Summary
Samenvatting Arbeidsrecht professor Verheyen
- Course
- Institution
- Book
Een samenvatting van het boek aangevuld met de powerpoint
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
1 review
By: KatInAuto • 1 year ago
Seller
Follow
SV2019
Reviews received
Content preview
Samenvatting Arbeidsrecht 2021-2022ARBEIDSRECHT2021-2022
INLEIDING TOT HET BELGISCH ARBEIDSRECHT, DERDE EDITIE
DEEL I: INLEIDING
A. Begrip en grondslagen
Arbeidsrecht = het recht dat van toepassing is op arbeidsprestaties geleverd in ondergeschikt verband.
• Ondergeschikt verband = sleutelelement dat toelaat arbeidsrecht te onderscheiden van andere
rechtstakken
Alternatieve definitie: het geheel van rechtsregels die betrekking hebben op het verrichten van arbeid op de arbeidsmarkt
en tot doel hebben de menselijke waardigheid en sociale rechtvaardigheid te bevorderen.
PPT: Nuancering geladenheid arbeidsrecht
Geladenheid van het arbeidsrecht: Rol recht: Recht implementeert beleid. Recht is een middel om beleidsdoelen te
bereikenRol jurist/ rechtswetenschapper:
▪ Beperkte toolbox
▪ Rechtszekerheid, wettelijkheid, doelmatigheid, belangenevenwicht, gedragenheid, adaptief
karakter,…
De civielrechtelijke invalshoek van het arbeidsrecht is onmisbaar: het “modern arbeidsrecht” is geënt
op een contractuele relatie
1
,Samenvatting Arbeidsrecht 2021-2022
Arbeidsrecht is ook een antwoord op de dubbele ongelijkheid in de arbeidsverhouding of op de arbeidsmarkt
• Er is een feitelijke ongelijkheid: deze ongelijkheid betreft de aanname van een marktongelijkheid of
anders gezegd een ongelijkheid in onderhandelingspositie van WN en WG bij het aangaan van de
arbeidsovk.
o De veronderstelling (maar vaak ook realiteit) is dat de WN zich in een inferieure
onderhandelingspositie bevindt t.o.v. de WG
• Er is ook een juridische ongelijkheid: de WN bevindt zich in een juridische ondergeschiktheid t.o.v. de WG
op basis van een vrij aangegane ovk.
Uit deze dubbele ongelijkheid kan je een functie van het arbeidsrecht afleiden: het vormen van een tegengewicht tav de
superieure positie van de WG
• Zo kan arbeidsrecht worden opgevat als beschermend recht en ordenend recht
o Het beschermt de positie van de WN
o Het regelt en kanaliseert de verhoudingen tussen de betrokken partijen: het “herordent” de
arbeidsverhoudingen
Arbeidsrecht heeft een breder palet aan functies en doelstelling. Daarom mag arbeidsrecht niet te eenzijdig worden
opgevat: het ArbR houdt ook rekening met de belangen van de WG, het belang van de arbeidsmarkt en het maatschappelijk
belang.
B. Historische wortels
PPT: Romeins recht: arbeidsovereenkomst als huurovereenkomst (naast aanneming en huur van
goederen)
2
,Samenvatting Arbeidsrecht 2021-2022
Het huidige arb.R vindt oorsprong in eind 18e en begin 19e eeuw.
• De Franse revolutie (1789) is een referentiepunt: op grond van het individuele vrijheids- en
gelijkheidsideaal werd de vrijheid van nijverheid en arbeid gepropagandeerd
• Dit leidde tot het verbod van de gilden en het verbod van de vrije vakvereniging (1791)
Code civil: ook van kracht in België (1803)
De arbeidsrelatie werd in de CC gezien als huur van werk
• Arbeidsrecht in BW 1830: 2 artikelen:
o 1780 BW: overeenkomst is voor bepaalde tijd/ bepaald werk
o 1781 BW: bewijsvoordeel werkgever bij loongeschillen
o Voor het overige administratiefrechtelijke bepalingen (bv regels werkboekje ~>
werkboekje als drukkingsmiddel tegen werknemer)
Eerste arbeidsrechtelijke wetgeving: Het idee van vrije en gelijke contractspartijen beantwoordde niet
aan de realiteit. Ontstaan van de eerste arbeidsrechtelijke wetgeving eind 19e eeuw was rechtstreeks
gevolg van sociale wantoestanden
• Loonbeschermingswet
• Wet op vrouwen en kinderarbeid
• Eerste arbeidsregelementenwet
• Wettelijk kader voor veiligheid en gezondheid op het werk
PPT
• Nadien ontwikkeling naar beschermend (dwingend) arbeidsrecht & groei collectief
arbeidsrecht:
• Dwingend AR als gevolg van Juridische en feitelijke ongelijkheid werkgever en
werknemer.
• Sommige bepalingen omwille van algemeen belang (veiligheid/ welzijn).
• Groei collectief arbeidsrecht vaak ingevolge sociale onrust.
• Maar nog steeds blijft algemeen contractenrecht aanvullend van toepassing waar geen
bijzondere regels zijn.
PPT: Vanaf 1886 eerste wetten - Oorzaken:
• sociale onlusten,
• oprichting BWP (socialisten) en Katholieke werknemersbonden (Daensisten →Christene
volkspartij))
• Rerum Novarum (1891)
Focus= arbeidsreglementering
• 1887 loonbescherming.
• 1889: kinder- en vrouwenarbeid.
• Pas vanaf 1905 zondagsrust.
Begin 20ste eeuw: meer alomvattende regelingen en groeiende interventie van de wetgever op
verschillende gebieden van het arb.R
• Arbeidsongevallenwet (1903)
• Wet op zondagsrust
3
, Samenvatting Arbeidsrecht 2021-2022
• Internationale normering arbeidsrecht (1919)
• Verdrag van Versailles: oprichting Internationale Arbeidsoganisatie in het kader van het grotere
vredesproject
• 8 urenwerkdag en 48 uren werkweek (1921)
PPT: Na WO I: verdere uitbouw arbR en aanvang sociale zekerheidsrecht (deelname arbeiders aan
WOI)
o 1919 werkloosheidsverzekering
o 1921: 48-urenweek
o 1930: pensioenen
o 1936: betaald verlof (pas vanaf 1963 derde vakantieweek)
Arbeidsovereenkomstenwetten: Wet van 10 maart 1900 is de 1e Arbeidsovereenkomstenwet
• Wetgever hechtte belang aan vrijheid individu: voorrang van de wil van de partijen op de in de
wet voorziene bescherming
• De wet was enkel van toepassing op werklieden (niet op bedienden)
Wet 7 augustus 1922 op de bediendenarbeidsovereenkomst was bedoeld om leemten in burgerlijk
recht in te vullen (maar wetgever had niet de bedoeling om een exhaustieve regeling tot stand te
brengen)
Het collectief overleg kreeg stilaan vorm door
• Wet van 24 mei 1921 betreffende de vrijheid van vereniging en het opheffen van het
coalitieverbod: geeft impuls aan vakbeweging
• Bewegingsvrijheid vakbeweging leidt tot landelijke staking (1936) → nationaal akkoord
vakbonden, WN en regering
• Paritaire comités (per sector) werden steeds meer in gebruik genomen
• De ontwikkeling van diverse initiatieven ter verbetering van de positie van behoeftige WN en
werklozen bv mutualiteiten en werkloosheidskassen
PPT: Na WO II: verdere uitbouw sociale wetgeving (sociaal overleg tijdens WOII vanuit Londen als
basis). O.a. institutionalisering van het paritair overleg.
Sociaal pact van 1944 (gesloten tss vooraanstaande figuren van werkgevers- en werknemers-
organisaties) gaf uitdrukking aan de vraag om dmv verregaand staatsinterventionisme tegemoet te
komen aan de groeiende verzuchting naar stabiliteit en zekerheid
• Doelstelling: solidariteit, stabiliteit, verhoging koopkracht, stelsel van SZ
• Sociaal pact geeft aanzet tot
o Duidelijke loonpolitiek
o Beginselen van sociale zekerheid van werknemers
o paritaire structuur voor sociaal overleg
• Sociaal pact legt basis voor collectieve arbeidsverhoudingen zoals we die nu nog kennen
• Sociaal pact gaf aanleiding tot verschillende besluitwetten (zie hb pg 5 voor vbn)
Breed gamma: In jaren ’60 volgt nog een reeks belangrijke wetten
o Sluitingswet
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller SV2019. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.00. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
56326 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now