Speelse methodieken
Inleiding
Helpen op verschillende manieren:
Dragen bij tot positief en constructief contact met cliënt
Geven begeleider meer informatie over leef- en denkwereld van cliënt
Helpen gesprek tussen begeleider en cliënt te faciliteren
loyaliteit met ouders/context vaak obstakel
Motiveert kind om in gesprek te gaan
Obstakels:
Interpretaties, observaties en hypotheses = subjectief
informatie uit projectieve en interpretatieve methodieken enkel gebruiken naast andere observaties, gesprekken
en analyses gemaakt met anderen
Nut van het werken met speelse methodieken
Sommigen verbaal moeilijk uitdrukken + moeilijk en bedreigend om over moeilijke thema’s en gevoelens te praten
+ kinderen gaan niet snel negatieve uitspraken doen over context waarin ze leven
op speelse manier moeilijk thema benaderen, wordt als minder bedreigend ervaren
Voorwaarden bij het werken met speelse methodieken over
moeilijke onderwerpen
Speelse methodieken die handelen over moeilijke onderwerpen (verlies, echtscheiding, trauma, …)
steeds expliciet mandaat/toestemming van ouders/context vragen
indien niet:
Loyaliteitsproblemen
kind/jongere moet zich veilig voelen om over thema te praten. Ouders zelf emotioneel klaar zijn dat
bepaald thema besproken wordt
kind voelt zich tussen therapeut en ouders
Zinvoller dat bespreking van thema’s kunnen teruggekoppeld worden naar of samen besproken met ouders
Methodiek moet aansluiting vinden bij kind EN begeleider
Werken met metaforen
Metafoor = vorm van beeldspraak waarbij figuurlijk taalgebruik centraal staat (beeld dat staat voor iets anders)
door gebruik wordt beeld geschapen
beeld heeft overeenkomst met wat werkelijk bedoeld wordt
Metaforen inzetten in begeleiding:
Groepsbegeleider brengt kaarten mee met afbeeldingen van dieren. Vraagt in kringgesprek aan kinderen om
voor elk kind dier te kiezen dat past bij kind
informatie krijgen over verschillende posities in groep
Gezinsbegeleider kan vragen aan gezinsleden om gezin voor te stellen als boot en iedereen op boot functie te
geven, zonder dat ze elkaars tekening zien. Alle gezinsleden zien moeder als kapitein, vader is bezig in ruim en
kinderen spelen op dek. Oudste zus naast moeder aan roer
Individuele begeleider brengt doos met verschillende dieren mee. Begeleider vraagt aan kind om voor elk
gezinslid dier te kiezen dat bij gezinslid past
Begeleider brengt toverstaf mee. Iedere persoon mag aangeven wat hij/zij zou willen toveren als hij kon
Voordelen van inzetten van metaforen:
, Metaforen zijn minder bedreigend dan letterlijk weergeven
= veilige manier om weer te geven waar ze mee bezig zijn
= minder bedreigende manier om iets uit te leggen (indirecter als digitale communicatie)
Metaforen als ‘taal erbij’
= soms duidelijker als woorden, kan meer zeggen dan dat we via woorden weergeven
Metaforen maken gedachten en structuren die je gedrag beïnvloeden soms duidelijk
= onbewuste inhouden komen naar boven, tonen ons hoe werkelijkheid ervaren wordt
Tekeningen
Vrij tekenen
Tekenen van tijdens vrije momenten kunnen iets vertellen over waar kinderen mee bezig zijn. Voor kinderen die
moeilijk praten, soms manier om weer te geven wat er in hen omgaat
MAAR GEEN OVERHAASTE CONCLUSIES/INTERPRETATIES TREKKEN
Tekenen als opdracht
Kan aangewezen zijn in opstartfase meer zicht krijgen op denk- en leefwereld van kind
Kan ook middel zijn om met kind te communiceren dat moeilijk tot spreken komt
Voorbeelden van opdrachten:
Zelfportret maken informatie over zelfbeeld van kind
Familieleden tekenen informatie over hoe kind kijkt naar zichzelf en zijn gezin/familie
Werken met poppen
geven reflectie van hun denk- en leefwereld
Poppenhuis
= duidelijk zicht op hoe kind thuissituatie beleeft
= vertelt iets over klimaat en verhoudingen in gezin
OPLETTEN MET INTERPRETATIES
kinderen kunnen ook scènes naspelen die ze gehoord/gezien hebben op tv
Duplopoppen
= hulpmiddel om naast spreken de werkelijkheid van cliënt te visualiseren
= geeft zicht op posities, interacties, breuken, loyaliteiten, … binnen gezin
Voorbeelden van integratie in begeleiding:
Binnen intakefase als materiaal om meer zicht te krijgen op hoe kind posities van verschillende gezinsleden ziet
of hoe hij graag zou hebben dat posities zijn
Gebruiken in kringgesprek als methodiek om sociogram op te stellen
Werken met handpoppen
= minder bedreigend dan rechtstreeks gesprek
Werken met prentenboeken
Meerwaarde van het prentenboek als methodiek
Prenten stimuleren eigen fantasie van kind en kunnen op die manier eigen inhouden uit hun denk- en leefwereld
projecteren op boek
Voordelen:
, Aandachtsmoment voor kind + relatie-opbouw tussen begeleider en kind
Moeilijke thema’s bespreekbaar stellen
(H)erkenning biedt steun om op die manier te ervaren dat ze niet alleen zijn met bepaald probleem
Onschuldigend indien kind denkt dat hij/zij de schuld is van echtscheiding, laten inzien dat het niet zo is
Visualiseren brengt verduidelijking heldere, aangename en eenvoudige manier om iets duidelijk te maken
aan cliënten dat anders moeilijk te vertellen is
Transfer naar eigen situatie
Aan de slag met het prentenboek
Je kan boek enkel voorlezen, maar biedt ook verdere mogelijkheden om aan slag te gaan rond bepaald thema
= verwerking van inhoud
= makkelijker en meer veiligheid om te spreken rond moeilijk thema
= visualisering van inhoud (makkelijker uit te leggen)
Spel
Spel inzetten bij specifieke doelgroepen
Personen met autisme
Perspectief van ander innemen
pokeren heel grote uitdaging
Dixit
Interpreteren van non-verbaal gedrag
MimiQ en Grimaces
Ouder wordende personen
= stimuleren van geheugenfuncties
‘Geit met een strikje’ en Memory
Gezelschapsspelen
= aandachtsmoment veel waarde in opbouw van positieve verhouding en positief leefklimaat
= voor begeleider mogelijkheid om cliënt gericht te observeren
= interessante observaties op groepsdynamiek en verschillende posities in groep
= inzicht in talenten en kwaliteiten van cliënt
Coöperatieve gezelschapsspelen
= leert iets over verhoudingen binnen groep, posities en groepsklimaat
= toont manier waarop gezinsleden overleggen, tot oplossingen komen, omgaan met conflicten, leiding nemen, …
(Psycho-) educatieve/therapeutische spellen
= trainen van sociale vaardigheden, omgaan met gevoelens en zelfbeeld
= ondersteunend voor ontwikkelen van aantal cognitieve vaardigheden
= informeren
Spellen om de communicatie te bevorderen
= aanzetten tot praten
= bewust gebruik van mimiek of lichaamshouding
= gericht boodschappen of instructies geven
= fantaseren (story cubes)
Speelse methodieken
= concreet speels materiaal waarmee je aan de slag kan gaan binnen groeps-, gezins- en individuele begeleiding
Doos vol gevoelens
sociaal-emotionele ontwikkeling van kinderen ondersteunen
doel = op speelse manier kinderen te leren hun gevoelens te (h)erkennen, begrijpen en uiten
, Digitale speelse methodieken
bestaande games inzetten voor training van sociale vaardigheden
serious games om bepaalde vaardigheden aan te leren
Preventie
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller yentlgoeminne. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $9.10. You're not tied to anything after your purchase.