Ethiek en recht: een inleiding
Socrates
= grondlegger van de Westerse ethiek
dacht na over verschillende vormen van menselijk handelen
door met mensen in gesprek te gaan
Verzette zich tegen het gangbare idee = iedere gemeenschap maakt zelf uit wat goed is:
‘Iets is rechtvaardig omdat men het in een land als zodanig beschouwt. Het is een kwestie
van afspraak. De criteria van rechtvaardigheid verschillen van land tot land. Het beste dat
een individu kan doen is zich aanpassen.’
Socrates wijst het af -> wat gebruikelijk is, is niet altijd hetgene wat goed is
Hij spoorde mensen aan om zelf na te denken, niet alles over te nemen
kritische vragen stellen over normen, waarden
mensen helpen zelf de juiste inzichten te krijgen
Ethiek
zet aan tot kritische productie van eigen gedachten en vorming van eigen morele
opvattingen
zet aan tot zelf nadenken wat goed of slecht is
we handelen met bepaalde ideeën of gevoelens met betrekking tot wat goed is om te
doen
de mogelijkheid van ethiek is dus gelegen in de eigen ervaring + het kan beter
gerealiseerd worden in gesprek met anderen
Normen en waarden
Normen Waarden
Norm -> regels richting geven en Waarden geven inspiratie -> geven ideaal aan
beoordelen Om waarden te realiseren -> specifieke
richtsnoer voor toekomstig leven en normen formuleren
handelen
maatstaf ter beoordeling van die
handelingen die hebben plaatsgevonden
Bv.: beroepsgeheim: wanneer een patiënt Bv.: gezondheid, eerlijkheid
iets vertelt, zeg je het niet verder tegen
anderen
Worden vaak negatief geformuleerd -> ze Meestal positief geformuleerd
begrenzen ons handelen
Normen kunnen we naleven Kan niet worden nageleefd -> wel worden
naar geleefd
Indien normen juridisch afdwingbaar Niet afwingbaar
recht
Normen veranderen, afhankelijk van tijd en Waarden hebben permanent karakter
cultuur
,Het morele gezichtspunt
3 kenmerken:
1) Universaliseerbaarheid
De handelende persoon moet bereid zijn te willen dat iedereen in soortgelijke situaties
zou handelen als hij zich voorgenomen heeft
Kijken naar de gevolgen van het handelen
verantwoordelijkheidsgevoel
2) Prescriptiviteit
Opvattingen zijn moreel doordat ze een richtlijn geven voor het handelen
Ethiek wil het handelen in een bepaalde richting sturen
3) Materieel
Er wordt een bepaald soort reden voor het handelen aangevoerd
Handelingen zijn moreel indien ze betrekking hebben op het geluk en welzijn van
anderen
Ethiek en recht
3 betekenissen van ‘recht’:
- Geheel van rechtsregels
- De bevoegdheid om iets te doen/ bezitten of aanspraak op te maken
beschermd door een rechtsregel
- Rechtvaardigheid van rechtsregels
Gelijkenissen ethiek en recht:
- Vaak dezelfde onderwerpen
- Er ontstaan ethische discussies -> bepaalde handelswijzen
vormt de aanzet voor een wettelijke regeling
- Doet de wet wel recht? -> is het menselijk handelen goed geregeld?
Verschillen ethiek en recht:
- Ethiek is idealistisch -> wat is goed handelen?
Recht is pragmatisch -> hoe kan de samenleving zo ingericht worden dat mensen
een goed leven kunnen realiseren?
- Recht is afdwingbaar ethiek is niet afdwingbaar
- Recht geldt voor een gemeenschap met uiteenlopende opvattingen
politieke meerderheid aanvaardt een wettelijke regeling
weerspiegelt niet altijd de waarden en normen die door een meerderheid vd
bevolking worden gedeeld
Er moet regelgeving worden afgesproken bij ethiek is er plaats voor reflectie
, H2: juridische waarborgen voor
deskundige zorg
De wet op de uitvoering van de gezondheidsberoepen
KB -> regelt uitoefening van gezondheidszorgberoepen, legt vast wie wat mag doen in de
gezondheidszorg
Oorspronkelijk: KB 78 van 10 november 1967
verschillende keren aangepast aan de tijd via wetswijzigingen
2014: 2 nieuwe beroepsgroepen: psychologen en orthopedagogen
Mei 2015: KB 78 gecoördineerde wet van 10 mei 2015 betreffende de uitoefening van
gezondheidszorgberoepen = WUG
nog aantal keer gewijzigd, zal nog altijd worden aangepast
bijblijven!
Diëtist -> paramedici
mogen arts helpen bij diagnose en
behandeling patiënt
moet erkend zijn en een visum hebben
Hervorming wetgeving gezondheidszorg
Reorganisatie van de zorg is nodig kosten beheersbaar houden (toenemende vergrijzing
en stijgend aantal chronische ziekten)
Gestart van 2016, nog niet afgerond
Reorganisatie van de zorg:
- Kortere opnameduur in ziekenhuis
- Elektronische gegevensdeling en betere multidisciplinaire overdracht
- Patiënt komt centraal te staan -> zorgaanbod afstemmen op wat de patiënt
belangrijk vindt
- Zorgt hoort dicht bij huis en multidisciplinair georganiseerd te worden
- Levensland wordt een eis
- …
kern hervorming: patiënt krijgt zo goed mogelijke zorg van een zorgverlener die voldoende
bekwaam is om de noodzakelijke handelingen te stellen
3 pijlers voor een kwaliteitsvolle gezondheidszorg:
Competente zorgverleners
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller brittvanhaut. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.35. You're not tied to anything after your purchase.