Summary
Samenvatting Gedrag in de klas
- Course
- Institution
- Book
Volledige samenvatting voor het tentamen.
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
fnieuwkamp
Reviews received
Content preview
Samenvatting literatuur gedrag in de klasHC1 HGW+HGD en de sociaal-emotionele ontwikkeling (SEO)
Ploeg, J. van der (2019). De sociale ontwikkeling van het schoolkind.
H1 Het sociale ontwikkelingstraject
Geslaagde sociale ontwikkeling = kinderen kunnen goed met andere kinderen omgaan (spelen,
samenwerken, samen delen) en zijn in staat alledaagse bij de leeftijd passende problemen op te
lossen sociale competentie je vertoont sociaal gedrag.
↓
Vaardigheden:
1. participeren / initiatief nemen in sociale interacties.
2. oog voor wat andere kinderen leuk vinden.
3. regels en afspraken volgen.
beheers je dit goed, dan wordt je vaker opgenomen in vriendengroepen. Je hebt meer vrienden.
Aspecten:
1. situatie = wát sociaal competent gedrag is verschilt per situatie.
2. nieuwe/onverwachte/gespannen situaties = ook dán moet je sociaal competent handelen.
3. integraal begrip = sociale competentie is geen verzameling losse elementen, maar één geheel met
ook emotionele en cognitieve kanten.
4. perspectief van betrokken personen = beoordeling of je sociaal competent handelt is afhankelijk
van het perspectief waaruit je kijkt, verschil per persoon.
5. relatie tot anderen = het is geen persoonlijkheidskenmerk, maar komt tot uiting bij anderen.
Ontwikkeling. Het ik en de ander
Egocentrisch sociaal competent.
‘ik’ ‘en de ander’
Wat moet je hierbij leren? Rekening houden met andermans behoeften, prioriteiten en doelen.
Daarmee leren omgaan en conflicten vermijden.
Belangrijk om een evenwicht te vinden/bewaren tussen eigen en andermans belangen. Integreren.
Om jezelf te ontplooien moet je relaties met anderen hebben.
Verwant begrip: perspectief nemen
↓
Gaat een stap verder dan ‘ik en de ander’ je moet leren begrijpen vanuit welk perspectief de
ander denkt en handelt verplaatsen in de positie van een ander (= TOM).
Aspecten:
1. begrijpen/aanvoelen gevoelens van jezelf en de ander.
2. begrijpen invloed eigen gedrag op de gevoelens van de ander (= anticiperen).
3. niet alleen letten op het uiterlijk waarneembare gedrag. Begrijp waarom andere kinderen zich op
een bepaalde manier gedragen.
Wat als je dit niet kan? Minder populair, afwijzingen, geen vrienden. Problematisch gedrag en
schoolprestaties blijven achter negatieve spiraal.
Interpersoonlijke sensitiviteit: ontwikkeling ‘antenne’ om aan te voelen wat er speelt in onderlinge
relaties.
1
,Ontwikkelingsverloop sociale vaardigheden
Geen lineaire ontwikkeling, maar grillig verloop! Tempo verschilt per kind veel differentiatie!
Proces: uitvoeren en oefenen van een hele reeks kleine en grote sociale handelingen.
Leren hoe je vrienden maakt, ruzies bijlegt, situaties doorziet en rekening houdt met anderen.
Sociale ontwikkeling en probleemgedrag
= Sterk verband! Sociaal incompetent gedrag ~ toekomstig probleemgedrag.
↓
Negatieve gevolgen: geen vrienden, gedragsproblemen (agressie/angst/alcoholverslaving/
delinquentie). Reden: geen aansluiting leeftijdgenoten weinig gelegenheid om te leren hoe je met
elkaar omgaat negatieve spiraal +isolement +problematisch gedrag.
Sociaal vaardige kinderen:
- hogere vormen van onderwijs
- Betere sociale en communicatie vh
- Meer sociabel en coöperatief
- Minder agressief
- Meer vrienden
- Fysiek gezonder
- Minder kans op verslaving/criminaliteit
Socialisatie
= ontwikkeling tot volwassene die zich in de samenleving kan handhaven en functioneren. Niet alleen
stimulatie sociale ontwikkeling, maar ook cognitieve en emotionele groei.
Eerste opvoedingsmilieu: gezin
Tweede opvoedingsmilieu: school
Derde opvoedingsmilieu: vrije tijd
2
,Andere beïnvloedingsfactoren: SES (woonbuurt, inkomsten, behuizing, opleiding en
gezinssamenstelling) en biologische factoren.
Vriendschappen
Waardering
Afwijzing
Zondebok
Hulp en steun
Spelen en samenwerken
Externaliserend: agressief
Internaliserend:
terugtrekken, angstig.
Let op: schema is niet eenzijdig. Wisselwerking!
H7 Waarom kiezen kinderen voor elkaar?
3 benaderingen:
- Afstemmingsmodel: match? Dan kies je voor elkaar:
● Je lijkt (niet) op elkaar
Gelijkheid aantrekkingskracht (persoonlijkheid, gedrag, opvattingen en interesses).
Maar pas op doppelgängereffect: te grote onderlinge gelijkheid, waardoor je niet jezelf kan zijn.
Kinderen kiezen primair voor elkaar op basis van bestaande gelijke kenmerken. Niet omdat ze meer
op elkaar zouden gaan lijken na een langere wederzijdse relatie.
Gelijkenis werkt als beschermende factor bij spanningen in onderlinge relatie.
Ongelijkheid aantrekkingskracht (tegenovergestelde). Intuïtief.
Reden: meer ruimte voor ieders zelfontplooiing, je doet meer ervaringen en contacten op (want
ieder kind met eigen karaktereigenschappen maakt andere gebeurtenissen mee).
Dergelijke relaties gaan meestal niet zo diep en duren niet lang.
Wetenschappelijke veronderstellingen:
- Niet de gelijkheid brengt kinderen dichter bij elkaar, maar de ongelijkheid drijft uiteen.
- Betekenis van de eerste ontmoetingen. Effect van ontdekking van ongelijkheid.
- Kinderen die bang zijn relaties aan te gaan of liever meer op zichzelf blijven, voelen zich meer
aangetrokken tot kinderen met ongelijke kenmerken oppervlakkige relatie (wat ze willen).
● Je vult elkaar aan
Complementariteit: de een heeft wat de ander mist.
Lijkt op ongelijkheidsmodel, maar verschilt want complementariteit verwijst naar aanvullende
eigenschappen die niet per se tegengesteld hoeven te zijn.
● Je bent op elkaar gesteld
= je mag elkaar. is dat niet zo en heb je een vermoeden dat een ander jou niet mag, dan keer je je af.
regel van wederkerigheid.
2 verklaringen:
- Kinderen die elkaar mogen vergroten elkaars gevoel van eigenwaarde waardering.
- Kinderen die elkaar mogen nemen het voor elkaar op, zijn loyaal en zorgen voor elkaar.
3
, - Kenmerkenmodel: aard van de kenmerken die een rol spelen in het keuzeproces.
Persoonlijkheidskenmerken, demografische kenmerken, biologische kenmerken en fysieke
kenmerken.
introvert (afwachtend, terughoudend)
gesloten (passief, behoudend, weinig ideeën
onaangenaam (agressief, egoïstisch)
omstreden (onbetrouwbaar, zet niet door)
instabel (kwetsbaar,onzeker,geen evenwicht
Waardering of niet? wordt sterk beïnvloed door het gezin. Ook subculturele invloeden (SES).
Later door ervaring standpuntbepaling attitudevorming, 3 componenten:
- Cognitief: vorming van opvattingen en overtuigingen.
- Affectief: gevoelens.
- Conatief : gedragsintenties/neiging tot een bepaalde reactie.
Andere kenmerken die een rol spelen in het onderlinge keuzeproces:
- Leeftijd
- Sekse
- Woonbuurt
- Fysieke kenmerken
- Sociale status ~ inkomen, de buurt, leefwijze en beroep gedragsstijl. Maar je kan ook
denken aan de positie van iemand binnen de schoolklas = sociometrische status (hoog zoekt
hoog en laag zoekt laag).
- Leefstijl: kleding, haardracht en muzikale voorkeur.
- Behoeftemodel: onderlinge relatie komt tegemoet aan verlangens en wensen. Vb) samen
spelen, gewaardeerd worden.
1) behoefte aan contact: balans! Voor de sociale ontwikkeling zijn contacten belangrijk, maar niet te
veel/te weinig.
2) behoefte aan samen spelen: spelenderwijs leren kinderen zich te houden aan regels (van het
sociale verkeer).
3) behoefte aan waardering: nodig voor ontwikkeling van een positief zelfbeeld. Kinderen met een
negatief zelfbeeld zijn gauw onzeker, laten initiatieven achterwege omdat ze bang zijn te falen en
kruipen snel in hun schulp. Kinderen kunnen niet zonder waardering, maar mate verschilt.
4) behoefte aan zekerheid: veiligheid, geborgenheid, bescherming en steun.
5) behoefte aan nabijheid/affiliatie: toenadering. Kinderen die zich onzeker of angstig voelen, zijn
sterker geneigd om contact te zoeken met anderen doel: je veiliger voelen.
H8 Vriendschappen
Sullivan (1953) – twee aspecten van vriendschappen:
1) positieve factor in de ontwikkeling van kinderen: vriendschap = streven naar wederzijdse
betrokkenheid en vertrouwen ontwikkeling gevoeligheid voor anderen.
2) begint pas in de prepuberteit (8-10 jaar). Reden: jonge kinderen = te weinig psychische bagage.
Vriendschap = blijvende relatie tussen (meestal) leeftijdgenoten, gebaseerd op betrouwbaarheid.
↓
Je houden aan je afspraak, nakomen wat je hebt beloofd, geheim bewaren, gevoelens/gedachten
uitwisselen en niet doorvertellen.
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller fnieuwkamp. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.90. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
53340 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now