Nederlands opdrachten naturalisme bij 'De kleine Johannes'
40 views 0 purchase
Course
Nederlands
Level
VWO / Gymnasium
Book
De kleine Johannes
Dit document bevat meer diepgang over het boek 'De kleine Johannes'. In dit document wordt de stroming (naturalisme) in het algemeen uitgelegd en daarnaast toegepast op het boek. Ook wordt er in dit document meer verteld over de auteur Frederik van Eeden, met name zijn leven en zijn opvattingen.
Inhoudsopgave
Stroming 3
Algemeen gedeelte: wat is naturalisme? 3
Naturalisme algemeen 3
Naturalisme in de literatuur 4
Specifiek gedeelte: herkennen van naturalistische kenmerken in eigen boek 5
Auteur 6
Bronvermelding 8
Bijlagen 9
, Stroming
Algemeen gedeelte: wat is naturalisme?
Naturalisme algemeen
De samenleving in de 19e eeuw
Nadat Napoleon in 1815 was verslagen werden de Noordelijke en Zuidelijke Nederlanden kort herenigd in een
koninkrijk onder koning Willem I. Na opstanden werd in 1839 het Zuiden onafhankelijk en vormde een nieuw
koninkrijk: België. In 1848 kwam er een grondwet, geschreven door de liberale politicus Johan Rudolf
Thorbecke. Hierdoor werd Nederland een parlementaire democratie en verschoof de politieke macht naar de
welgestelde burgerij. Nadat de liberalen hun machtspositie verloren in 1887 lag de politieke macht meer bij de
bescheiden burgerij.
Door de bevrijding van Napoleon en de afscheiding van België kwam het nationalisme ook in Nederland op.
In de 19e eeuw werd Nederland een geïndustrialiseerde maatschappij, getekend door een sterk toenemende
verstedelijking en de verzwakking van regionale bindingen. De moderniteit zorgde voor nieuwe
transportmethoden, maar ook voor de verpaupering in de stad.
In de Nederlandse Handelsmaatschappij scheen ook het imperialisme in Nederland door. De koloniën werden
geëxploiteerd vanwege grondstoffen voor de industrie en gebruikt als afzetgebied voor de eindproducten van
diezelfde industrie.
Door de opkomst van de industrie nam het individualisme ook toe. De traditionele omgangsnormen tussen
mensen (in het gezin, de wijk of in een groep) verdwenen. Hierdoor waren mensen meer op zichzelf
aangewezen. De massaculturen die in de steden ontstonden vormden een bedreiging van de officiële,
burgerlijke cultuur.
De Nederlandse maatschappij had bepaalde rangen, je rang werd bepaald door je geboorte. Sociaal gedrag
werd bepaald door het burgerlijk moraal, veelal bestaande uit eenvoud, herkenbaarheid en het christelijke
geloof. Belangrijke normen en waarden in deze tijd waren: eer, deugdzaamheid, respect voor gezag en
godsdienst. Centraal in het leven stonden het gezin, de kerk, de eigen woon- een leefomgeving, het vaderland,
het vorstenhuis, veiligheid en geborgenheid.
Door modernisering versnelde de ontkerkelijking in Nederland. Een reactie hierop was de verzuiling, waarmee
de gelovigen het geloof wilden versterken. Dat het dagelijks leven werd georganiseerd in eigen kring, werd
beschouwd als een vorm van emancipatie.
Aan het eind van de 19e eeuw kwam het feminisme op, met Aletta Jacobs als boegbeeld van deze eerste golf.
De beweging van Tachtig
Vanaf 1885 kwam er een nieuwe beweging op gang. De beweging van Tachtig, ook we de Tachtigers genoemd,
wilden de literatuur bevrijden van religieuze, morele en onderwijzende einddoelen. Volgens hen hoorde bij de
nieuwe eeuw ook nieuwe vormen van kunst. Om dit te bereiken moest er worden afgerekend met de oude
vormen van kunst, de oude boodschap en de oude generatie. Het motto van de Tachtigers was dan ook: ‘kunst
is de aller individueelste expressie van de aller individueelste emotie’. De beweging van Tachtig was
nieuwsgierig naar de echte wereld en beschreef deze ook in hun literatuur. Onderwerpen die vroeger taboe
waren, werden nu uitgebreid beschreven. Ook werd er aandacht gegeven aan de geschapen burgerlijkheid, zo
lieten ze doorschemeren in hun romans dat dit gedrag gekmakend was om te zien. Nieuwe wetenschappelijke
inzichten werden ook verwerkt in de romans, zo bracht Frederik van Eeden psychologische ziekten terug.
Volgens hem was de maatschappij ziek en kon een mens alleen groeien als de maatschappij rustig was. De
Tachtigers kregen ook te maken met het opkomende socialisme. Ze werden boos op de mensen die hun kunst
gebruikten als ‘propaganda’ voor deze stroming. Zodra je dat deed was het geen kunst meer, vonden zij. De
kunst moest onafhankelijk zijn.
Het realisme
In de 19e eeuw kwam ook het realisme op gang. Het realisme beeldde mensen af in de sociale en economische
werkelijkheid. De realisten waren gericht op de eigentijdse werkelijkheid en onderwerpen, zij maakten dit dan
ook tot serieuze en ernstige onderwerpen voor de kunst.
2
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Helena0207. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.74. You're not tied to anything after your purchase.
