samenvatting 3 teksten ( 15 pagina's)
1) Claire Warnier, ‘Een evenwichtsoefening tussen praktische en symbolische functies’, in "Dat is design". Sleutelteksten voor de 21ste eeuw, p. 850-856. Opzoeken in 'Dat is design' (in map 'course documents')
2) Lut Pil, ‘Ongewone designconcepten’...
1) Claire Warnier, ‘Een evenwichtsoefening tussen praktische en symbolische functies’, in "Dat is
design". Sleutelteksten voor de 21ste eeuw, p. 850-856. Opzoeken in 'Dat is design' (in map 'course
documents')
Elk ontwerp bezit een functie voor voor discussie ( belangrijkst of ondergeschikt aan ontwerp?)
1.1 primaire en secundaire functies
De materiële gebruikswaarde, ook wel de praktische functie genoemd= bestaat uit het directe
nuttige gebruik van een object
Vb: stoel is om op te zitten
De sociaal-culturele gebruikswaarde, functie op het terrein van de producttaal = t producten naast
hun praktische functie ook functioneren als tekens binnen een taal , Ze verwijzen, duiden aan,
communiceren door middel van de vorm van het product.
Vb: Rietveldstoel tov Ikeastoel
formeel-esthetische functies zijn de vormkenmerken of de ruimtelijke kenmerken van een product.
Hoe ziet iets er uit?
Primaire functie: (Daarmee samenhangend ontstaan er) semiotische functies= Dit wil zeggen dat er
vanuit een vorm betekenis ontstaat, gebruiksaanwijzing in de vorm versmolten
vb knoppen wrb het direct duidelijk is waarvoor ze bediend moeten worden
secundaire functie: symboolfuncties= producten representeren een levensstijl waarmee de
gebruiker zich kan of wil identificeren
afhankelijk van product welke functie vooropgesteld wordt.
gebonden aan culturele codes: culturele betekenis kan veranderd of verdwenen zijn, maar
ook de praktische betekenis, de manier waarop het voorwerp gebruikt moet worden, kan
misschien onleesbaar zijn geworden in de loop van de tijd
1.2 het form follows function ( Louis Sullivan 1896) dogma
Met de komst van de industriële revolutie& snelle groei technologie grote nadruk op primaire
functies van product
functie via het ontwerp was één van de grootste zoektochten van de moderne ontwerper.
,Form follows function: functie van een object volledig in de vorm tot uitdrukking moest komen en
verwijst hiervoor naar de natuur, wnr functie nt veranderd, veranderd de vorm ook niet
Producten moesten simpel, eerlijk en direct zijn.
eerste 50 jaar vd 20ste eeuw: verwijderen van ornamenten een belangrijke stap in de
moderne vormgeving, om te komen tot de pure essentie van vormgeving en tot de beste
weergave van de primaire functie = LESS IS MORE (modernisten)
- Objecten mochten nooit groter zijn dan noodzakelijk ( Marcel Breuer)
- licht mogelijk zijn gebruiksgemak vergroten ( Mart Stam)
Toch was de sociaal-culturele functie dus erg groot, maar werd die niet meteen als zodanig
gecommuniceerd door de vormgevers (nadruk op primaire maar onbewust veel andere dingen mee
gecommuniceerd)
in de loop van de 20ste eeuw: onbewuste communicatie van gebruiksvoorwerpen werd meer
zichtbaar en er werd veel bewuster mee omgegaan door vormgevers
- discussie over deze dogmatische fixatie op de primaire functie
1.3 van functie naar teken
Jaren 50 van 20ste eeuw : esthetiek en de communicatieve waarde w belangrijker
hedendaagse ontwikkelingen moeten zowel in de schone kunsten als in de zuivere
wetenschappen voordelen halen ( Edgar Kaufmann 1950 )
Nelson: kritiek op functionalisme: het functioneren van een product maakt het nog niet
meteen tot een goed ontwerp.
Esthetiek, culturele waarde, het verhaal , de geschiedenis en symbolische functie van een object
steeds belangrijker primaire functie naar achteren
Jaren 80 van 20ste eeuw: ontwerp is communicatief ( volgens zintuigen van de mens) ( ontwerpers
van Memphis) gebruik elementen uit geschiedkundige stromingen en stijlen of uit andere culturen
om verhaal te vertellen
- ornament en de kleur wordt bij Memphis weer toegevoegd
- LESS IS BORE ( betrekking van zoveel mogelijk zintuigen) , ontwerp moet communiceren
1.4 het dogma van het concept
Jaren 90 ( Droog Design) : ontstaan er steeds meer vormgevingsinitiatieven die een grote nadruk
leggen op de symbolische functies van een ontwerp
- Vormgevingswereld was toe aan een gezonde dosis zelfkritiek goed functionerend
product moet verscheidene betekenislagen bezitten (ware functie van een object te
begrijpen, werden ze tot het bot afgebroken en onderzocht: functie werd gezien en
verhaal werd toegevoegd als functie )
Vb: ladekast van Tejo Remy
, ook hier kwam reactie op: Steeds meer gebruiksvoorwerpen begonnen in te boeten op
gebruiksgemak. Ideeën en verhalen wonnen het van reële functionaliteit. De gebruiker, de
industrie, redelijke prijzen, al deze aspecten, die voor de modernisten zo belangrijk waren,
kwamen op een tweede plan te staan
- Ze lijken te ontwerpen vanuit hun eigen visie en idee over design, zonder rekening te
houden met buitenwereld
1.5 conversation pieces
Tegenwoordig: dogmatische opvattingen van de modernisten en de radicale opvattingen van de
postmodernisten vervangen door meer duurzame opvattingen over de functie van vormgeving
nu worden ze door ontwerpers gemixt tot persoonlijke visies op vormgeving
- Dunne en Raby ontwerpen objecten van de toekomst (uitlokken van reacties)
- ontwerpen om over te praten, om maatschappelijke problemen aan te kaarten of om
toekomstvisies te geven
De functie van dit soort vormgeving ligt volledig in zijn symbolische betekenis. Ze staan
volledig ten dienste van conceptuele toekomstmodellen.
Besluit: complexiteit van de wereld en dus ook de vormgeving voor deze wereld is toegenomen
- Modernisten hadden een alomvattende visie op vormgeving en zagen zichzelf als
verbeteraars van het leven van ‘de mens’,
- we kunnen nu niet meer ontwerpen voor ‘de mens’ in het algemeen.
- De postmodernisten zagen dit al goed en ontliepen deze vraag vaak door enkel te
ontwerpen voor zichzelf
- Vormgeving blijft een probleemoplossende bezigheid die is ingebed in de maatschappij
waarin wij leven De vormgever als specialist die oordeelt over goede vormgeving
moet vervangen worden door de vormgever als luisteraar en ontdekker van problemen,
die probleemoplossend werkt
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller L1M2. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.25. You're not tied to anything after your purchase.
