstelling42
de jeugdrechter kan kiezen voor een gesloten begeleiding in een afdeling van een gemeenschapsinstelling
............................................................................................................................................................... 42
schema mogelijke maatregelen van jeugdrechter .................................................................................... 43
de afhandeling op het niveau van de jeugdrechtbank: de rechtspleging ten gronde ................................. 43
de jeugdrechtrbank kan een hertselrechtelijk aanbod doen tot bemiddeling of HERGO............................ 44
de jeugdrechtbank kan de minderjarige berispen of meedelen dat de genomen maatregel volstaat......... 44
de jeugdrechtbank kan een positief project opleggen .............................................................................. 44
de jeugdrechtbank kan een ambulante sanctie opleggen ......................................................................... 44
de jeugdrechtbank kan voorwaarden opleggen ....................................................................................... 45
de jeugdrechtbank kan beslissen tot gesloten oriëntatie in een afdeling van een gemeenschapsinstelling 45
de jeugdrechtbank kan beslissen tot gesloten begeleiding in een afdeling van een gemeenschapsinstelling
voor 3, 6 of 9 maanden............................................................................................................................ 45
de jeugdrechtbank kan beslissen tot gesloten begeleiding in een afdeling van een gemeenschapsinstelling
voor 2, 5 of 7 jaar .................................................................................................................................... 45
schema sancties van jeugdrechtbank ....................................................................................................... 46
de gemeenschapsinstellingen...................................................................................................................... 47
kenmerken van de reacties in het jeugddelinquentierecht ........................................................................... 47
de beslissingscriteria ............................................................................................................................... 47
het subsidiariteitsprincipe ....................................................................................................................... 47
herziening van maatregelen .................................................................................................................... 48
betrokkenheid van de ouders .................................................................................................................. 48
schema mogelijke reacties en vormen van afhandeling in jeugddelinquentierecht ....................................... 48
uitzonderingen op de bevoegdheid van de juegdrechtbank in het jeugddelinquentierecht .......................... 49
de uithandengeving................................................................................................................................. 49
toepassingsgebied ................................................................................................................................... 49
Jeugdrecht met inleiding jeugdbescherming 4
, de procedure .......................................................................................................................................... 49
gevolgen ................................................................................................................................................. 50
interventie bij een verkeersmisdrijf ......................................................................................................... 50
inleiding .................................................................................................................................................. 50
toepassingsgebied ................................................................................................................................... 50
gevolgen ................................................................................................................................................. 50
uitzonderingen ........................................................................................................................................ 51
de minderjarige en administratieve sancties ............................................................................................ 51
gemeentelijke administratieve sancties ................................................................................................... 51
ANDERE ADMINISTRATIEVE SANCTIES ..................................................................................................... 51
5. jeugdhulpverlening in Vaanderen ............................................................................................................ 52
basiswetgeving ........................................................................................................................................... 52
inleidende begrippen uit de jeugdhulpverlening .......................................................................................... 52
algemeen .................................................................................................................................................... 53
niet-rechtstreeks toegankelijke jeugdhulp ................................................................................................... 54
aanmelden bij de intersectorale toegangspoort ....................................................................................... 54
team indicatiestelling en team jeugdhulpregie binnen de intersectorale toegangspoort........................... 54
vrijwillige en gerechtelijke hulpverlening ..................................................................................................... 55
de vrijwillige jeugdhulpverlening ............................................................................................................. 55
de gerechtelijke jeugdhulpverlening ........................................................................................................ 55
verloop ................................................................................................................................................... 55
vorderingsgronden van het Openbaar Ministerie ..................................................................................... 55
algemene bevoegdheid ....................................................................................................................... 55
hoogdringendheid ............................................................................................................................... 56
derde vorderingsgrond ........................................................................................................................ 56
de gerechtelijke maatregelen ...................................................................................................................... 56
pedagogische richtlijn.............................................................................................................................. 56
ondertoezichtstelling............................................................................................................................... 56
opvoedend project .................................................................................................................................. 56
de functie ‘begeleiding’ ........................................................................................................................... 57
de functie ‘dagopvang’ ............................................................................................................................ 57
de functie ‘diagnostiek’ ........................................................................................................................... 57
de functie ‘behandeling’ .......................................................................................................................... 57
de functie ‘training’ ................................................................................................................................. 57
de functie ‘verblijf’ .................................................................................................................................. 57
de functie ‘beveiligd verblijf’.................................................................................................................... 58
uitzonderlijk toevertrouwen aan een geschikte open inrichting (buiten de integrale jeugdhulp) ............... 58
Jeugdrecht met inleiding jeugdbescherming 5
, toevertrouwen aan een psychiatrische inrichting ..................................................................................... 58
uitzonderlijk toevertrouwen aan een afdeling van een gemeenschapsinstelling ....................................... 58
uitzonderlijk toevertrouwen aan een geschikte gesloten inrichting .......................................................... 58
6. de rechtspositie van de minderjarige in de jeugdhulp .............................................................................. 59
basiswetgeving ........................................................................................................................................... 59
toepassingsgebied ...................................................................................................................................... 59
bekwaamheid van de minderjarige in de jeugdhulp ..................................................................................... 59
verschillende rechten van de minderjarige .................................................................................................. 60
7. de burgerlijke aansprakelijkheid voor daden van minderjarigen ............................................................... 61
algemeen .................................................................................................................................................... 61
de aansprakelijkheid van de minderjarige voor zijn daden ........................................................................... 61
de aansprakelijkehid van de ouders voor de daden van de minderjarige ...................................................... 62
het weerlegbaar vermoeden van aansprakelijkheid ................................................................................. 62
de verzekering Burgerlijke Aansprakelijkheid privéleven (familiale verzekering) ....................................... 62
verzekerde personen............................................................................................................................... 62
verzekerde risico’s................................................................................................................................... 63
bewijslast ................................................................................................................................................ 63
uitsluitingen ............................................................................................................................................ 64
regres...................................................................................................................................................... 64
beroep .................................................................................................................................................... 64
verschil tussen minderjarig slachtoffer en minderjarige dader ................................................................. 64
leiding van het geding ............................................................................................................................. 65
laattijdige aangifte .................................................................................................................................. 65
vrijstelling ............................................................................................................................................... 65
voorbeeld uit de praktijk ......................................................................................................................... 65
de aansprakelijkheid van onderwijzers en de onderwijsinstelling ................................................................. 65
de onderwijzer ........................................................................................................................................ 65
de onderwijsinstelling ............................................................................................................................. 66
de aansprakelijkheid van opvoeders en de jeugdinstelling ........................................................................... 66
de opvoeder............................................................................................................................................ 66
de jeugdinstelling .................................................................................................................................... 66
Jeugdrecht met inleiding jeugdbescherming 6
,Jeugdrecht met inleiding jeugdbescherming 7
, 1. INLEIDING ROND HET ONTSTAAN
VAN DE JEUGDBESCHERMING IN
BELGIË
JEUGDBESCHERMING IN BELGIË: HET ONSTAAN VAN EEN CATEGORIAAL BELEID
Vandaag:
- Rechten van kinderen en jongeren wettelijk geregeld → nationale en internationale wetgeving
o Biedt bescherming op verschillende vlakken
▪ Huisvesting, onderwijs, …
▪ Aangepaste maatregelen en straffen bij plegen van misdrijf
▪ Hulpverlening bij VOS
▪ Specifieke rechtswaarborgen wanneer in jeugdhulp
Volwassenen en kinderen lange tijd als 1 categorie beschouwd → wettelijk en sociaal nauwelijks onderscheid
Recent:
- Belgisch jeugdbeschermingsrecht → Wet op de Kinderbescherming - 15 mei 1912
o Specifiek gericht op kind → nu jongere
o Van waar komt dit categoriaal beleid?
▪ Onderscheid tussen kinderen en volwassenen → 2 aparte categorieën
! cultuur overgedragen door 2 processen:
- Proces van socialisatie
o Het zich eigen maken van waarden en normen die in een maatschappij aanwezig zijn en
gelden als de norm van die maatschappij → opvoeding
- Proces van sociale controle
o Straffen en bestraffen als de norm van de maatschappij niet wordt nageleefd
o Zowel formeel als informeel
Door eeuwen heen
- Geen onderscheid tussen kind en volwassene → kind = kleine volwassene
o zowel betreffende socialisering als sociale controle
o ALS er al verschil is: uitzonderingsmaatregel
- Het anders gaan kijken naar kinderen en verandering maatschappij maakte categoriale visie mogelijk
o Opkomst verschillende wetenschappen
▪ Criminologie, penologie, psychologie, … → inzichten: kinderen pedagogisch anders
benaderen en bestraffen
o Verandering tijdsgeest: Verlichting
Jeugdrecht met inleiding jeugdbescherming 8
, EVOLUTIE VAN DE SOCIALISATIE
Begrip:
- Chronocentrisme: kijken naar het verleden door vertrekken van het nu, hoe het nu is als norm nemen,
op zoek gaan naar iets specifiek in verleden om nu te verklaren
Kindbeeld en apartstelling zijn historische maaksels
- De manier waarop we naar kinderen kijken is gegroeid, geëvolueerd obv inzichten in de loop van de
geschiedenis
Tot einde middeleeuwen:
- Geen verschil tussen kijken naar kinderen of volwassenen
Na middeleeuwen:
- geleidelijke inbreng Verlichting
o toekomst, vooruitgang, rijkdom voor morgen, ratio→ kinderen worden aparte categorie met
aparte kenmerken
▪ kinderen zien als toekomst: ‘nog-niet-positie’, nog-niet-zelfstandig dus afhankelijk,
nog-niet-verantwoordelijk dus onverantwoordelijk
▪ afwachtende houding → anders benaderen
▪ ze hebben nog geen moreel besef
GEEN KINDBEELD
Begin jaartelling:
- geen besef rond belang van kinderen → zeker niet voor 7 jaar
- kinderen = noodzakelijk kwaad: kwamen, gingen dood of overleefden
- na 7 jaar: volwassen en ook ingeschakeld in leefwereld volwassenen (werk, seksualiteit, …)
o jongens opgeleid in leerscholen door leermeester, meisjes blijven thuis voor huishoudelijke
taken
- godheid centraal en bepaalde hoe het leven van sterveling eruitzag
- voorbeelden in literatuur
o kindermoord
o kind achtergelaten
o geen geboortebeperking
o kinderen met zichtbare beperking achtergelaten
o op mesthoop
o achterlaten als aas voor wilde dieren
o als ritueel geofferd voor God (zorgen dat alles verder in leven goed ging lopen)
- meisjes gezien als minder waard (ook dichter bij onze tijd geen oog voor meisjes)
tot 18de eeuw:
- kinderen bij voedster brengen → men dacht na over opvoeden van kinderen
- kinderen onderdompelen in rivier om hen te harden
- verbranden met heet strijkijzer om vallende ziektes te bestrijden
onhygiënische omstandigheden en ziektes veroorzaken hoge kindersterfte
- ook onverschilligheid kan hiertoe leiden, gebrek aan interesse (hogere klasse: voedster)
Jeugdrecht met inleiding jeugdbescherming 9
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller merelvanhove. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.57. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
70055 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now