Hoofdstuk 5 – Uiteenlopende culturele achtergrond en internationale
zaken.
5.1 - Theoretische achtergrond, Hofstede, Lewis en Trompenaars.
Hofstede heeft een methode ontwikkeld om verschillende culturen te
karakteriseren, te begrijpen en onderling te vergelijken. Hofstedes
culturele dimensies heeft vier basisdimensies en een vijfde dimensies.
Recentelijk is er een zesde dimensie toegevoegd:
1. Machtsafstand, PDI:
Power Distance is de mate waarin de minder sterke leden van instituties,
bijvoorbeeld een familie of organisaties accepteren en verwachten dat de
macht ongelijk is verdeeld. Het gaat dus om de relatieve waardering
(perceptie) van hiërarchie, gezag en maatschappelijke (on)gelijkheid.
Culturen met een hoge PDI(+) hebben vaak een gecentraliseerde, top-
down structuur. Een lage PDI(-) gaat vaak samen met empowerment en
gelijkheidsidealen. Nederland scoort laag op de PDI.
2. Individualisme versus collectivisme, IDV:
In een individualistische cultuur (IDV+) zijn de individuele persoon en zijn
recht belangrijk. In een collectieve cultuur (IDV-) zijn de mensen
onderdeel van een hechte groep. In ruil voor onvoorwaardelijke loyaliteit
aan de subgroep of gemeenschap krijgen de leden bescherming van de
groep.
3. MAS+ versus MAS-:
Het gaat om de kwantiteit van het leven of om de kwaliteit van het leven.
De dimensie geeft aan in hoeverre waarde gehecht wordt aan traditioneel
mannelijke of vrouwelijke waarden of kwaliteiten in een samenleving. In
MAS+ culturen is er vaak een duidelijke traditionele rolverdeling tussen
man en vrouw, terwijl de taken in een MAS- cultuur meer door elkaar
lopen.
4. Onzekerheidsvermijding, UAI:
Onzekerheidsvermijding geeft de mate aan van tolerantie in een cultuur
voor ongestructureerde, nieuwe, afwijkende of onbekende, onduidelijke
situaties. Het gaat over de behoefte aan structuur, grenzen, regels en
rituelen. Om alles onder controle te houden hebben culturen met een
sterke onzekerheidsvermijding (UAI+) zo veel mogelijk regels, wetten of
veiligheidsmaatregelen geïntroduceerd. Onzekerheidsvermijdende
culturen worden vaak gekenmerkt door sterke tradities en rituelen. In een
cultuur met minder onzekerheidsvermijding (UAI-) heeft men voorkeur
voor zo min mogelijk regels. Zaken worden op hun beloop gelaten en
afwijkend gedrag wordt eerder getolereerd.
, 5. Lange- of kortetermijndenken, LTO:
Het gaat om deugden die een heel andere dynamiek opleveren voor de
dimensies die alle culturen hebben, namelijk macht, identiteit en societal
drivers. De waarde die een samenleving hecht aan commitment op de
lange termijn. Culturen waarin men gericht is op de lange termijn hebben
de neiging tot volharding, zuinigheid, aanpassen aan veranderde
omstandigheden en in het heden investeren voor de toekomst. In culturen
met een korte termijnoriëntatie gaat het meer om het belang van
tradities, het verleden, sociale verplichtingen en om onmiddellijk resultaat
in het hier en nu.
6. Tolerantie versus beheersing, IDI:
De tolerantie-samenlevingen bieden relatief veel vrijheid voor het
bevredigen van basale menselijke behoeften als 'enjoying life' en het
hebben van plezier. Beheersing-culturen gaan ervan uit dat attitudes en
gedragingen binnen strikte, gewenste normen moet vallen.
Het IRIC Hofstede Instituut heeft zes dimensies voor culturele verschillen
in organisatie geformuleerd:
- Procesoriëntatie versus resultaatoriëntatie.
- Werkzaamhedenoriëntatie versus werknemeroriëntatie.
- Professioneel versus burgerlijk.
- Open systemen versus gesloten systemen.
- Strakke controle versus losse controle.
- Pragmatisch versus normatief.
Reconciling cultural dilemmas = elke cultuur heeft eigen specifieke
oplossingen voor dilemma's in relaties tussen mensen onderling, mensen
en hun opvattingen over tijd en de verhoudingen van mensen tot de
natuur.
Menselijke relaties.
Universalisme versus particularisme: gaat het om regels of relaties:
Universalisme: het is mogelijk om een definitie te geven voor wat goed of
fout is en het is mogelijk om daarvoor regels op te stellen, die voor
iedereen gelden.
Particularisme: wat goed en fout is, hangt niet af van algemene regels
maar van de persoonlijke relatie of persoonlijke verplichten en de
omstandigheden.
Individualisme versus communitarisme: deel van een groep of individu?
Individualisme: mensen zien zich vooral als individu.
Communitarisme: mensen zien zich vooral als lid van een groep.
Neutraal versus emotioneel: laat je emoties zien?
,Neutraal: de interactie zakelijk, afstandelijk en doelgericht, zonder ruimte
voor emoties.
Emotioneel: emotie wordt als communicatiemiddel gebruikt, dat wil niet
zeggen dat de mensen ook emotioneel zijn.
Specifiek versus diffuus: zijn werk en privé gescheiden?
Specifiek: de relatie wordt gedefinieerd naar de taak die men met elkaar
doet. Bijvoorbeeld: A is de baas op kantoor van 9-17. In de avond gaan A
en B voetballen en B is aanvoerder van het team. Op kantoor kan een
terechtwijzing van A naar B komen en op het voetbalveld van B naar A. Er
is een duidelijke scheiding van werk en privé situaties.
Diffuus: de onderlinge samenhang is van belang, persoonlijke aspecten
spelen een rol in zakelijke relaties, werk en privé lopen in elkaar over.
Verschillende aspecten van een relatie worden geïntegreerd.
Verworven status versus toegeschreven status: moet je jezelf bewijzen en
krijg je status of heb je status?
Verworven: status wordt toegekend op basis van wat iemand gepresteerd
heeft, je moet jezelf bewijzen.
Toeschrijving: status wordt toegekend op basis van afkomst, connecties
etc. Je krijgt hem toegewezen.
Beleving van tijd.
Serieel versus synchroon.
Serieel: een serie gebeurtenissen, zaken worden een voor een gedaan.
Synchroon: heden, verleden en toekomst zijn met elkaar verbonden.
Verschillende zaken worden tegelijkertijd gedaan.
Relatie tot natuur.
Interne versus externe controle.
Interne controle: de natuur is te beheersen en het controleren en
beheersen van de natuur is belangrijk.
Externe controle: mens en natuur moeten met elkaar in harmonie zijn. De
mens is onderdeel van de natuur en daardoor onderwerpen aan de
krachten van de natuur.
Lewis LMR-communicatiemodel:
Lewis heeft deze ontwikkeld om verschillende communicatiestijlen te
omschrijven en inzicht te geven in hoe deze verbonden zijn met culturele
achtergronden. Er zijn drie cultuurclusters met eigen communicatiestijlen:
Lineair actief = koel, efficiënt, taakgeoriënteerd en resultaatgericht.
Feiten en logica zijn belangrijker dan emoties.
Praat en luistert evenveel, interrumpeert ander niet vaak. Is beleefd, maar
vrij direct. Laat niet alle gevoelens zien, is soms ongeduldig. De waarheid
is belangrijker dan diplomatie, blijft bij de feiten. Informatie wordt
, verkregen vanuit onderzoek en statistiek. Plant stap voor stap en is
zorgvuldig. Zaken en privéleven zijn strikt gescheiden.
Multiactief = warm, emotioneel, impulsief en spraakzaam.
Meer praten dan luisteren, interrumpeert anderen. Laat gevoelens zien.
De waarheid is een flexibel begrip, jongleert met feiten. Informatie wordt
via communicatie met anderen verkregen. Projecten worden synchroon
benaderd en beïnvloeden elkaar. Plant de hoofdlijnen en zaken en
privéleven lopen door elkaar.
Reactief = beleefd, vriendelijk, aanpassend en compromisbereid.
Goede luisteraar, onderbreekt anderen niet. Is beleefd en indirect,
verbergt gevoelens en is geduldig. Diplomatie is belangrijker dan de
waarheid, een uitspraak is een belofte. Informatie wordt uit alle mogelijke
bronnen verkregen. Projecten worden als onderdeel van een geheel
gezien. Kijkt naar algemene principes en maakt een link tussen zakelijk en
privéleven.
De intercultural Readiness Check is specifiek voor mediators om je
interculturele competenties te meten. Hier gaat het over:
Interculturele sensitiviteit = belangstelling voor culturele verschillen en
aandacht voor signalen.
Omgaan met onzekerheid = openheid voor culturele complexiteit en
uitproberen van nieuwe werkwijzen.
Interculturele communicatie = actief luisteren en aanpassen van
communicatiestijl.
Ontwikkelen van betrokkenheid = opbouwen van relaties en verenigen
van behoeften.
Handvatten voor mediation met grote groepen.
- Overweeg co-mediation als er meer dan vier groepen deelnemen.
- Ondersteun betrokkenen tijdens de intakefase met het samenstellen
van een team. Hoeveel mensen nemen deel en wel profiel hebben
zij?
- Probeer een delegatie van een beperkt aantal personen of vraag de
groep één woordvoerder die als sprekers voor de groep fungeren.
- Breng de belangen van elke groep in kaart.
- Bespreek in een regiegesprek met de groep van tevoren hoe de
onderlinge afstemming is geregeld.
- Zorg dat een stilzwijgende rolverdeling wordt omgezet in een
rolverdeling met bijvoorbeeld een voorzitter. Niet alles hoeft door de
groep gedaan te worden.
- Breng van elke partij in kaart hoe de beslissingen worden genomen
en maak hierover afspraken.
- Zorg ervoor dat de afstemming met de achterban wordt gezien als
een onderhandelingssituatie en niet als een gewoon gesprek.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller ilselantinga. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.45. You're not tied to anything after your purchase.