= bestuderen van de relatie tussen natuurlijk voorkomende letsels en het gedrag dat dat veroorzaakt (strikt
gezien correlationeel onderzoek).
1.1 Laesie-studies
Voorbeeld: Louis Victor Leborgne (Tan). Was normaal intelligent en had verbaal begrip maar kon enkel tan
zeggen. Paul Broca kon op basis van dissectie en gelijkaardige gevallen een sterke correlatie aantonen tussen
expressieve afasie (afasie van Broca) wat het selectief onvermogen is om zich verbaal uit te drukken en
schade in de linker anterieure hersenhelft (zone van Broca).
<-> Wernickes afasie (spiegelbeeld van Broca afasie) oftewel receptieve afasie, waarbij mensen zich verbaal
kunnen uitdrukken, maar taalbegrip is er niet.
→Deze regio’s staan niet in voor het gedrag ‘praten’ (zijn er wel noodzakelijk voor), taal omvat
verscheidene functies, die ondersteund worden door dissocieerbare cerebrale structuren.
Nadelen:
- Geen informatie over functioneren van voor de laesie (wat verband kan houden met
het oplopen van de laesie!)
- Schade is vaak niet beperkt tot 1 welbepaalde structuur wat het moeilijk maakt om
precieze verbanden vast te stellen.
- Er is geen experimentele controle waardoor het een correlationeel onderzoek is.
- Sommige regio’s zijn veel vatbaarder voor een beroerte of laesie dan anderen. (bij
een ongeluk vooral frontale en occapitale schade en geen schade aan de hersenstam
bijvoorbeeld.)
- Vroeger was er de noodzaak van autopsie wat leidt tot zeer lang wachten tot de
patiënt overleden is, drop-outs etc.
1
, 1.2 Experimentele ablatie
= weefsel doelbewust gaan vernietigen.
Historiek: veelvuldig toegepast bij mensen.
Bijvoorbeeld: lobotomie wat het verwijderen is van witte stof in de frontale kwab. Werd toegepast als
behandeling bij onder meer kinderen met gedragsproblemen (Japan). In de VS zijn er meer dan 40.000
lobotomieen toegepast, met name vooral bij psychoses waarbij Moniz Antonio een nobelprijs heeft gekregen
in 1949.
Vandaag: Resectie van bepaalde delen van de hersenen wordt nog steeds toegepast voor klinische
doeleinden zoals epilepsie. De experimentele toepassing, dus als zuivere onderzoeksmethoden, wordt
vandaag de dag vooral bij dieren toegepast.
- RF laesies (radiofrequente)
Je neemt een draadvormige electrode (zeer dun), is volledig geïsoleerd behalve aan de punt en je brengt die
draad in de hersenen. De punt van de draad zit in het deel dat je wilt gaan beschadigen met een hoog radio
frequente wisselstroom die door de draad heengaat. Het vernietigd al het weefsel in de nabijheid van de
electrode, met name de cellichamen en axonen. Nadien is er gedragsobservatie, maar ook verificatie van de
plek waar je de schade wou aanbrengen. Dat doe je aan de hand van een stereotactisch apparaat waarbij je de
schedel gaat fixeren en de coördinaten van de doelregio gaan bepalen op basis van een aantal anatomische
referentiepunten en een stereotactische atlas (beschrijving van alle structuren van de hersenen). manier om
dieperliggende kernen te gaan raken, maar het is een ruwe aanpak omdat er geen onderscheid wordt gemaakt
tussen kernen die daar zijn gelegen en verbindingsbanen die daar in de buurt liggen. Daardoor wordt er niet
alleen schade gebracht in de kern, maar ook in de passerende verbindingen.
- Excito-toxische laesie
Cannula (dun metalen buisje) wordt ingebracht en je gaat daar een exciterend aminozuur zoals kainezuur,
ingieten. Dat loopt door het buisje in de hersenen en gaat ervoor zorgen dat die cellen dermate over
geëxciteerd geraken waardoor die gaan sterven. Voordeel is dat het axonen spaart en de omliggende banen
die daar liggen.
- Immuun methodes
Toxische proteïne/eiwit wordt gekoppeld aan antilichaampjes. Dat antilichaampje past alleen op een
bepaalde antigen, en dat antigen is kenmerkend voor een bepaald type proteïne. We kunnen dus
antilichamen aanmaken die zich alleen gaan binden aan een bepaald eiwit die enkel voorkomen in specifieke
2
, neuronen. We kunnen hier dus bijzonder selectief weefsel gaan vernietigen. Niet alleen op basis van locatie,
maar ook op basis van structuur/neuronen (bijvoorbeeld eliminatie van Cholinerge neuronen in de basale
voorhersenen laat toe mechanismen van alzheimer te onderzoeken)
Nadelen (RF-laesie, excito-toxische laesie en immuun methodes):
- Al deze methoden zijn onomkeerbaar, wat between-subjects methodes impliceert.
- Al deze methoden produceren bijkomstige schade, noodzaak voor adequate controle
procedures.
- Veroorzaakt leed
Voordelen (RF-laesie, excito-toxische laesie en immuun methodes):
- Deze methoden laten het onderzoeken van causale verbaden toe.
Proteïne: opgevouwen keten van aminozuren
Peptide: minder lange keten van aminozuren
1.3 Tijdelijke beïnvloeding
Op zoek gaan naar methodes om tijdelijk functies te gaan beïnvloeden.
- Lokale anesthesie/chemische inhibitie
= zenuwcellen verdoven door middel van lokale injectie (zoals muscimol). Muscimol is een GABA agonist,
wat een belangrijke inhiberende neurotransmitter is. het voorkomt dat er in een bepaalde regio
actiepotentialen doorgegeven wordt wat leidt tot een tijdelijke verstoring van activiteit in deze regio.
- Elektrische stimulatie
= opnieuw werken met elektriciteit, waarmee we een elektrode kunnen inplanten en die gaat die cellen
exciteren (en niet verbranden!!). techniek lijkt dus heel erg op de RF-laesie, maar belangrijk verschil is dat
er minder volt doorgepompt wordt en dus geen verbranding plaatsvindt, maar gewoon een excitatie. Het
activeert wel zowel cellichamen als passerende axonen (ongeacht of die neuronen een inhiberende of
exciterende rol hun in hun netwerk hebben, en die zijn meestal betrokken in diverse
neurotransmittersystemen) in de regio, dus het is nog steeds een weinig specifieke manier van onderzoeken.
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller fienverburgt. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.55. You're not tied to anything after your purchase.