Wat is gezondheid?
Kenmerken van gezondheid
Complex en dynamisch begrip
Kenmerken:
3 dimensies: lichaam, geest en sociale relaties
- Fysieke gezondheid
Symptomen, klachten, pijn?
Medische feiten
Fysiek functioneren
- Mentale gezondheid
Goed in je vel zitten, jezelf kunnen zijn, ontplooien, verbonden voelen met
anderen
- Sociale gezondheid
Sociale relaties, netwerk
Participeren in maatschappij
dimensies beïnvloeden elkaar (bv. fysieke gezondheid maar mentale moeilijkheden)
= biopsychosociaal model
Gezondheid: hollistisch begrip -> mens in zijn geheel + invloed op alle aspecten van
dagelijks functioneren
Werken aan gezondheid -> rekening houden met dimensies
Gezond zijn en gezond voelen
Gezondheidsstatus:
- Objectief: gezondheid meten (bv. bloeddruk)
- Subjectief: welbevinden
beïnvloeden elkaar
kan verschillend zijn doorheen de tijd
Werken aan gezondheid -> oog hebben voor beiden
Een positief concept
Vroeger: gezondheid -> klassieke biomedische visie
= afwezigheid van ziekte en/of handicap
Nu: gezondheid gedefinieerd door WHO
= toestand van volledig fysiek, psychisch en sociaal welzijn en niet slechts de
afwezigheid van ziekte of gebrek
Nieuwe kijk: vertrekt van salutogenese
zoektocht naar oorsprong van gezondheid en benadrukt sterktes, capaciteiten en
welzijn van een persoon
versterken van mensen -> zelf gezonde leefstijlkeuzes maken
creëren van omgeving die gezondheid beschermt en ondersteund
Speelt in op groter aantal gezondheidsdeterminanten + richt naar een breder
publiek
, Biomedisch model (klassieke visie) Bio-psycho-sociaal model
Vertrekt vanuit pathogenese (ontstaan van Vertrekt vanuit salutogenese (oorsprong van
ziekte) gezondheid)
Ziekte: gevolg van biologische interactie Ziekte: gevolg van bio-psycho-sociale
interactie
Patiënt: passief lijder Patiënt: medeverantwoordelijk
Behandelaar: actief, autoritair, curatief en Behandelaar: collaborerend, adviserend,
afwachtend preventief
Monocausaal model Multifactorieel model
Een middel tot zelfrealisatie
Definitie gezondheid WHO -> idealistisch en statisch
Volledig welzijn? -> mogelijk?
Definitie gezondheid (Hubert) : gezondheid als het vermogen zich aan te passen en een
eigen regie te voeren, in het licht van de fysieke, emotionele en sociale uitdagingen van
het leven
gezondheid niet als eindpunt, veerkracht en zelfregie centraal -> ontwikkeling
6 dimensies van gezondheid: lichaamsfuncties, mentaal welbevinden, zingeving,
kwaliteit van leven, meedoen en dagelijks functioneren
hierop score geven, waar goed/ minder goed
Gezondheid is middel om:
- Doelen te gaan realiseren
- Eigen regie te voeren
- Kwaliteitsvol leven na te streven
Minder goede gezondheidstoestand
kan belemmerende factor zijn
iemand kan nog gezondheid ervaren wanneer levensdoelen worden aangepast
Streven naar empoweren van mensen om determinanten van gezondheid zoveel
mogelijk in eigen handen te nemen
empoweren= versterken
‘Health field concept’
2 routes om gezondheid te bevorderen:
- Risicofactoren voor ziekte aanpakken (pathogenese)
- Gezonde omgeving en gezond gedrag stimuleren (salutogenese)
basis voor The Ottawa Charter for Health Promotion
Ook andere factoren die impact hebben op gezondheid:
- Biologische factoren
- Organisatie van de gezondheidszorg
- Sociaal en fysieke omgeving
- Beleid en wetgeving
nastreven van gezondheid = gedeelde verantwoordelijkheid tussen individu en
maatschappij
, Een onderdeel van breder welzijn
Gezondheid is belangrijk facet van welzijn
gezondheid beïnvloed facetten van welzijn
Welzijn: gezondheid, huisvesting, werkomgeving, sociaal netwerk,..
Ook wisselwerking (bv. veel geluidshinder door buurt waar je woont -> slecht slapen ->
invloed op gezondheid)
Duurzame ontwikkelingsdoelstellingen -> duidelijk dat gezondheid onderdeel is van
breder geheel
17 doelstellingen, opgesteld door VN (klimaat, armoede, onderwijs,..)
Bv. doelstelling 3: gezondheid en welzijn
+ gezondheid is nauw verbonden met andere doelstellingen
Werken aan gezondheid -> mag niet ten koste gaan van andere facetten!
Bv. methodiek die gezondheidswinst oplevert maar materialen zijn niet ecologisch
verantwoord
negatieve impact op andere facetten vermijden, liefst positieve bijdrage
Manieren om gezondheid te benaderen
4 manieren, preventie naar type maatregel
Doel preventie: zorgen dat mensen gezond blijven door hun gezondheid te bevorderen en te
beschermen
+ ziekte en complicaties voorkomen of zo vroeg mogelijk opsporen
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller brittvanhaut. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.27. You're not tied to anything after your purchase.