Ik heb de cursus Toegepaste voedingsleer 2 (235p) samengevat in 75 pagina's. Bij elk hoofdstuk wordt er gestart op een nieuwe pagina, zo kan je een duidelijk overzicht bewaren over de verschillende hoofdstukken. Ik heb gebruikt gemaakt van kleuren, titels en lettertypes om alle delen duidelijk te o...
1.De voeding van de zwangere vrouw
Een normale zwangerschap (= gestatie) duurt 280 dagen = 40 weken
= 10 vrouwelijke cycli
1.1 Fysiologische veranderingen tijdens de zwangerschap
Gewichtstoename
- Normaal: 10-12 kg of 20% extra van referentiegewicht
o Vrouwen met een laag BMI mogen 18 kg bijkomen
- Normale gewichtstoename:
o 1e trimester (0-16 weken): + 1,5 kg
o 2e trimester (16-28 weken): +3 kg
o 3e trimester (28-40 weken): +6 kg
- Ideale gewichtstoename van een zwangere hangt af van de BMI voor de zwangerschap:
BMI voor de zwangerschap Aanbevolen gewichtstoename
2
< 18,5 kg/m 12,5-18 kg
18,5-24,9 kg/m2 11,5-16 kg
2
25,0-29,9 kg/m 7-11,5 kg
> 30,0 kg/m2 5-9 kg
- Geringe gewichtstoename (+2 tot +10 kg) tijdens zw. bij vrouwen met een normale BM of gering
gewichtsverlies bij vrouwen met obesitas of overgewicht gepaard met gunstige effecten voor moeder
en foetus.
- Zeker niet vasten tijdens zwangerschap, zorgt alleen voor ongunstige effecten
- Grotere gewichtstoename bij vrouwen met een normale bloeddruk grotere toename hoeveelheid
lichaamsvocht
o Na de zwangerschap: uitplassen
- Samenstelling van gemiddelde gewichtstoename tijdens de zwangerschap:
o Foetus: 3,5 kg
o Placenta, vruchtwater, borsten: 0,5 kg
o Baarmoeder: 1 kg
o Lichaamsvocht: 1,5 kg
o Vetreserve: 2-3 kg vetreserve = voorraad brandstof, vooral voor de lactatie)
o Bloedvolume: 1,2 kg bloed wordt verdund; voldoende bloed naar de placenta
- Gewichtstoename is niet gelijk verdeeld doorheen zwangerschap
o 0-10 weken: weinig toename
o 10-30 weken: vooral door bloedvolume, vetweefsel en lichaamsvocht
o 30-40 weken: vooral door kind, placenta en baarmoeder
Laatste 10 weken: 0,5 kg per week
Hormonale veranderingen
- HCG = humaan chorion gonadotrofine door placenta gesecreteerd
- Oestrogenen; rol bij:
o Groei baarmoeder
o Toename bloedvolume
o Opslag lichaamsvocht in bindweefsel
- Progesteron
o Invloed op gladde spiercel spieren in baarmoeder niet te vroeg samentrekken
- HPL = humaan placental lactogen
o Rol bij voorbereiding van borst oplactatie
o Mobiliseert in 3e trimester deel van de moederlijke vetvoorraad
- Prolactine
o Geproduceerd door moederlijke en foetale hypofyse en uterus
1
Kimmy Mesbahi Toegepaste voedingsleer 2
, o Werkt na de bevalling lactogeen
- Insuline
o Gevoeligheid van insuline verandert door zwangerschapshormonen; soms kan er
zwangerschapsdiabetes optreden
Te hoge glycemie: de baby krijgt teveel suiker baby wordt te zwaar (4-6kg) + meer
kans op obesitas en diabetes
Via hormonen in de zwangerschap een anabole fase de eerste 30 weken; daarna katabole fase (opgeslagen
voedingsstoffen beschikbaar voor snelle groei kind in de laatste weken.
vetopslag, opslag eiwitten en micronutriënten
Cardiovasculaire veranderingen
- Stijging hartdebiet
- Stijging bloedvolume:
o Meer plasma dan RBC daling haematocriet en hemoglobinegehalte
o Dunner bloed: gunstig voor hart; moet minder krachtig samentrekken
- Daling bloeddruk; vooral in tweede semester, stijgt terug in 3 e semester
o Te hoge bloeddruk kan wijzen op sepsis
= nuttige veranderingen voor de extra toevoer van bloed naar baarmoeder.
Respiratoire veranderingen
Extra belasting
Veranderingen huid
Pigmentafwijkingen…
Renale veranderingen
- Toename bloed: ook toename nierdoorbloeding
o Stijging glomerulaire filtratie met 50%
- Glucose wordt meer gefilterd en daardoor neemt de tubulaire resorptie niet evenredig toe
glucosurie
- Meer afvalstoffen moeten worden verwijderd voldoende drinken !!!!
- Laatste maanden: polakisurie doordat foetus op blaas drukt
Gastro-intestinale veranderingen
- Stijging vascularisatie tandvlees gingivitis
- Stijging eetlust
- Pica: tegenzin of sterke voorkeur voor bepaalde voedingsmiddelen
- Nausea en braken: hyperemesis vooral ochtendmisselijkheid
o Door HCG (verdwijnt na 12 weken)
o Vaker per dag lichtere, kleinere maaltijden eten; iets kleins eten voor het opstaan
- O.i.v. progesteron uit placenta op gladde spier motiliteit maag-darmstelsel neemt af tragere
peristaltiek slokdarm, maag, dunne en dikke darm
o Verklaart zuurbranden en constipatie
Reflux: cardiasfincter contraheert minder sterk en maag wordt naar boven geduwd
Zuurbranden: eten kauwgom bevordert speekselproductie alkalische speeksel
neutraliseert maagzuur enigszins (of drinken van melk)
Constipatie: colon trekt minder goed samen, waterabsorptie in colon neemt toe
Tragere werking dunne darm, voordeel bij een zwangere wordt ijzer beter
opgenomen
- Gemakkelijker galstenen doordat galblaas minder goed contraheert
1.2 De energie-en nutriëntenbehoefte tijdens de zwangerschap
Energie
- Wordt via factoriële methode berekend
2
Kimmy Mesbahi Toegepaste voedingsleer 2
, - Totale gebruikte energiebehoefte voor:
o Groei foetus
o Energiebehoeften verbonden aan samenstellingswijzigingen van het organisme van de moeder
o Toename energiebehoeften verbonden aan behouden van foetus
- Toename REE: gehele zwangerschap 71.100-77.100 kcal
o 1E tr. + 5%
o 2E tr. + 10%
o 3E tr. +25%
Energiebehoefte tijdens de zwangerschap = energiebehoefte voor de zwangerschap + supplementaire
energiebehoefte + energiereserves
- Voorgestelde supplementaire energiebehoefte tijdens zw. aanpassen aan stadium van zw., BMI
voor de zw. en aan de echte PAL
o Rekening houdend met gewichtstoename tijdens zw.
- Het suggereren van een systemische toename van energieopname hoger risico op overdreven
gewichtstoename
- Tijdens zw. pregorexia mogelijk
o Er alles aandoen om tijdens de zwangerschap zo weinig mogelijk bij te komen en na de
bevalling binnen de kortste keren terug superslank te worden.
o !!! diëten en te veel sporten tijdens zwangerschap is zeker niet aan te raden !!!
AR energie (kcal/dag)
Tijdens de zwangerschap:
1e tr. + 70
e
2 tr. +260
3e tr. + 500
Tijdens de borstvoedingsperiode
0-6 maanden postpartum +500
- Supplementen aan energie tijdens zw. vrouwen die voor de zw. een normale BMI hadden en tijdens
borstvoedingsperiode enkel voor de eerste 6 maanden exclusief borstvoeding geven
o Supplementen aanpassen in geval van overgewicht, magerzucht en als voeding zuigeling
gediversifeerd wordt
- Opmerking
o Indien zwangere volledig moet rusten: niet zoveel extra energie voorzien
o Startgewicht voor de zwangerschap overgewicht geen extra energie rekenen
o Energieverbruik stijgt: vrouw wordt minder beweeglijk en minder actief
Eiwit
- Extra eiwitten nodig voor foetus, placenta, borstklieren…
- Aanbeveling HGR: 0,83 g /kgLG
o Extra
1e tr. + 1 g
2e tr. + 9 g
3e tr. + 28 g
Vetten
Totaal vet: < 30-35%En
Verzadigde vetzuren: < 10%En
MUFA: 10-20%En
PUFA: 5-10%En
n-6: 4-8%En
linolzuur: 4%En
n-3: 1-2%En
linoleenzuur: 1%En
EPA+DHA: 250-500 mg
+ extra 100-200 mg DHA/dag
3
Kimmy Mesbahi Toegepaste voedingsleer 2
, Cholesterol: <300mg/dag
- Tijdens zw. beïnvloedt dieet moeder ontwikkeling kind
- PUFA: belangrijke rol bij ontwikkeling visuele en cognitieve ontwikkeling
- EPA en DHA: visvetzuren, margarine
Koolhydraten
- Tijdens zw. relatieve hypoglycemie in nuchtere toestand
o Glucose wordt bij voorkeur naar de foetus getransporteerd + aanmaak vermindert bij moeder
omdat bepaalde glucogenetische aminozuren preferentieel naar foetus afgevoerd worden
- Zwangere vrouw vast: verdere daling glycemie stimulatie HPL t.h.v. placenta bevordering lipolyse
ontstaan vrije vetzure = niet transplacentair = voorname energiebron moeder
o Vrije vetzuren kunnen omgezet worden naar ketonlichamen nadeling voor foetus
(hersenontwikkeling)
- Zwangere: meer dan 130 g koolhydraten per dag minimum
- Zw. diabetogeen effect; bij glucosebelasting stijgt glycemie tot hogere waarden en normaliseert
trager dan bij niet-zwangere minder actieve insuline en wordt sneller afgebroken
- Zwangerschapsdiabetes ontwikkelen: risicopersonen voor later ontwikkelen van diabetes mellitus
o Pasgeborenen: hoger geboortegewicht
o Tijdelijke behandeling met insuline
o Slechte glucoseregeling: kans groot op een te zware en te grote baby + meer kans sterfte baby
na week 34
o Slechte glucosewaarden kunnen leiden tot overmatig productie vruchtwater
o Onmiddellijk na geboorte: lage bloedsuikerspiegels baby of andere problemen zoals geelzucht,
voedingsstoornissen en/of stuipen
Totale inname Kh: 50-55%En
Merendeel door VM rijk aan vdvz en micronutriënten (peulvruchten, volle graangewassen…)
Toegevoegde suikers: max. 10%
Vdvz: min. 30g
Vermijden van constipatie
Vocht
Water: 3l per dag
- Gemakkelijk optreden van urinaire infecties hogere nierbelasting; meer afvalstoffen door hogere
stofwisseling
- Totale lichaamswater neemt progressief toe; tot 30 weken verklaard door
o Foetus
o Expansie bloed
o Vergroting reproductieve organen
- Overvloed water opstapelen: oedeem
Alcohol
- Geen voedingswaarde, maar wel energie
- Aanbevolen om geen alcohol te drinken tijdens de zw.
Mineralen en sporenelementen
CALCIUM
- Door foetus: 27 g Ca vastgelegd grootste deel: laatste trimester
- Zwangere: verhoogde Ca-absorptie
- Wegens adaptieve mechanismen in het lichaam: geen verhoging van opname
Ca: 950 mg/dag
FOSFOR
- Door foetus gemiddeld 16g P vastgelegd
IJZER
4
Kimmy Mesbahi Toegepaste voedingsleer 2
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller kimmymesbahi. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $10.61. You're not tied to anything after your purchase.
