“Kunnen aangesproken worden om de schade te vergoeden of een andere prestatie te leveren”
Dit begrip komt van ‘kunnen aangesproken worden’ om de schade te vergoeden of een andere prestatie te
leveren. Als je aansprakelijk bent, ben je dus iets verschuldigd. Je moet m.a.w. iets presteren. Wat en hoeveel
dat ‘iets’ is hangt af van de soort van aansprakelijkheid.
Aansprakelijkheid
Ø Op grond van een juridische reden gehouden zijn tot een bepaalde prestatie of
schadeloosstelling tegenover een andere persoon
Ø De wet of de rechtspraak bepaalt welk gedrag leidt tot aansprakelijkheid
Ø Impliceert een inbreuk op een rechtsnorm
Ø Soort aansprakelijkheid hangt af van de aard van de inbreuk:
- Contract
- Burgerlijk wetboek
- Strafwetboek
Verantwoordelijkheid
Ø Gewetenszaak, door elkeen anders ervaren
Ø Morele verantwoordelijkheid
Ø Brengt geen juridische gevolgen met zich mee
1
, 1. Kenmerken strafrechtelijke aansprakelijkheid
§ Inbreuk op regels strafrecht (strafwetboek of bijzondere strafwet)
Ø Bijv. art. 461 Sw.
Diefstal
Ø Bijv. art 418 Sw.
Onopzettelijk doden of toebrengen van slagen en verwondingen (bv. in verkeer)
Ø Bijv. artikels uit Wegcode, Drugwet, WIB …
Snelheidsovertreding, dronken rijden, drughandel, belastingontduiking …
Ø
§ Publiek recht => aantasting algemeen belang wordt bestraft => O.M.
§ Van openbare orde => geen afwijking mogelijk + afdwingbaar
§ Doel: vermijden van schade
§ Straf i.f.v. verstoring openbare orde
§ Beoordeling in concreto
Ø schuldgraad betrokkene, geestelijke gesteldheid, omstandigheden ...
Ø Niet verzekerbaar want straf is persoonlijke sanctie!
2. Gevolgen van strafrechtelijke aansprakelijkheid
Soorten misdrijven en bijhorende straffen (art. 1 Sw.)
Opgelet!! De rechter kan naast de hoofdstraf nog bijkomende straffen uitspreken, zoals bv.
Verbeurdverklaring van bepaalde goederen, ontzetting uit bepaalde rechten, een
beroepsverbod… .
3. Strafrechtelijke aansprakelijkheid in verkeerszaken
3.1 de inbreuken en regels uit de wegverkeerswet
De inbreuken betreffen o.a.:
• Alcoholintoxicatie en dronkenschap
• Rijden onder invloed van verdovende middelen
• Vluchtmisdrijf
• Regels i.v.m. het rijbewijs
2
, • Verjaring van verkeersmisdrijven
De straffen en maatregelen betreffen vooral:
• Gevangenisstraf
• Geldboete
• Verval van het recht tot sturen
• Verbeurdverklaring of immobilisatie voertuig
• Werkstraf
• Probatiemaatregel
• Herstelonderzoeken/examens
3.2 de inbreuken uit de wegcode/ het wegverkeersreglement
De Wegcode is het uitvoeringsbesluit van de Wegverkeerswet
Bestraft o.a. de overtredingen inzake:
• Snelheid en afstand houden
• Kruisen, voorrang en inhalen
• Parkeren en het gebruik van de lichten
• Plaats van de verkeersdeelnemers op de openbare weg
• Gsm-gebruik in het verkeer
• Ritsen in het verkeer (= het ‘hoffelijkheidsprincipe’)
De verkeersinbreuken zijn opgedeeld in graden: 1ste graad wordt lichtst bestraft en 4de graad wordt
zwaarst bestraft
Wat bij een overtreding?
• Eerst een voorstel tot onmiddellijke inning van de politie
• Wie niet betaalt, krijgt van OM een minnelijke schikking
• Wordt die niet betaald, dan is een dagvaarding voor de politierechtbank mogelijk
• Voor overtreding van 4de graad steeds dagvaarding
3.3 De verkeersmisdrijven in bijzondere verkeerswetgeving
Aparte verkeerswetgeving betreft o.a.:
• Besturen van een motorrijtuig zonder geldige verzekering
• Verplichte inschrijving en keuring van een motorrijtuig
• Hinderen van het spoorwegverkeer
• Het taxiverkeer
Relevante wetgeving is bv.:
• WAM-wet
• KB betreffende het rijbewijs
• KB betreffende de inschrijving van voertuigen
• Wet betreffende de technische eisen van een voertuig
3.4 Artikels 418 tot 420 Strafwetboek
Belangrijkste artikels uit het strafwetboek inzake verkeersmisdrijven
Behandelen onopzettelijk doden en onopzettelijk toebrengen van slagen
of verwondingen
3
, Artikels 419 lid 2 en 420 lid 2 Sw. sanctioneren specifiek onopzettelijke
doding in het verkeer en onopzettelijke slagen of verwondingen in
het verkeer
• hogere straffen in verkeerscontext
• excl. bevoegdheid politierechtbank (zie art. 419bis en 420bis Sw.)
Bijzonder herhalingsregime voor bepaalde ernstige verkeersmisdrijven:
o Bijv. dronkenschap of drugs in het verkeer, vluchtmisdrijf, zware snelheidsovertredingen …
o Wettelijke herhaling = in 3 jaar voorafgaand aan het nieuwe misdrijf reeds een veroordeling voor
dergelijk misdrijf
o Herhalingsregime = verdubbeling van de geldboetes + minstens 3 maanden rijverbod + hernemen
theoretisch en praktisch rijexamen + medisch en psychologisch onderzoek
Burgrechtelijke aansprakelijkheid
1. kenmerken burgerrechtelijke aansprakelijkheid
- Inbreuk op regels burgerlijk recht => burgerlijk wetboek (BW)
Bijv. art. 1382-1386bis BW
Bijv. art. 3.101 Nieuw BW: burenhinder
Bijv. art. 1134 BW: contract strekt de partijen tot wet
- Inbreuk op principe uit de rechtspraak
Bonus pater familias
- Privaat recht => verhouding tussen individuen + individuele belangen
- Doel: vergoeden van schade
- Contractuele en buitencontractuele/burgerlijke aansprakelijkheid
(infra)
2. Contractuele aansprakelijkheid
Begrip:
- Geldig contract tussen partijen (kracht van wet) => art. 1134 BW
• Toestemming => beter: vrije wil (= zonder wilsgebreken)
• Geoorloofde oorzaak
• Geoorloofd voorwerp
• Handelingsbekwaamheid
- Ongeldige overeenkomst is niet afdwingbaar, is nietig
- Verbintenis (juridisch afdwingbare verplichting) geheel of gedeeltelijk niet
nakomen of slecht nakomen
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller YoungMind. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.65. You're not tied to anything after your purchase.