Summary
Samenvatting dermatologie vanaf les 13
- Course
- Institution
3e bachelor - dermatologie vanaf les 13
[Show more]
Seller
Follow
StudentGeneeskundeUGENT
Reviews received
Content preview
Dermato 2020-2021LES 13: TRICHOSEN, ONYCHOSEN, HIDROSEN EN KERATOSEN
Onychosen
= aandoeningen en afwijkingen van nagel en het nagelbed
Vraag: Welke nagelafwijkingen = hint naar diagnose psoriasis?
- pitting √ (zeer duidelijk)
- onychomadesis x
- subunguale hyperkeratose √ (je kan dit zien bij schimmelinf, maar ook bij psoriasis)
- onycholyse √ (zeer duidelijk)
Invaginatie van het embryonale epitheel
Anatomie: - nagelwal (lateraal/proximaal)
- lunula = maantje (wit boogje op de nagel tegen cuticula)
- cuticula (plaats van aanhechting)
- nagelriem = eponychium (huid waar dat nagel fixeert)
NAGELAFWIJKINGEN
Heel frequent
= clue voor andere huid- of systeemziekten (bv psoriasis, alopecia areata, lichen planus, chronische
longziekten, doorgemaakte koortsperiode, inname van medicatie (chemotherapie/cytostatica)
Klinisch onderzoek: beschrijf
Vorm
Kleur
Oppervlak
Dikte
Loslating
Plaats van afwijking op nagel en omgevende huid
LABO
KOH-preparaat bij mycosen (KOH breekt welwanden)
Kweek (mycosen, bact.)
Histologie (biopsie)
Termen: paronychia = ontsteking van de nagelwallen
Onycholyse = loslating van de nagelplaat (witverkleuring) – psoriasis, frequent manipuleren
Onychomycosis = schimmelnagel (brokkelig en geel – subunguale hyperkeratose)
Onychorrhexis = splitsen distale nagel (probleem vaak prox. bv nagelmatrix)
Trachyonychia = ‘sandpaper’ nagelplaat (psoriasis, lichen planus, alopecia areata)
Pitting = putjes in nagelplaat (psoriasis, lichen planus, alopecia areata)
Onychomadesis = prox. loslating van nagel (na hoge koorts – gn behandeling)
Koilonychie = lepelvormige nagels (vaak traumatisch)
Beaulijnen = dwarsgroeven in nagels
Leukonychia = witverkleuring van nagels (fysiologisch)
Horlogeglasnagels (bij blanken vaak chronisch longlijden)
Unguis incarnatus
=ingroeinagel (nagel die in het omliggende weefsel groeit, gewoonlijk thv laterale nagelwallen)
Kliniek:
Erytheem, oedeem, infectie, pus, granulatieweefsel, hypertrofie van nagelplooi en PIJN!
Pathofysiologie:
1
,Dermato 2020-2021
Verkeerd knippen nagel (kort/rond) / dragen van te nauwe schoenen
Behandeling:
a) Conservatief
a. Chloraminebadjes (ontsmetting)
b. Iso-Betadine lotion (ontsmetting)
c. Fucidine/fucicort thv nagelwal
d. Aanstippen granulatieweefsel met zilvernitraat
e. Nagelrand vrijprepareren en bijvijlen
f. Plaatsen van wiekje/vetgaas onder nagelrand
b) Chirurgisch
a. Partiële nagelwigexcisie + fenolisatie nagelmatrix (fenol inbrengen)
Preventie:
= belangrijk (frequent probleem)
Breed schoeisel
Nagels recht knippen
Nagelbeugel (houdt curvatuur in de hand)
Hidrosen
= aandoeningen en afwijkingen van de zweetklieren
Vraag: meest frequente bijwerkingen van anticholinergica?
- hypertensie x
- droge mond √
- hoofdpijn x
- urineretentie √
- huideruptie x
- accommodatiestoornissen √
Opm: oppassen bij glaucoom en prostaatproblemen
Zweten
4 miljoen zweetklieren
Functie: thermoregulatie, excretie van water, elektrolyten, medicatie
Uitlokkende factoren:
- emotioneel (palmoplantair, axillair)
- thermisch (hele lichaam)
- gustatoir (gelaat)
Soorten zweetklieren
1. Eccriene zk
a. OS met cholinerge postganglionaire vezels
b. Hele lichaam
2. Apocrien zk
a. OS met adrenerge postganglionaire vezels
b. Oksels, tepels, anogenitaal
Hyperhidrosis = overmatig zweten
Prevalentie 2,8% (oksels 0,5%)
Psychosociale morbiditeit
Start op jonge leeftijd (13-25 jaar)
Definitie
>1ml/m2/min
Gegeneraliseerd, regionaal of focaal
Primair/idiopathisch <-> secundair (onderliggende pathologie)
2
,Dermato 2020-2021
Etiologie
Gegeneraliseerde: DM, menopauze, hyperthyreoïdie…
Primaire focale idiopathische hyperhidrose
= focaal, zichtbaar, excessief zweten gedurende min 6 maand zonder duidelijke oorzaak met min 2
van kenmerken:
- bilateraal en relatief symmetrisch
- invloed op dagelijkse activiteiten (psychosociale morbiditeit)
- min 1 episode per week
- aanvang voor 25j
- positieve fam anamnese
- afwezigheid van nachtelijk zweten (alarmbel voor hematologische afw)
ZWEETTEST
a. Gravimetrie (mg/min) – studieverband
b. Iodium-Zetmeeltest (Minor) – praktijk (isobetadine + zetmeel + zweet = zwart)
BEHANDELING
a. Topisch (aluminiumchloride) – axitrans en als dit niet werkt: doorverwijzen
b. Systemisch (anticholinergica)
c. Botox
d. Iontophorese (elektrische stroom in badje – wekelijks)
e. Mira Dry (selectieve verhitting zk ~ microgolfoven: levenslang effect)
f. Chirurgie (sympathectomie, suctie curettage)
Keratosen
= verdikking van stratum corneum vd huid
Histologie
a. Orthokeratose (weinig schilferend)
= verdikking stratum corneum, hoornlaag normaal uitziend
b. Parakeratose (schilferend)
= abnormale verhoorning met pycnotische kernen id hoornlaag (verliezen kern niet)
Callus
= eelt
Chronische mechanische druk
Handpalmen en voetzolen
Clavus
= likdoorn
Circumscripte vorm van eelt thv voet
Wigvormige keratose, druk thv bot PIJN
Etiologie: statiekprobleem, slechtzittende schoenen
DD. Verruca vulgaris
BEHANDELING: (~behandeling van wratten)
a. Verwekende zalf (salicylzuur 20-40% in vaseline, ureum 50%)
b. Mechanisch decaperen met mesje
c. Cryotherapie
d. Drukontlasting (vijlen, steunzolen) – verwijs naar podoloog
3
,Dermato 2020-2021
Trichosen
= aandoeningen en afwijkingen van haren
Problemen: a. afname beharing
b. toename beharing
c. (abnormale beharing)
Haaranatomie en fysiologie
- aanleg van haarfollikels: W9-W22 (vroeg) embryonaal
- aantal bij geboorte;
Totaal 5milj
Hoofd 1milj
Scalp 100.000
- types:
a. Lanugo haren: lang, dun, nt gepigmenteerd (anorexia, fysiologisch)
b. Vellus haren: kort, fijn, nt gepigmenteerd (bv armen) (vellus=wol)
c. Intermediaire haren: overgangsharen
d. Terminale haren: lang, dik, gepigmenteerd (bv scalp)
- haarcyclus
= niet synchroon (uitgezonderd 2 gesynchroniseerde golven; 1 in utero uitval, 2 na 7m occipitaal)
a. Anagene fase
a. Groei
b. Duurt 1-6j afh van locatie
c. 85-95% vd cyclus
d. Waaier/trompetvormige bulbus, niet volledig gekeratiniseerd, gepigmenteerd, inwendige + uitwendige wortelschede
b. Katagene fase
a. Overgang/regressie
b. Duurt 3 weken
c. <1% vd cyclus
d. clubvormige bulbus, volledig gekeratiniseerd, restanten wortelscheden, deel van secundaire haarkiem
c. Telogene fase
a. Rust
b. Duurt 3 maanden
c. 5-15% vd cyclus
d. Na telogene fase valt het haar uit
e. clubvormige bulbus, volledig gekeratiniseerd, niet gepigmenteerd, al dan niet met epitheliale (wit) zakje
- Haarlengte bepaald door - duur van anagene fase
- groeisnelheid (gem 1cm/maand)
HAARUITVAL
= effluvium/defluvium
Alopecie is het resultaat (plekken)
- Diffuus:
a. Acuut
b. Chronisch
- Lokaal:
a. Alopecia areata
b. Traumatisch
c. Cicatricieel
d. Mycosen
4
,Dermato 2020-2021
Telogeen effl uvium (diff uus acuut)
- transiënt verlies van telogene haren (>100 haren/d – minder is fysiologisch)
- meer haarfollikels die overgang maken anageen naar telogeen
KLINIEK
plots opvallende diffuse haaruitval, soms haarverdunning
patiënt heeft angst om kaal te worden
6-16 (3maand) voordien: uitlokkende gebeurtenis (ziek, medicatie, hoge koorts)
Kan tot jaar duren
Gn therapie nodig
OORZAKEN
Na koorts /operatie
Postpartum
Lichte intoxicaties
Chronische ziekten, cachexie
Auto-immune systeemziekten
Syfilis/HIV
Crashdiëten/malnutritie (bypass-operatie)
Ijzertekort
Medicamenteus (stop pil, vitA, DHEA, voedingssupplementen, antimalariamiddel, …)
ONDERZOEKEN
Systeemanamnese incl medicatie laatste 3m
LABO (nt noodzakelijk)
o PBO, CRP, lever, nier, ferritine (tss 50-70microgram/l geeft problemen)
o vitB12, foliumzuur, zink, TSH, Syfilis (ANF, VDRL), HIV
Trektest
o 100-tal haren vastnemen
o Lichte tractie
o >20 haren mee is abnormaal
Trichogram (verder onderzoek)
o Preleveren groep 50-100 hoofdharen laag occipitaal
o Met klem in één snelle, vlotte beweging
o Met microscoop haren in verschillende fases tellen
o Cijfers omzetten naar percentages (>12%=telogeen effluvium) (normaal 5-15%)
BEHANDELING
a) Geruststelling (haarwortels nt kapot) (afwachten =1e keuze)
b) Spontane recuperatie
c) CystineB6 (AZ-behandeling)
d) Cosmetische aanpak: voluminizers, haarstukjes
e) Ijzersupplement
f) Vermijden hypervitaminose A
g) Minoxidil 2 of 5% lotion (haargroei stimuleren)
- antihypertensivum
5
, Dermato 2020-2021
- poeder: slecht oplosbaar
- <5% wordt opgenomen
- 2ml/dag op hoofdhuid, egaal verspreiden, masseren nt nodig (wel dagelijks!)
- 6u niet wassen
- BW Systemisch: hypotensie, reflectoire tachycardie, hoofdpijn, diffuse
hypertrichose (overbeharing), angina pectoris, oedemen
Lokaal: - exacerbatie seborrhoïsch eczeem (vettig)
- irritant contact dermatitis
- allergische contact dermatitis
Vraag: Minoxidil lotion
a. Commercieel beschikbaar in 5 dosissen x (2 en 5%)
b. Kan als bijwerkingen seborrhoïsch eczeem en hypotensie geven √
c. Kan gebruikt worden voor de behandeling van cicatriciële alopecia x
Vraag: telogeen effluvium
a) kan worden veroorzaakt door een ernstige zieke periode √
b) dient steeds verder uitgewerkt te worden adhv technisch onderzoek x
c) vergt altijd een medicamenteuze behandeling x
d) ontstaat een 6-tal maand na de trigger x (3)
Anageen effl uvium (diff uus acuut)
- snelle groeistop/schade aan anagene haren die daardoor katagene en telogene fase overslaan en
uitvallen
- sneller begin, meer uitgesproken haaruitval dan telogeen effluvium
- veroorzaakt door medicatie, intoxicatie of chemotherapie (3-tal w. na inname/eerste contact)
Androgenische alopecie (diff uus chronisch)
= (fe)male patterned hair loss (fysiologisch)
- progressief haarverlies
- welbepaald patroon afhankelijk van geslacht
ETIOLOGIE
- erfelijkheid
- androgenen (testosteron via 5α-reductase I en II naar Dihydrotestosteron (sterker))
PATHOFYSIOLOGIE
- binding androgeen op receptor: EW-synthese in fibroblasten van dermale papil
- verkorte anagene fase
a. meer haaruitval
b. miniaturisatie van haarfollikel (kleinere haren, vellusharen)
c. fibrose (gn cicatrisatie): involutie terminale naar intermediaire/vellusharen
- lag time tss groeicycli ñ(haarwortel langer leeg = minder haren)
KLINIEK
- makkelijk herkenbaar: typisch patroonvorming, zeker bij mannen
- patroonbeschrijvingen
a. Norwood
b. Hamilton: mannen, 6 stadia (ronde kale plek rond middelste haarlijn+wegtrekken temporale haarlijn)
c. Ludwig: vrouwen, 3 stadia (ronde kale plek rond middelste haarlijn)
d. Savin scale
6
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller StudentGeneeskundeUGENT. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.87. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
53022 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now