Summary
Samenvatting hoofdstuk 17 EU, internationale betrekkingen, ISBN: 9789075982732 Maatschappijleer
- Course
- Level
- Book
In dit document staan alle begrippen en parate-kennisvragen van hoofdstuk 17.
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
Isa0505
Content preview
MAATSCHAPPIJLEER SAMENVATTINGHOOFDSTUK 17
Para 1: de beginselen van de rechtsstaat
- Klassieke grondrechten:
Dit zijn rechten die de vrijheidssfeer van individuen beogen te waarborgen tegen
inbreuken van de zijde van de overheid.
- Actief kiesrecht:
Als je zelf gaat stemmen.
- Passief kiesrecht:
Als je jezelf laat kiezen door op een lijst te gaan staan van een politieke partij.
- Recht op petitie:
Ieder kan mondeling of schriftelijk verzoeken richten tot de autoriteiten.
- Sociale grondrechten:
Deze rechten geven burgers en groepen in de maatschappij aanspraak op zorg van
de kant van de overheid.
- Trias Politica:
Dit machtsdrieluik regelt dat de drie machten (uitvoerende, wetgevende en
rechterlijke macht) formeel niet allen onderscheiden maar ook gescheiden zijn.
- Legaliteitsbeginsel:
Iemand mag pas gestraft worden op grond van strafbepalingen die opgeschreven
staan in door de overheid vastgestelde wetten.
- De basis van een rechtsstaat:
In een rechtsstaat is niet alleen de burger verplicht om de wet te gehoorzamen, maar
de overheid zelf ook.
De bescherming van de bevolking tegen een willekeurig optreden van de overheid.
Het beschermen van de individuele vrijheid van de burger is daarvan een wezenlijk
onderdeel. De overheid garandeert in dat kader de burger zin grondrechten ook door
in de wet te bepalen in welke gevallen die grondrechten kunnen worden beperkt. We
denken hierbij aan de opsporing en berechting van strafbare feiten.
- 2 zaken van de wettelijke basis waarop de rechtsstaat zich baseert:
1. Regels die de nationale overheid of de gedecentraliseerde overheden (provincie
en gemeente) hebben opgesteld.
2. Regels die vervat zijn in internationale verdragen waartoe ons land is toegetreden
en van diverse internationale organisaties waar Nederland lid van is:
We denken hierbij bijvoorbeeld aan het belangrijke EVRM-verdrag (Europees
Verdrag tot Bescherming van de Rechten van de Mens) uit 1950.
, - Wat je in een rechtsstaat kunt doen als je van mening bent dat de overheid op
onrechtmatige manier handelt:
Ten alle tijden kan de rechter worden ingeschakeld wanneer burgers van mening zijn
dat de overheid op onrechtmatige wijze handelt.
- 6 kenmerken van een rechtsstaat:
1. Er is een grondwet:
De eerste Nederlandse grondwet is van 1814. In 1848 werd onze grondwet
behoorlijk veranderd door de liberale staatsman Thorbecke. Later werd de
grondwet nog een paar keer gewijzigd.
In de grondwet staat:
o Hoe ons land bestuurd moet worden
o Welke grondrechten burgers in Nederland hebben.
Verder geeft de grondwet regels en voorschriften:
o Voor het handelen van de koning(in) en de ministers
o Voor de erfopvolging van de koning(in)
o Voor de wijze van inrichting en samenstelling van de
volksvertegenwoordiging (Tweede en Eerste Kamer) en de werkwijze
ervan
o Hoe wetten gemaakt moeten worden
o Voor de rechtspraak
o Voor de herziening van de grondwet
o Hoe provincies, gemeenten en waterschappen bestuurd moeten
worden
In de grondwet staan de grote lijnen, niet alles is tot in detail uitgewerkt.
Omdat de grondwet zo belangrijk is voor het bestuur van Nederland, kan die
niet zomaar gewijzigd worden. Een grondwetwijziging moet dan ook aan
bijzondere eisen voldoen. Eerst is er in de Tweede en Eerste kamer een
gewone meerderheid van stemmen nodig. Maar daarna vinden opnieuw
verkiezingen plaats. De nieuw gekozen Tweede en Eerste Kamer
(volksvertegenwoordiging) bekijken de grondwetswijziging weer. Die wordt
alleen aangenomen als er een 2/3-meerderheid voor is.
2. Er is sprake van klassieke/politieke grond- of vrijheidsrechten:
In de grondwet kun je 2 soorten rechten van mensen zien:
Klassieke grondrechten voorbeelden:
o Gelijkheid van burgers:
Alle Nederlandse burgers worden in gelijke gevallen gelijk behandeld.
Discriminatie op grond van godsdienst, politieke overtuiging, ras,
geslacht of op welk grond dan ook, mag niet. Immigranten hebben
dezelfde rechten als Nederlanders.
o Vrijheid van meningsuiting
o Vrijheid van drukpers:
De vrijheid van drukpers is niet uitsluitend beperkt tot het geschreven
woord. In Nederland is er bijvoorbeeld ook geen toezicht vooraf op de
inhoud van een radio- of tv-uitzending. Nederland kent geen censuur.
o Vrijheid van godsdienst of levensovertuiging:
In Nederland mag je een eigen geloof of een geloof samen met
anderen aanhangen.
o Recht tot vereniging en vergadering en het recht op betoging:
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Isa0505. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.88. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
53068 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now