Summary
Geschiedenis sprekend verleden samenvatting VWO 6 H9 Koude Oorlog
- Course
- Level
- Book
Samenvatting Sprekend verleden - Sprekend verleden VWO 4/5/6 Leerwerkboek, ISBN: 3551 Geschiedenis
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
isauytdewilligen
Reviews received
Content preview
Geschiedenis H9 De tijd van de Koude OorlogParagraaf 1 De Verenigde Naties
Bedoelingen
In augustus 1941 verklaarden Amerikaanse president Roosevelt en Britse premier Churchill
hoe ze na de oorlog een betere toekomst van de wereld wilden nastreven => Atlantisch
Handvest (kwam tot stand op schip in Atlantische oceaan).
Voornaamste punten:
- Alle volken mogen hun eigen regeringsvorm kiezen
- Er moet vrede worden nagestreefd
- Er moet een algemeen stelsel van veiligheid komen
In juni 1945 werd de VN opgericht. Alle landen werden lid, behalve verliezers van de Tweede
Wereldoorlog werden uitgesloten.
Doelstellingen VN:
- Internationale vrede en veiligheid handhaven
- Vriendschappelijke betrekkingen tussen de volken opbouwen
- Samenwerken bij de oplossing van internationale economische, sociale en
humanitaire problemen
- Als centrum van overleg tussen de volken dienen
Wat ervan terechtkomt
Geen WO, wel oorlogen op kleinere schaal. De grote mogendheden (Rusland, VS, Frankrijk,
Groot-Brittannië en China) kregen de belangrijkste positie in de veiligheidsraad (vrede
handhaven) en het vetorecht om ingrijpen van de Veiligheidsraad te verhinderen. Echter, ze
gingen zelf agressief optreden.
Twee keer kon de Veiligheidsraad met hun bevoegdheid tegen agressie optreden (Noord-
Korea en Irak). De VN kon vaak troepen naar oorlogsgebieden sturen om de bevolking te
beschermen.
Een VN-operatie voor vrede kon ook erg misgaan. Bij de oorlog in Joegoslavië werkte
Dutchbat (de Nederlandse troepen) mee aan de evacuatie van moslimmannen die na
uitlevering werden geëxecuteerd.
Paragraaf 2 Tijdelijk bondgenootschap tussen Oost en West valt na WO2 uiteen
De Koude Oorlog duurde van 1945 – 1991. De SU en VS met bondgenoten waren vijanden
(geen rechtstreekse oorlog). De belangrijkste oorzaak was het wantrouwen tussen Oost en
West, dat tijdens WO2 versterkt werd. Dit kwam door het verschil tussen het SU-systeem
(communisme) en het westerse systeem (kapitalisme).
Onderling wantrouwen tussen Oost en West vóór 1945
De SU en VS stonden tijdens de Koude Oorlog samen met hun bondgenoten tegenover
elkaar. Al vanaf 1917 hadden het Westen en de SU redenen tot wantrouwen. Oorzaken:
- De SU voelde zich bedreigd door het Westen, dat vijandig stond t.o.v. het
communisme
- Eind augustus 1939 sloten Hitler en Stalin een niet-aanvalsverdrag
- In september 1939 werd Polen, bondgenoot van Frankrijk en Engeland, door
Duitsland en de SU aangevallen en verdeeld
Wantrouwen tussen Oost en West tijdens WO2 versterkt
Toch werden de SU en het Westen elkaars bondgenoten in WO2, vanwege dezelfde vijand,
namelijk Duitsland. Het onderlinge wantrouwen steeg door het Tweede Front. Het Duitse
leger was sterk aan het Oostfront, waardoor Stalin een Tweede Front wilde om de Duitse
druk te verlichten (invasie van westerse Geallieerden in Frankrijk). Het duurde lang tot dit tot
, stand kwam, en volgens Stalin was dit met opzet om de krachten van de SU te verzwakken
(en die van de eigen westerse Geallieerden te sparen).
De Conferentie van Potsdam: besluiten over Duitsland na moeizame onderhandelingen
De Grote Drie (regeringsleiders van VS, Engeland en SU: Roosevelt, Churchill en Stalin)
hielden in februari 1945 een conferentie over de oorlog en toekomst van Duitsland en
Europa. In mei 1945 stopte de oorlog, waarna de Grote Drie als overwinnaars opnieuw
bijeenkwamen. Deze conferentie van Potsdam werd alleen met andere personen gehouden.
Roosevelt overleed, dus Truman was aanwezig en Churchill had verkiezingen verloren.
Besluiten:
- Duitsland werd in vier bezettingszones verdeeld (SU, VS, Engeland en Frankrijk allen
een deel)
- Berlijn ook in vier zones (eigenlijk viel het in het deel van SU)
- Politieke leven wordt gereorganiseerd
- Nazisme wordt uitgeroeid
- Oorlogsmisdadigers worden berecht
Geallieerden verdelen de wereld in invloedssferen
Na WO2 voerden de SU en westerse Geallieerden steeds meer een apart beleid, waardoor
Europa in twee invloedssferen werd verdeeld. Redenen die zij daarvoor hadden:
- De SU wilde een buffer aanbrengen voor veiligheid tegen westerse agressie door met
geweld communistische partijen in Midden-Europese staten aan de macht te helpen.
- De VS wilde communistische dictatuur van de SU voorkomen. Zij zagen het als
bedreiging van de westerse parlementaire democratie.
IJzeren gordijn => de scheidslijn in Europa tussen de westerse invloedssfeer en die van de
SU + bondgenoten.
De Geallieerden gingen uit van het principe dat wie een bepaald gebied op de Duitsers of
Japanners had veroverd, daar de grootste invloed kreeg. De VS en SU lieten elkaar in de
eigen invloedssfeer met rust.
Trumandoctrine (ook politiek van containment genoemd)
De VS geloofde in 1945-1946 dat de SU naar machtsuitbreiding streefde. De SU had bijna
alle Midden-Europese staten en Noord-Korea bezet en wilde daar communisme.
Uit angst voor meer communistische expansie kwam Truman in 1947 met een nieuwe
buitenlandse politiek in de VS: Trumandoctrine (Trumanleer)
= het in bedwang houden van het communisme door zich te verzetten tegen communistische
aanvallen/ opstanden, gericht tegen vrije volken. Niet altijd werd gebruik van geweld
gemaakt, er kon ook met geld en goederen worden bijgestaan.
De Trumandoctrine was moeilijk toepasbaar, omdat in de meeste landen met
communistische dreiging geen vrije verkiezingen waren, waardoor de VS niet wist of de
bevolking zelf het communisme steunde. De VS steunde bij het strijden tegen communisme
ook dictatoriale regimes.
Het Marshallplan
Europa had na de oorlog grote economische moeilijkheden. De VS wilde gaan helpen. In juni
1947 (net na Trumandoctrine) kwam de minister van Buitenlandse Zaken van de VS met een
plan, het naar hem genoemde Marshallplan.
= Alle Europese staten, inclusief SU, zouden een programma ontwerpen voor economische
herstel. Dit zou de VS dan financieren.
De SU wees het af als ‘economische imperialisme’ van de VS. Europa zou met het plan
economisch en daardoor ook politiek afhankelijk worden van de VS. Andere Oost-Europese
staten hadden wel belangstelling, maar wezen af omdat het kon worden opgevat als actie
tegen de SU.
Het Marshallplan was niet alleen bedoeld voor economische wederopbouw, maar was ook
onderdeel van de Trumandoctrine. Politieke redenen voor de VS:
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller isauytdewilligen. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.39. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
50843 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now