Samenvatting Historische avant-garde en
modernisme 2021-2022
Week 1: Inleiding.................................................................................................................... 3
Aantekeningen college........................................................................................................3
Week 2: Moderniteit................................................................................................................5
Samenvatting Benjamin, Walter. “Het kunstwerk in het tijdperk van zijn technische
reproduceerbaarheid.” 1936................................................................................................5
Samenvatting Simmel, Georg. “The Metropolis and Mental Life.” 1903..............................5
Extra uitleg Simmel:............................................................................................................ 6
Aantekeningen college:.......................................................................................................7
Week 3: Historische avant-garde: futurisme en dada...........................................................10
Aantekeningen college......................................................................................................10
Week 4: Constructivisme en “De Stijl”..................................................................................14
Aantekeningen college:.....................................................................................................14
Week 5: Historische avant-garde: Surrealisme.....................................................................17
Samenvatting Breton, André. Selectie uit Nadja. 1928......................................................17
Samenvatting Breton, André. “Surrealistisch manifest.”....................................................17
Aantekeningen college:.....................................................................................................19
Week 6: groepsdiscussie......................................................................................................23
Week 7: vrije week............................................................................................................... 23
Week 8: Waarneming en crisis.............................................................................................24
Samenvatting Kafka, Franz, Die Verwandlung (De gedaanteverwisseling). 1915.............24
Samenvatting Ryan, Judith. “The New Psychologies.” The Vanishing Subject: Early
Psychology and Literary Modernism. Chicago and London: University of Chicago Press,
1991. 6-22......................................................................................................................... 24
Aantekeningen college:.....................................................................................................25
Week 9: Literair modernisme: een definitie...........................................................................29
Samenvatting Woolf, Virginia, To the Lighthouse. 1927....................................................29
Samenvatting Fokkema, Douwe, en Elrud Ibsch. “Wat is Modernisme?”..........................29
Samenvatting Woolf, Virginia, “Modern Fiction.” 1925......................................................33
Aantekeningen college:.....................................................................................................33
Week 10: Modernistisch zelf.................................................................................................35
Luigi Pirandello, Uno, nessuno e centomila (Iemand, niemand en honderdduizend). 1926.
.......................................................................................................................................... 35
Samenvatting Alphen, Ernst van. “Configurations of Self: Modernism and Distraction”.. . .36
, 2
Aantekeningen college:.....................................................................................................37
Week 11: Modern theater.....................................................................................................42
Samenvatting Brecht, Bertolt. “The Modern Theatre is the Epic Theatre” en “'Alienation
Effects in Chinese Acting.”................................................................................................42
Aantekeningen college:.....................................................................................................43
Week 12: Modernistische poëzie: tijd en eenzaamheid........................................................48
Samenvatting: Kern, Stephen. “The Nature of Time.”.......................................................48
Aantekeningen college:.....................................................................................................50
Week 13: Flanerie en gender...............................................................................................55
Samenvatting Jean Rhys, Good Morning, Midnight. 1939................................................55
Samenvatting Gleber, Anke. “Female Flanerie and the Symphony of the City.”................57
Aantekeningen college:.....................................................................................................58
, 3
Week 1: Inleiding
Aantekeningen college
Avant-garde en modernisme kunnen worden begrepen als een verwerking van de nieuwe
wereld waar we in zitten.
Sterk sociaal en cultureel engagement in de teksten die we lezen, ze houden zich bezig met
de wereld om ons heen.
Teksten zijn duidelijk een reflectie op de tijd waar ze in zijn geschreven.
Bij realisme was er een pretentie van objectiviteit.
We kunnen de werkelijke wereld weergeven, vertrouwen in de wetenschap en de moderne
wereld. Grote belangstelling voor het maatschappelijke.
Symbolisme; onderdompeling in de zintuigen.
Avant-garde:
Kenmerkend: manifesten
Wat betekenen die plannen? en zijn ze ook uitgevoerd?
Kenmerken:
Veel poëzie, beeldende kunst, weinig proza.
Weinig romans die echt tot 1 van de avant garde stromingen te vatten is
veel experimenten met de vorm. hoe ziet een gedicht er uit? Hoe ontwerpen we een pagina?
Ook die vormelijke aspecten, daar gaan we naar kijken.
Vaak internationaal gericht: “we gaan het samen anders doen!”
Modernisme:
Meer al 1 stroming, 1890 tot 1935 in Europa en Noord Amerika.
Kan juist ook kritiek zijn op dit vak: we hebben het alleen maar over het westen.
Grote focus op subjectiviteit, ikvorm van de verteller.
Belangrijk hoe het individu de wereld everaart, focus op vervreemding.
Vragen zoals “wie ben ik eigenlijk in deze wereld?”
Maar ook een apolitieke houding, geen duidelijke uitspraken zoals “wij horen hier of daar bij”
maar wel een reflectie op de wereld om je heen die niet in is gevangen in communisme, of
sociaal democratisch etc.
Dus niet perse politiek of invloed van de psychoanalyse, maar wel een reflectie van de
wereld om je heen.
In modernisme werd meer proza geschreven.
Vaak een ikverteller en de ervaringen van die wereld worden besproken.
Kijk naar het bewustzijn en de plek van de verteller in die wereld.
Vaak vindt het plaats in de grote stad, de metropool. Versnelling door technologie, machines
en verkeer.
, 4
Leverde ook een shock op, veel werken vinden plaats in de stad.
Raakt de wereld door modernisering haar betovering kwijt?
Wat hebben we dan nog?
Gevoel ontbreekt in de koude snelle metropool.
Door de ogen van een personage kijken komt veel terug, overweldigd worden door prikkels
van buiten en ervaringen.
, 5
Week 2: Moderniteit
Samenvatting Benjamin, Walter. “Het kunstwerk in het tijdperk van zijn technische
reproduceerbaarheid.” 1936
Met de fotografie was de hand in het proces van de reproduktie van beelden voor het eerst
van de belangrijkste artistieke verplichtingen ontslagen, die van nu af aan uitsluitend aan het
in de lens kijkende oog toevielen.
Zelfs aan de meest volmaakte reproduktie ontbreekt één ding: het hier en nu van het
kunstwerk - zijn unieke bestaan op de plaats waar het zich bevindt
De echtheid van een zaak is het geheel van alles wat van oorsprong af aan haar
overleverbaar is, vanaf haar materiële duurzaamheid tot aan haar historische getuigenis.
Men kan wat hier verloren gaat, samenvatten in het begrip aura, en zeggen: wat in het
tijdperk van de technische reproduceerbaarheid van het kunstwerk verkwijnt, is zijn aura.
Doordat zij de reproduktie vermenipuldigt, stelt ze in de plaats van zijn unieke zijn seriële
bestaan. En doordat zij het de reproduktie mogelijk maakt de waarnemer in zijn eigen
situatie tegemoet te treden, actualiseert zij het gereproduceerde.
Dagelijks doet zich onweerstaanbaarder de behoefte gelden het voorwerp zo nabij mogelijk
in het beeld, liever in de afbeelding, in de reproduktie in bezit te nemen.
De ontbloting van het voorwerp uit zijn omhulsel, de vergruizing van de aura, is de signatuur
van een waarneming, wier 'zintuig voor het gelijksoortige in de wereld' zodanig is gescherpt
dat zij dit met behulp van de reproduktie ook aan het unieke afdwingt
De receptie van kunstwerken vindt plaats met verschillende accenten, waarvan twee polaire
er uitspringen. Het ene accent ligt op de cultuswaarde, het andere op de
tentoonstellingswaarde van het kunstwerk.
Samenvatting Simmel, Georg. “The Metropolis and Mental Life.” 1903
In plaats van emotioneel te reageren, reageert het grootstedelijke (metropool) type vooral
rationeel en creëert zo een mentale overheersing door de intensivering van het bewustzijn,
die er op zijn beurt door wordt veroorzaakt. Zo wordt de reactie van de grootstedelijke
persoon op die gebeurtenissen verplaatst naar een sfeer van mentale activiteit die het minst
gevoelig is en die het verst verwijderd is van de diepten van de persoonlijkheid.
De puur intellectuele mens is onverschillig voor alle persoonlijke dingen, omdat daaruit
relaties en reacties ontstaan die niet volledig kunnen worden begrepen met puur rationele
methoden.
In minder geavanceerde culturen was de productie voor de klant die een product bestelde,
dat producent en de koper elkaar kenden. De moderne stad wordt echter bijna uitsluitend
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Study071. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.88. You're not tied to anything after your purchase.