Samenvatting Orthopedagogische Communicatie - 'van klacht naar kracht'
12 views 0 purchase
Course
Orthopedagogische Communicatie
Institution
UC Leuven-Limburg
Book
Van klacht naar kracht
Volledige en duidelijke samenvatting. Ik behaalde 14/20 door dit document enkele keren te lezen in combinatie met de verkorte samenvatting van de bouwstenen.
Van klacht naar kracht
Deel 1 (schatkisten, symbolen van kracht, hoop en perspectief):
Perspectiefgericht werken
= Betekent dat je met grote oren naar mensen luistert. Je gaat op zoek naar inzichten, vaardigheden
en hulpbronnen die hen helpen om hun doel te bereiken. We gaan niet op zoek naar de manier hoe
hij/zij in de problemen verzeild geraakten. Als iemand reeds in de put zit, gaan we niet verder graven.
Een perspectiefgerichte aanpak gaat ervan uit dat mensen, soms onbewust, over inzichten,
vaardigheden en hulpbronnen beschikken die kunnen helpen in het streven naar een zinvol
doel.
De aanname dat mensen over competenties en hulpbronnen beschikken, zorgt voor een
grondhouding van erkenning en dat is de basis voor een noodzakelijke samenwerking.
Deze aanpak legt de klemtoon op wat wél werkt in het leven van de cliënt en zoekt uit hoe
die aanpak verder versterkt kan worden.
Dit wil niet zeggen dat je niet over problemen mag praten. Vanuit probleemerkenning kan je
mensen helpen om een helder beeld te schetsen van de situatie die ze zich wél wensen.
Probleemonderkenning: houdt in dat je aandacht besteedt aan wat het probleem is en hoe
je er last van hebt. Beide aspecten helpen om grondig in kaart te brengen wat de verander-
behoefte is en vormen een startpunt voor de gewenste toekomst.
Beperkingen
= Probleemsituaties met een tijdelijk of blijvend karakter, waarvoor er geen oplossingen zijn.
o Voorbeelden: mentale of fysieke handicap / ziekte / huidskleur / ras / ook bepaalde
omstandigheden met een blijvend karakter (overlijden, …)
Het enige wat je kan doen is de problemen erkennen.
Waar wel aan te werken valt, zijn de gevolgen die de beperkingen met zich meebrengen en de
manier waarop die een probleem voor de cliënt vormen.
Waar haalt de cliënt de moed om te vechten?
Hoe houdt de cliënt stand?
Welke aspecten van zijn leven zijn intact en geven hoop?
…
1. Een grote schatkist vol bezieling, levenskracht en competentie
Van bij de start van een gesprek gaan we op zoek naar de innerlijke krachten van mensen en de
externe hulp die ze vanuit hun netwerk kunnen inroepen. Die krachten worden gesymboliseerd door
twee schatkistjes:
1) De cliëntschatkist
2) De toekomstschatkist
1.1. Cliëntenschatkist
1
,Deze schatkist symboliseert de innerlijke krachten, inzichten, competenties en kwaliteiten van de
cliënt.
De grootste schatkist: daarmee wil je de boodschap geven “JIJ bent belangrijk”.
We willen de schatkist van de cliënt door onze vraagstelling vullen om hem de kracht in
zichzelf te laten herontdekken, benoemen en versterken.
Vragen die je helpen de clientschatkist te vullen:
Wanneer je jezelf in drie positieve woorden zou beschrijven, welke zijn dat dan?
Waar ben je goed in op je werk/privéleven/op school? Welke kwaliteiten en vaardigheden in
jezelf spreek je daarvoor aan?
Op welke kwaliteit ben je het meeste fier?
Welke sterke eigenschappen hebben je vooruit geholpen in je leven?
Op welke momenten was je verrast van jezelf?
Waarin ben je succesvol?
Terugkijkend op je leven/op vorige week… wat heb je bereikt waarop je trots bent?
Wat appreciëren je vrienden/collega’s aan jou?
Wat gaat goed in je leven en wil je zeker zo houden? Hoe slaag je erin om de goede dingen in
je leven te behouden? Wat moet je daarvoor (blijven) doen?
Kun je iets noemen waarvan jij zegt: ‘eigenlijk kan ik dat wel goed’?
Of iets waarvan jij heel goed kunt genieten, iets dat je graag doet?
Wanneer vliegt de tijd?
Hoe ben je wanneer je een topdag hebt? Wat doe je, welke krachten zet je dan in?
In werk gerelateerde topics kunnen volgende vragen aan bod komen:
Wat waardeer je in je huidige werk?
Hoe zou iemand jou in positieve zin beschrijven als professional?
Wanneer je je werk bekijkt sinds het begin van het jaar, waarover ben je dan tevreden?
Waarover ben je nog meer tevreden? Waarover nog meer?
Heb je bij jezelf capaciteiten opgemerkt waarmee je blij bent? Wat?
Wat heb je nog meer opgemerkt? Wat nog?
Waaraan ga je merken dat het de komende 3 maanden goed gaat op je werk? Waaraan ga je
dat nog meer merken? Waaraan nog meer?
Stel dat ik je over 6 maanden tegenkom en jij zou zeggen dat het goed gaat met jou op het
werk. Wat zeg je over de manier waarop je dat voor elkaar hebt gekregen?
2. Schatten van supporters
2.1. Hulpbronschatkistje
Mensen kunnen en mogen terugvallen op betekenisvolle anderen, positieve en
deugddoende relaties, steunfiguren, familie, vrienden, leerkrachten, … Al deze mensen
zorgen voor afleiding: ze kunnen met ideeën komen waar de cliënt zelf nog niet aan gedacht
heeft en bieden dus praktische hulp.
Het opstellen van dit schatkistje symboliseert het sociale netwerk. Met de cliënt wordt dit
bekeken hoe dit versterkt kan worden, aan vitaliteit kan winnen of kan aangesproken
worden om mee naar een oplossing te zoeken of te supporteren langs de zijlijn.
2.2. Vragen die kunnen helpen de ‘hulpbronschatkistjes’ in beeld te brengen:
Wie ziet dat jij het moeilijk hebt?
2
, Kun je bij die persoon terecht?
Hoe kan hij/zij jou steunen?
Hoe kun je die steun vragen? Op welke momenten?
Wie helpt je in stressvolle situaties? Wat helpt je dan?
Als je denkt aan iemand die jou een warm hart toedraagt, wie is dat dan?
Wie en wat helpt wanneer je het moeilijk hebt, als je verdrietig of ontgoocheld bent?
Welke ondersteuning, hulp of welke omgeving heb je nodig zodat jouw verdere weg (richting
doel) met (zelf)vertrouwen kunt bewandelen? Hoe kun je dat duidelijk maken aan anderen?
Wat waardeer je het meest aan je beste vriend(in), collega? Hoe weten ze dat?
Wie heeft jou het meeste beïnvloed?
Wie het de meeste impact op jou leven?
2.3. Perspectiefwisselingsvragen:
Het helpt cliënten om vanuit het perspectief van hun supporters op zoek te gaan naar hun eigen
kwaliteiten.
Wat waarderen vrienden aan jou?
Wat zien anderen als jouw kwaliteiten?
Wanneer vragen anderen jouw hulp en advies?
Wat is het grootste compliment dat de ander jou kan maken? Wanneer en van wie heb je
voor het laatst een compliment gekregen? En waarvoor?
Wanneer we aan je werkgever/leerkracht/beste vriend/… vragen waarin je goed bent, wat
zegt hij/zij dan? Wat zeggen zij dat je al bereikt hebt in je leven? Waarop zijn zij trots?
3. Van inzicht naar uitzicht: de ‘toekomstschatkist’
Op de vraag “waar hoop je op?” zal je altijd een voor de hand liggend antwoord krijgen: ‘Dat ik geen
faalangst meer heb’, ‘Dat ik mij niet meer zo slecht voel’, ‘Dat ik van de drugs af ben’, …
Het oorspronkelijke doel van de cliënt is vanzelfspreken: het probleem moet verdwijnen.
3.1. Van verwijten naar verlangen: wat wil je in de plaats van het probleem?
We vragen aan de cliënt wat hij/zij in de plaats wil van het probleem: “Wat wil je in de plaats van je
faalangst?”
Het spreken over wat cliënten in de plaats willen, enthousiasmeert en geeft hoop en energie.
Probleempraten kost energie.
Door te vragen wat de cliënt in de plaats wil, wordt het duidelijk wat de cliënt belangrijk
vindt.
Het herformuleren van probleem naar doel geeft de cliënt terug greep op de realiteit.
Vragen rond de toekomstschatkist helpen om mensen terug voeling te laten krijgen met wat
belangrijk is voor hen. Verandering begint met een beeld in het hoofd.
Vanaf het moment dat er een beeld ontstaat, is er beweging mogelijk.
Door cliënten gedetailleerd te laten omschrijven wat ze in de plaats van het probleem willen,
waarop ze hopen en door met hen op zoek te gaan naar momenten waarop de gewenste
toekomst al een beetje in beeld komt, wordt hun veerkracht gestimuleerd.
3.2. Toekomstschatkist:
De toekomstschatkist symboleert het beeld van de gewenste toekomst. Je kan vragen stellen zoals:
Wat wil je in de plaats van het probleem?
3
, Wat wil je minimaal bereiken?
Hoe ziet jouw gewenste toekomst er precies uit?
Waar hoop je op? En wat nog meer?
Welk verschil zal dat maken voor jou, voor anderen…?
Waaraan gaat je partner, je familie, je collega merken dat je je doel hebt bereikt?
Wat hoop je na deze sessie anders te doen?
Hoe gaat jouw doel jou helpen om dingen anders te doen?
Wat levert jouw doel je op?
Wat is het beste dat er kan gebeuren in je leven?
Wanneer ben je tevreden?
Stel dat het helemaal zou gaan zoals jij het fijn zou vinden, hoe gaat het dan?
Wanneer je een wens mag doen, wat wens je dan?
Als jij een andere en betere afloop bedenkt, hoe gaat het dan?
Wat zal het eerstvolgende kleine teken zijn dat het beter met jou gaat?
Veel mensen leiden het leven dat anderen verwachten dat ze leven.
Wat wil jij zelf? Hoe wil jij leven?
3.3. Denkbeeldig in de tijd reizen:
Je kan de cliënt denkbeeldig in de tijd laten reizen aan de hand van volgende vragen:
Stel dat ik je over 6 maanden tegenkom en je bent tevreden, wat zeg je dan dat je aan het
doen bent? Wat doe je dan anders?
Stel dat je in een tijdmachine kunt stappen en ik kom je over 5 jaar tegen en je zegt dat het
goed gaat… Wat gaat er dan allemaal zo goed en hoe heb je dat voor elkaar gekregen?
Waar sta je volgende week, volgende maand, binnen 6 maanden?
Waar wil je over een maand goed in zijn?
Stel je voor dat het 2025 is. Welke groei heb je doorgemaakt? Hoe handel je?
Wanneer je terugblikt op je leven, hoe wil je dan herinnerd worden?
Wat wil je dat medeleerlingen of leerkrachten over jou vertellen op een school reünie? Of
welke complimenten zou je van je collega’s graag krijgen tijdens jouw pensioenviering? Hoe
het werk aangenamer worden?
4. Niet-wetende houding
Door een niet-wetende houding aan te nemen:
Merken cliënten dat ze ernstig genomen worden
Cliënten worden zo in de expertrol geplaatst
Het werkt vertrouwen in de hand
Het helpt voor de begeleider om niet te oordelen
Op deze manier kunnen we de cliënt helpen om oplossingen te vinden die vanuit de persoon zelf
komen.
Krachtgericht werken = NIET hetzelfde als oplossingsgericht werken
Krachtgericht = een onderdeel van het oplossingsgericht werken (krachtgericht werken zit in de
eerste bouwsteen. Het is wel heel belangrijk)
5. Leiden door achter de client te lopen
“Leading from one step behind”
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller sveatilkens. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.96. You're not tied to anything after your purchase.
