In deze samenvatting (Nectar hoofdstuk 20: Planten, vwo 5) staat alles wat je moet weten over planten en assimilatie. In deze samenvatting staat alle noodzakelijke informatie met handige plaatjes. Begrippen staan aangegeven en er wordt veel nadruk gelegd op verbanden. Veel succes met leren!
KRUISEN EN SELECTEREN
Klassiek veredelen – ouderplanten selecteren > kruisingen maken (duurt in praktijk vaak lang)
GESLACHTELIJKE VOORTPLANTING
Geslachtelijke voortplanting = bestuiving = stuifmeel uit meeldraden komt op stempel (door insecten)
♂-gameten > stuifmeelbuizen > bloembodem > versmelting met ♀-gameten = bevruchting > zaad > plant
Nakomelingen hebben nieuwe combinatie van allelen > goed bestand tegen ziektes
Bij veredeling worden langzaam allelen uit de genenpool, bij wilde kruising gebeurt dit minder snel
ONGESLACHTELIJKE VOORTPLANTING
Ongeslachtelijke voortplanting = vermeerderen/klonen (genetisch identiek aan ouder) goed gelukt ras
Nadeel: kost veel tijd voor veredelaar
GRAUWE SCHIMMEL
Schimmel: sporen (haploïde) in lucht > groeit in plant> netwerk schimmeldraden = mycelium > plant dood
We kunnen resistentiegenen selecteren: selectie op DNA niveau (geen genetische modificatie)
Vlakbij gewenst gen zoeken we makkelijk herkenbaar punt: DNA-marker
PLANTEN UIT HET LAB
Via genetische modificatie kan je resistentiegenen inbouwen in plant > gmo-plant
Transgen – ingebouwd gen is van andere soort, cisgen – ingebouwd gen is van zelfde soort
1) Isoleren van het gewenste gen
2) Gen in plasmide (cirkelvorming DNA van bacterie) brengen die als vector dient
3) De bacterie met het gewenste gen deelt zich heel vaak
4) De bacterie wordt in een plantencel gebracht
5) Het gewenste gen bindt door een aangebracht markergen op de juiste plek
6) Nieuwe cel gaan op weefselkweek (in steriele omgeving tot plant uitgroeien)
OUDE EN NIEUWE ROZENSOORTEN
Non-disjunctie (genoommutatie) > chromatiden blijven samen > polyploïd (meerdere sets chromosomen)
Zorgt voor meer recombinatie wat het moeilijk maakt om een genetische kaart te maken
Ontstaan vaak als hybriden
, 20.2 OPNAME EN TRANSPORT VAN WATER
ZILTE TEELT
Steeds meer verzilting (zoute bodem) > onderzoek naar zouttolerante rassen en irrigatie
WATEROPNAME
Planten nemen water/zouten op via wortelharen die oppervlakte vergroten (>meer wateropname)
Naar centrale cilinder via apoplast-route (celwanden) of symplast-route (celmembranen/grondplasma)
Rond centrale cilinder zit endodermis die door bandjes van Caspari (kurk) een waterdichte afsluiting vormt
Water/zouten moeten nu verder via symplast-route door endodermis heen naar houtvaten
Zouten worden via actief transport overgebracht waardoor water via osmose volgt > overdruk
Guttatie - worteldruk perst water omhoog via de poriën de bladeren uit
TRANSPORT VAN WATER EN ZOUTEN
Houtvaten (Xyleem) vervoeren water en opgeloste zouten door een plant
Water is polair > trekt elkaar (cohesie) en wand van houtvat (adhesie) aan > 1 lange waterdraad omhoog
WATERSTROOM
Verdampingsstroom - verdamping trekt als het ware de waterdraden
omhoog > lagere temperatuur
WATERPOTENTIAAL
Osmotische processen zorgen dat water richting de hoogste
concentratie opgeloste stoffen beweegt
Waterpotentiaal (ψ) – optelsom van alle krachten die invloed hebben op de stroomrichting van het water
Zuiver water = 0, opgeloste stoffen is negatieve waarde (dus heel laag in top door verdamping)
Water stroomt naar lage ψ dus omhoog in boom
VERDAMPING
Als huidmondjes dicht zijn kan er geen verdamping plaatsvinden
Hoge luchtvochtigheid remt verdamping af
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller lottevanderlee. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.20. You're not tied to anything after your purchase.
