Summary
Samenvatting Oud worden zonder het te zijn, ISBN: 9789045032788 Gezond ouder worden
- Course
- Institution
- Book
Samenvatting van het volledige boek van Rudi Westendorp voor het vak Healthy Ageing
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
1 review
By: sietsemassar • 2 year ago
Seller
Follow
ebaeten
Reviews received
Content preview
Oud worden zonder het te zijn.Inleiding: een explosie van leven
In zo’n 100 jaar tijd steeg de gemiddelde levensverwachting van 40 naar 80 jaar en de kans
om 65 jaar te worden verdrievoudigde van 30 naar 90 procent. Twee derde van de ouderen
ervaart zijn gezondheid als goed tot zeer goed, ook op de hoogste leeftijd. Dat we ouder
worden heeft vooral te maken met een sterk verbeterde levensomstandigheden + we
kunnen effectiever ingrijpen wanneer we ziek zijn.
‘ouderen’ zijn volwassen op wie het verouderingsproces grip heeft gekregen (vanaf 50 jaar).
Oud worden heeft vooral te maken met je aanpassen aan de omstandigheden
Hoofdstuk 1: Het ritme van de levensloop
We verouderen niet omdat we leven, maar omdat we er ‘zijn’ (ademen), lopen we minuscule
beschadigingen op. Net zoals boeken en glazen verouderen, zonder ze te gebruiken.
Algemene definitie veroudering = iets of iemand wordt door de jaren heen steeds brozer
of kwetsbaarder en gaat bij geringe belasting stuk of dood.
Vanuit een evolutionair biologisch oogpunt is er geen enkele reden om oud te worden. De
ontwikkeling van pasgeborenen tot seksueel actieve individuen (het krijgen van nageslacht)
staat centraal. Het DNA, de blauwdruk van ons lichaam, zorgt voor een ‘eeuwig’
voortdurende cyclus.
Cyclische herhaling fitness - Charles Darwin
Geboren
DNA blijft Volwassen
voortbestaan worden
Voortplanten
Fitness = het vermogen en de drang om kinderen te verwekken en te krijgen.
,De mens is op de wereld gezet om kinderen te krijgen en deze groot te brengen.
Aanpassingsvermogen bepaalt hoe sterk je bent. Daar is het hele fitnessprogramma op
gericht. Je ontwikkelt jezelf tot uniek persoon. Vanaf je 50e heb je biologisch gezien geen
functie meer, je nakomeling zijn op dat moment zelf volwassen. 50 wordt dan ook gezien als
het toppunt van je leven. Vrouwen leven gemiddeld langer dan mannen, onder alle
levensomstandigheden.
Loopsnelheid is een goede indicator om kwetsbaarheid en de kans op sterfte in te schatten.
Als iemand nog snel loopt en erg bij de tijd is (hersenen), is de veroudering nog niet
ingetreden.
Biologisch gezien kan je veel bereiken, maar waar je wiegje staat en hoe je omgeving eruit
ziet heeft hier ook een grote invloed op.
Overgangsrituelen (trouwen, ontgroening, eerste schooldag) helpen individu en de
samenleving om afscheid te nemen van de oude rol en de nieuwe op zich te nemen. Deze
rituelen worden ook wel rites de passage genoemd. Rites de passage in de levenstrappen
laten zien hoe-zeer leeftijd, gezondheid, sociale positie en leefomgeving met elkaar
verbonden zijn.
● Kalenderleeftijd = verjaardagen. Daaraan gekoppeld zijn maatschappelijke leeftijd,
zoals 18 jaar - volwassen en 65 jaar - pensioen
● Biologische leeftijd = de wisselende kwaliteit van lijf en hersenen tussen mensen
(sommige van 50 zien eruit als 80 jaar). Biologische ontwikkeling kan sterk
verschillen tussen individuen van dezelfde soort = plasticiteit
Er is vaak een verband zichtbaar tussen de snelheid van ontwikkeling en veroudering.
De tijdsperiode waarin mensen leven is van grote invloed op de verschillende
verschijningsvormen van veroudering. Vroeger was de levensverwachting 40 jaar, nu is die
verdubbeld. Aanpassing aan de omgeving - socialisatie - is essentieel om te overleven en
voor nageslacht te zorgen. Natuurlijke selectie speelt daarin een cruciale rol.
Het ritme van de levensloop ligt grotendeels vast, alleen is de strikte relatie tussen
kalenderjaar en biologische leeftijd doorbroken door ingrijpende technische- medische
ontwikkelingen (zoals de pil, waarmee zwangerschap uitgesteld kan worden)
Hoofdstuk 2: eeuwig leven
Ons lijf heeft deels een regeneratief vermogen; bepaalde weefsels kunnen vervangen
worden (huid), andere niet. Wanneer er schade is, is deze veelal blijvend en
blijvende schade stapelt zich door de jaren heen op. Ons lijf en onze hersenen
worden breekbaar en kwetsbaar → We worden biologisch ouder.
Het merendeel van de schade ontstaat door inwerkingen van buitenaf, of het nu ongelukken
of infecties zijn, maar ook intern ontstaat schade door wrijving van gewrichten.
De stamcellen in de onderste lagen van het kraakbeen, de bron van groei en herstel, zijn
uitgeput. Daardoor verdwijnt het bovenliggende kraakbeen = artrose
, De ziekte van Parkinson wordt veroorzaakt doordat een klein groepje sterk gespecialiseerde
cellen in de hersenen, de substantia nigra, afsterft. Daardoor is er in de hersenen te weinig
van de signaalstof dopamine beschikbaar, wat de patiënten sloom en stijf maakt.
Rate of living-theorie (populair, maar onjuist) = dat een orgaan of gewricht maar
in staat is een x aantal keren zijn functie te doen. → het lichaam kan zich
herstellen van de schade. Sommige familie hebben een bovengemiddeld
herstelvermogen in hun DNA, waardoor ze langer leven.
Families die gemiddeld langer leven hebben hun metabolisme - hun ‘energievoorziening en
verbranding’ - beter op orde, waardoor er minder schade ontstaat aan bloedvaten en
organen.
Hoofdstuk 3: waarom we verouderen
Malthusiaans plafond = de maximale omvang van de bevolking in verhouding tot de
opbrengst van de beschikbare grond. Onvermijdelijk zou daarop een hongersnood volgen,
de ‘malthusiaanse catastrofe’
Vroeger stierven veel mensen aan een combinatie van armoede, honger en infectieziektes.
Meestal zorgen dus barre omstandigheden, zoals voedselschaarste voor massale sterfte ipv
dat het mechanisme veroudering hiervoor ontworpen is om overbevolking tegen te gaan.
Veroudering is een bijeffect van het evolutionaire programma voor leven dat erop gericht is
om het DNA aan onze kinderen over te brengen.
40 jaar is de minimumwaarde voor de menselijke soort, want als de levensverwachting
daaronder duikt, krimpt de bevolking. Het echtpaar heeft dan onvoldoende tijd om ten minste
twee nakomelingen groot te brengen tot volwassenheid.
Het aantal mensen blijft tegenwoordig stijgen doordat er veel kinderen worden geboren én
we steeds ouder worden. Het verouderingsproces bestaat dus NIET om de groei van de
bevolking in toom te houden.
Eén deel van ons lichaam veroudert niet: het DNA waarin de genetische code voor het leven
is vastgelegd. Individuen worden geselecteerd op vruchtbaarheid, het vermogen om
nageslacht te krijgen. Op het moment dat de kinderen zijn gewekt en tot volwassenen zijn
grootgebracht kan het lichaam worden ‘weggeworpen’, want op dat moment is het
voortbestaan van het DNA gegarandeerd, veroudering treedt dan in. Het DNA werpt als een
slang zijn oude huid af = theorie van het wegwerplichaam
De theorie van het wegwerplichaam gaat ervan uit dat de ontwikkeling, groei en
overleving van individuen zich voltrekken volgens basale economische principes; investering
in een langer leven gaat ten koste van de investering in het aantal nakomelingen.
Het fitnessprogramma is niet gericht op ouderdom, maar op het krijgen van nageslacht. Veel
nakomelingen krijgen is de eigenschap die door natuurlijke selectie wordt gemaximaliseerd.
Eiwitten kunnen bepaalde DNA-moleculen repareren die beschadigd zijn. Sommige eiwitten
zijn uniek, zoals die van onze ooglens of in onze hersenen; deze kunnen niet vervangen
worden, maar wel hersteld. Investering in het eigen lichaam gaat ten koste van investering in
het nageslacht = the cost of sex
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller ebaeten. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $9.85. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
53068 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now