Gedragsproblemen in de klas in het basisonderwijs / A. Horeweg = H1 t/m H9 en H11 t/m H14 / ISBN 7938 / 1/3 van de boeken die je nodig hebt voor het tentamen kennis passend onderwijs voor Hogeschool Inholland pabo
Gedragsproblemen in de klas in het basisonderwijs A. Horeweg = H1 t/m H9 en
H11 t/m H14
Inhoudsopgave
Gedragsproblemen in de klas in het basisonderwijs.......................................................................................4
1. Gedragsproblemen in de klas..........................................................................................................................4
1.1 Probleemgedrag.........................................................................................................................................4
1.2 De rol van de leerkracht.............................................................................................................................4
1.3 Andere preventieve maatregelen..............................................................................................................5
1.4 Als er tóch gedragsproblemen voorkomen................................................................................................7
1.5 Samenvatting..............................................................................................................................................9
2. ADHD..............................................................................................................................................................11
2.1 ADHD bestaat niet. Of toch wel?..............................................................................................................11
2.2 Kenmerken...............................................................................................................................................11
2.3 Comorbiditeit............................................................................................................................................12
2.4 Signalering................................................................................................................................................12
2.5 Wat kun je doen in de klas?.....................................................................................................................12
2.6 ADHD en leren..........................................................................................................................................13
2.7 Voorkom de vicieuze valkuil.....................................................................................................................14
2.8 Medicijnen in de klas................................................................................................................................14
2.9 Samenvatting............................................................................................................................................14
3. ADD: Aandachtstekort zonder hyperactiviteit................................................................................................16
3.2 Kenmerken...............................................................................................................................................16
3.3 Wat kun je doen in je klas?.......................................................................................................................18
3.4 ADD en leren.............................................................................................................................................18
3.5 Samenvatting............................................................................................................................................20
4. Autismespectrumstoornis (ASS)......................................................................................................................21
4.1 Kenmerken...............................................................................................................................................21
4.2 Wat kun je doen in de klas?.....................................................................................................................22
4.3 Autismevriendelijk en toch gaat het nog (regelmatig) mis......................................................................24
4.4 Samenvatting............................................................................................................................................25
5. Disruptieve stoornissen...................................................................................................................................26
5.1 Kenmerken van ODD................................................................................................................................26
5.2 Comorbiditeit............................................................................................................................................26
5.3 Risicofactoren...........................................................................................................................................26
5.4 Kenmerken van CD...................................................................................................................................27
5.5 Wat kun je doen in de klas?.....................................................................................................................27
5.6 Conflicten..................................................................................................................................................28
5.7 Gevolgen...................................................................................................................................................28
5.8 De overgang naar het vo..........................................................................................................................29
1
Kennis passend onderwijs
, 5.9 Verwijzen en externe hulp........................................................................................................................29
5.10 Samenvatting..........................................................................................................................................29
6. Hechtingsproblemen.......................................................................................................................................30
6.1 Gehechtheid en hechtingsproblemen......................................................................................................30
6.2 Wat merk je in de klas?............................................................................................................................31
6.3 Wat kun je doen in de klas?.....................................................................................................................31
6.4 Uitspelen school en thuis.........................................................................................................................33
6.5 Aanpak binnen de school.........................................................................................................................33
6.6 Samenvatting............................................................................................................................................33
7. Probleemgedrag met een speciale oorzaak...................................................................................................34
7.1 Kenmerken...............................................................................................................................................34
7.2 Wat merk je in de klas?............................................................................................................................34
7.3 Waarom is het belangrijk traumagerelateerd gedrag te onderkennen?.................................................35
7.4 Wat kun je doen in de klas?.....................................................................................................................35
7.5 Kindermishandeling..................................................................................................................................35
7.6 Seksueel misbruik.....................................................................................................................................36
7.7 (V)echtscheiding.......................................................................................................................................36
7.8 Valkuilen...................................................................................................................................................36
7.9 Samenvatting............................................................................................................................................36
8. Angststoornissen en depressie bij kinderen....................................................................................................38
8.1 Angststoornissen......................................................................................................................................38
8.2 Sociale fobie..............................................................................................................................................38
8.3 Selectief mutisme.....................................................................................................................................39
8.4 Gegeneraliseerde angststoornis...............................................................................................................40
8.5 Seperatieangst..........................................................................................................................................40
8.6 Obsessief-compulsieve Stoornis (OCD)....................................................................................................40
8.7 Posttraumatische stressstoornis (PTSS)...................................................................................................41
8.8 Depressie bij kinderen..............................................................................................................................41
8.9 Samenvatting............................................................................................................................................41
9. Faalangst........................................................................................................................................................43
9.1 Kenmerken...............................................................................................................................................43
9.2 Twee reacties............................................................................................................................................43
9.3 Oorzaken...................................................................................................................................................43
9.4 Wat bedenken deze kinderen allemaal?..................................................................................................44
9.5 Wat merk je in de klas?............................................................................................................................44
9.6 Gedragsproblemen door faalangst...........................................................................................................44
9.7 Wat kun je doen in de klas?.....................................................................................................................45
9.8 Samenvatting............................................................................................................................................46
11. DCD...............................................................................................................................................................46
11.1 Kenmerken.............................................................................................................................................46
11.2 Comorbiditeit..........................................................................................................................................47
11.3 Wat merk je in de klas?..........................................................................................................................47
11.4 Gevolgen op sociaal-emotioneel gebied................................................................................................47
11.5 Wat kun je doen in de klas?...................................................................................................................47
11.6 Huiswerk.................................................................................................................................................49
11.7 Samenvatting..........................................................................................................................................49
12. NLD (Non-verbal Learning Disorder)............................................................................................................50
12.1 Kenmerken.............................................................................................................................................50
12.2 Wat merk je in de klas?..........................................................................................................................50
12.3 Wat kun je doen in de klas?...................................................................................................................50
12.4 Samenwerken met ouders.....................................................................................................................52
2
Kennis passend onderwijs
, 12.5 De overgang naar het voortgezet onderwijs..........................................................................................52
12.6 Samenvatting..........................................................................................................................................52
13. Hoogbegaafdheid en probleemgedrag........................................................................................................54
13.1 Kenmerken.............................................................................................................................................54
13.2 Wat merk je in de klas?..........................................................................................................................54
13.3 Comorbiditeit..........................................................................................................................................54
13.4 Profielen van begaafdheid......................................................................................................................55
13.5 Wat kun je doen in de klas?...................................................................................................................56
13.6 Sociaal funtioneren.................................................................................................................................56
13.7 Samenvatting..........................................................................................................................................56
14. Agressie.........................................................................................................................................................57
14.1 Kenmerken.............................................................................................................................................57
14.2 Oorzaken.................................................................................................................................................57
14.3 Soorten agressie.....................................................................................................................................58
14.4 Wat kun je doen in de klas?...................................................................................................................58
14.5 Relationele agressie................................................................................................................................60
14.6 Lesprogramma’s.....................................................................................................................................61
14.7 Samenvatting..........................................................................................................................................61
3
Kennis passend onderwijs
, GEDRAGSPROBLEMEN IN DE KLAS IN HET
BASISONDERWIJS
1. GEDRAGSPROBLEMEN IN DE KLAS
1.1 PROBLEEMGEDRAG
Gedragsproblemen = Gedrag van een kind wat je als leerkracht niet wilt zien.
Het gedrag wordt soms door een beperking veroorzaakt, maar soms ook door het
gedrag van de leerkracht zelf. Ontstaat door interactie met omgeving
situationeel. Denk aan een trauma, slechte opvoeding, relatie of probleem.
Minder ernstig dan stoornis, want het is oplosbaar door aanpassingen van
omgeving.
Stoornis = Gedrag dat niet te verhelpen is. Het zit hem in de genen, de aanleg
en/of rijping van het zenuwstelsel of bouw van de hersenen. Een stoornis is
permanent. De omgeving kan een stoornis verergeren. Je invloed op een stoornis
is beperkt.
Externaliserend probleemgedrag = Gedrag dat je opmerkt; dwars, agressief,
druk, wisselende buien, weinig motivatie.
Internaliserend probleemgedrag = Gedrag dat je (bijna) niet opmerkt als
leerkracht, leerling zelf heeft er het meeste last van; niet communicatief,
gesloten, onzeker.
Door het concreet maken van gedrag, zorg je ervoor dat je echt vertoont gedrag
benoemd. Dit heet operationaliseren Van ‘De klas was druk vandaag’ naar ‘hij
praat door mij heen, hij loopt door de klas, enz.’
Transactionele model en ecologische model = Wanneer je niet alleen naar
het gedrag kijkt dat moet veranderen, maar ook naar de omgeving van het kind.
Beide componenten hebben invloed op gedrag.
Meervoudig risicomodel van Van der Ploeg Binnenin de omgeving van
een kind zijn een aantal factoren die een extra risico vormen en probleemgedrag
kunnen veroorzaken. Naast deze probleemfactoren zijn er in zo’n omgeving ook
altijd beschermende factoren. Beide kunnen gezinssituatie, omgeving, vrienden
of een persoonlijkheid zijn.
1.2 DE ROL VAN DE LEERKRACHT
Veel gedragsproblemen verdwijnen als het leerkrachtgedrag verandert.
Waarom laat een leerling probleemgedrag zien? Dit heeft vaak te maken met hoe
een leerkracht kijkt naar de leerling en naar het gedrag. Het kind IS niet het
gedrag. Als leerkracht moet je leren om verkeerd gedrag te zien als verkeerd
gedrag en dit niet samenvoegen met het kind.
Verder is een kind niet in staat zijn gedrag te veranderen. Jij wel. Jij kan je
leerkrachtgedrag aanpassen in een omgeving. Dit zal al snel invloed hebben op
probleemgedrag van een kind.
4
Kennis passend onderwijs
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller esmevandergoes. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.82. You're not tied to anything after your purchase.
