, Lewensdoelwitte & lewensvaardighede [selfontwikkeling
in die samelewing]
DOELWITTE 5 STAPPE : BEPLANNING &
DOELWITSTELLING
→ iets wat ‘n mens probeer bereik, jou motiveer en
inspirer [verskil van ‘n wens of droom omdat ‘n STAP 1: SKRYF JOU DOELWIT NEER
mens tot aksie oorgaan]
STAP 2 : GAAN DIT NA OM TE SIEN OF DIT
Nuttigheid :
‘N SLIM-DOELWIT IS
W Gee rigting → help om van waar jy is te beweeg
STAP 3: STEL ‘N PLAN VAN AKSIE OP
tot waar jy wil wees
W Help om beheer van jou toekoms te neem & te [plan van aksie = duidelik uiteensetting > wat jy wil
doen, wanneer jy daarmee gaan begin, en hoe en
beplan soos jy dit graag wil hê
teen wanneer jy jou doelwit wil bereik]
W persoonlik, uniek / spesiaal + beskryf daardie
dinge wat jy die graagste in die lewe wil doen & STAP 4: VOER JOU PLAN VAN AKSIE UIT
wees [Doen wat jy beplan om te doen & herinner jouself
aan jou doelwitte en voer jou plan uit]
LEWENSVAARDIGHEDE [HELP OM DOELWITTE
TE STEL & BEREIK] STAP 5: EVALUEER OM TE SIEN HET JY JOU
DOELWIT BEREIK
u Probleemoplossing [Assesseer hoe goed jy met die bereiking van jou
u Besluitneming doelwit vorder]
u Selfbestuur
u Tydsbestuur
PROBLEEMOPLOSSINGSVAARDIGHEDE
u Nabetraging en evaluering
TIPES DOELWITTE STAP 1: Maak ‘n tabel en skryf jou
probleme en oplossings neer
KORTTERMYNDOELWITTE
→ binne ‘n kort tydjie (‘n week, maand of paar maande) STAP 2: Verduidelik die probleem deur dit
bereik
te omskryf en duidelik te sê wat dit
MEDIUMTERMYNDOELWITTE
beteken
→ binne een tot 3 jaar wil bereik
LANGTERMYNDOELWITTE STAP 3: Samel inligting in oor die probleem
→ lewensdoelwitte wat ‘n mens mik om oor ‘n tydperk
van langer as 3 jaar te behaal STAP 4: lys soveel oplossings as moontlik
STAPPE : BEPLANNING & DOELWITSTELLING STAP 5: dink aan elke oplossing se
uitwerking of gevolge
doelwit = werklikheid wanneer ‘n mens optree STAP 6: Kies die beste oplossing
[doelwit te stel & beplan hoe om dit te bereik] dus
is die eerste stap om jou doelwitte neer te skryf
SLIM [“SMART” METODE]
Spesifiek: weet presies wat jou doelwit is [nie net ‘n
algemene wens]
Meetbaar: vordering meet
Aantasbaar: moet BEREIKBAAR wees
Realisties: doel wat moontlik is om te bereik
Tydgebonde: doelwit binne ‘n gegewe tydperk
bereikbaar
, VERHOUDINGS + INVLOED OP
DEURSETTINGSVERMOË & VOLHARDING
WELSTAND
→ deursettingsvermoë = om aan te hou probeer, WELSTAND
en om uit te hou beteken om nooit tou op te gooi
nie → toestand van gelukkig en gesond
wees→ goeie lewensgehalte [beïnvloed
deur jou verhoudings]
MAAR HOE? : VERHOUDINGS
W .
Pas probleemoplossingsvaardighede toe
→ skakeling & verbintenisse met ander
W Deursettingsvermoe aan die dag lê, aanhou, en
mense (vriendskappe, gesinsbande en
vasberade of selfs hardnekkig wees terwyl jy skoolverhoudings)
aanhou probeer
BELANGRIKE LEWENSDOELWITTE & TIPE VERHOUDINGS &
PRIORITISERING VERANDERENDE AARD
→ Lewensdoelwitte = belangrike doelwitte waarna [mens tree op verskillende maniere met
mens streef [doelsttellings wat te make het met verskillende mense in wisselwerking & het
verhoudings, loopbaankeuses, die familie en gesin, verskillende tipes verhoudings]
huwelik en ouerskap]
FAMILIE / GESIN
W Verwant aan jou [bloedverwant,
PRIORITISERING VAN LEWENSDOELWITTE huwelik / aanneming]
W Naaste aan jou & spandeer die
= fokus jy op dit wat op daardie oomblik vir jou die
meeste tyd saam
belangrikste is [verander na gelang van wanneer jy
W Meeste liefde, sorg & ondersteuning
‘n sekere doelwit het] [ook meeste bakleiery & konflik]
MAAR HOE? VRIENDE
W Mense wat jy goed ken, vertrou &
W Besluit watter doelwitte nou die belangrikste is respekteer + wat jou ondersteun
W Nommer jou doelwitte in volgorde van W Goeie vriende = positief op welstand
belangrikheid W Nie ondersteunend / respekvol =
negatief op welstand [skadelike
portuurdruk]
Die verband tussen persoonlike waardes, keuses en OPPERVLAKKIG [INFORMEEL]
W Mense wat jy gereeld sien MAAR NIE
doelwitstelling
NA AAN JOU NIE [kennise,
→ waardes = beginsels of reëls wat na jou mening winkelpersoneel ens.]
noodsaaklik,waardevol of kosbaar is [beïnvloed die FORMEEL
manier waarop jy optree en dink en die keuses W Ouer mense as jy + beklee senior
wat jy maak] posisie
GRONDWETLIKE WAARDES: ROMANTIES
W Intieme verhouding [gegrond op
= algemene waardes wat deur almal nagvolg en
liefde]
bevorder moet word
W Ideal = aanvaar mekaar
[10 fundamentele: demokrasie,sosiale reg en geregtigheid, VERANDERENDE VERHOUDINGS
gelykheid, nierassisme, nie-seksisme,ubuntu,’n oop Elk van jou tipe verhoudings sal verskil
samelewing, aanspreeklikheid, die oppergesag van die reg, namate jy ouer word
resprek en versoening]
, VERHOUDINGS : BYDRA / NADELIG SOSIALE & KULTURERE BESKOUINGS :
VIR WELSTAND INVLOED OP VERHOUDINGS
W geloof in jouself aftakel, jou geestelik en • kulture = kultruele norme raak verhoudings
fisiek benadeel, en jou baie sleg oor jouself • sosiale sienings > geslagsrolle = beinvloed
laat voel = lewensdoelwitte uit die oog en raak verhoudings
verloor • samelewings = man-vrou-verhoudings
W sommige verhoudings = riskante gedrag = gegrond op toegekende rolle > nie op
nadelig of skadelik vir jou welstand kan individuele persoon se behoeftes en
wees gevoelens & sosiale generasiegaping sigbaar
[ tegnologie ]
MAAR HOE WEET EK?
• konflik = raak gesinsverhoudings
→ Hoe bevorder hierdie verhouding my
welstand? Gewenste eienskappe in verskillende
→ Hoe bevorder ek hierdie ander persoon verhoudings:
se welstand?
REGTE + VERANTWOORDELIKHEDE • ROMANTIES : ondersteuning, liefde,
aanvaarding, eerlikheid en getroudheid
REG : Lojaliteit, vertroue & eerlikheid • OUPA EN OUMA : wysheid, belangstelling in jou
VERANTWOORDELIKHEID: wees lojaal,
doen en late, en die geleentheid om na hulle
betroubaar & eerlik
om te sien
[moet nie ontrou wees en skinder nie, wees eerlik en
betroubaar en moet nie lieg nie] • ONDERWYSER: Leiding en hulp in ruil vir
REG : Om beskerm te word teen Seksueel respek, harde werk en samewerking
oordraagbare infeksies [SOI’s], MIV en
Individualiteit in verhoudinge:
ongewenste swangerskappe
VERANTWOORDELIKHEID: beskerm ander [in enige verhouding moet ‘n mens jou
[weerhou van seks of gebruik voorbehoedmiddels
individualiteit behou en dit is dus belangrik dat
(kondoom) op die KORREKTE MANIER]
REG : Om gerespekteer te word jy altyd die persoon bly wat jy werklik is]
VERANTWOORDELIKHEID: respekteer ander
[respekteer ander se waardes, behoeftes, opinies en IMPAK VAN MEDIA : WAARDES &
wense]
OPVATTINGS OOR VERHOUDINGS
REG : om “NEE” te mag sê [weier van seks]
VERANTWOORDELIKHEID: respekteer ander [Facebook, Tydskrifte, Radio, Boeke, Selfone,
se besluite Films, Tv, Internet]
[moet nie druk op maats plaas om seks te hê nie >
instemming van beide partye is nodig] • nuttig of nadelig vir mense se opvattings
REG : Om gehoor te word oor verhoudings
VERANTWOORDELIKHEID: luister na ander • rol in die vorming van waardes en
[gee ander ‘n kans om te praat & standpunte te gee]
oortuigings [ verhoudings ]
REG : Om veilig te wees
• tipe verhoudings [ media ] = stereotipies =
VERANTWOORDELIKHEID: hou ander veilig
[moet nie jouself / ander in gevaar stel nie]
geskoei op die werklikheid nie
REG : om ‘n verhouding te beëindig • sommige kykers besef nie dat dit wat hulle
VERANTWOORDELIKHEID: beëindig verhouding op die skerm sien, nie die werklike lewe
op ‘n GEPASTE manier / aanvaar dat dit reflekteer nie, hulle kan dus liefde en
verby is verhoudings idealiseer of verromantiseer
[wees hoflik & respekvol / aanvaar en beweeg met
waardigheid aan]
REG : PRIVAATHEID
VERANTWOORDELIKHEID: respekteer ander
se privaatheid
[moet nie ander se briewe, SMSe / dagboeke lees nie]
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller notedx19. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $10.69. You're not tied to anything after your purchase.