Samenvatting inleiding tot recht
Deel 1: wat is recht?
1. kenmerken en definitie van het recht
1.1. kenmerken van het recht
1.1.1. Het recht heeft als doel de samenleving te ordenen
Duidelijkheid over wie wat mag doen met welke middelen
Goederen, rechten, … van anderen respecteren
1.1.2. Het recht wordt opgelegd door de samenleving
Oorsprong: in de samenleving
Problemen oplossing = noodzakelijk
Parlementen vertegenwoordigen het volk parlement akkoord: bevolking akkoord
1.1.3. De naleving van het recht kan worden afgedwongen
Rechtsregels = afdwingbaar
o = bij een niet-naleving gevolgen
Structuren & instellingen dwingen het recht af
1.2. Soorten regels
Gedragsregels
Regels die het gedrag van leden in de samenleving ordenen
Gebeurt door het vastleggen van subjectieve rechten
o = bevoegdheden om over middelen te beschikken
Regels en structuren waarmee de toepassing van gedragsregels kan worden afgedwongen
Bv. Gerechtelijke organisatie
Regels & structuren die bepalen hoe de juridische gedragsregels en de toepassingsregels – en
structuren kunnen worden gewijzigd/ afgeschaft
Recht heeft een dynamisch karakter
1.3. Definitie van recht
= de geïnstitutionaliseerde ordening van het menselijk handelen in de samenleving
Of
= het recht is het geheel van afdwingbare regels die het menselijke handelen in de samenleving
ordenen
1
, 1.4. Objectief recht versus subjectieve rechten
Objectief recht
Rechtsregels
o Gedragsregels
o Afdwingingsregels
o Wijzigingsregels
Terug te vinden in “het recht”
Subjectief recht
= een in het rechtssysteem erkende bevoegdheid om naar eigen goeddunken bepaalde
handelingen te stellen
= rechten die wij putten uit het objectief recht
We spreken over subjectief recht als objectieve rechtsregels toepassing inden in concrete
situaties & personen
1.5. Rechtssubject versus rechtsobject
Rechtssubject
= een persoon/groep personen die subjectieve rechten en juridische plichten kunnen hebben
(= dragers van subjectieve rechten en plichten)
2 soorten rechtssubjecten / juridische personen
o Natuurlijke personen
Mensen van vlees & bloed
o Rechtspersonen
Groeperingen, instellingen & stichtingen die, zoals natuurlijke personen,
bepaalde rechten en plichten hebben
Specifiek doel + aan dit specifiek doel gekoppelde rechten & plichten =>
juridische constructie met een eigen specialiteit
Rechtsobject
Voorwerp waarover de personen hun subjectieve rechten kunnen uitoefenen
Ding/ dier
Geheel van goederen
o Handelszaak
o …
Recht
o Aandelen
o Geld
o …
1.6. Rechtsmisbruik
Verschillende manieren
1. Oogmerk om te schaden
Subjectieve rechten gebruiken met als enige oogmerk om te schaden
2. Afwezigheid van het belang
Er zijn 2 manieren om het recht uit te oefenen, maar hij kiest de schadelijkste manier
voor de andere, terwijl hij er zelf geen belang bij heeft
2
, 3. Abnormale rechtsuitoefening
Recht uitoefenen op een wijze die buiten de grenzen gaat van de normale
rechtsuitoefening
rechtsmisbruik sanctioneren
Herstel in de oorspronkelijke toestand (natura)
Schadevergoeding
2. Soort subjectieve rechten
2.1. Politieke rechten
=rechten die de burger tegenover de overheid kan uitoefenen & opeisen
Mogelijkheid om deel te nemen aan het overheidsbeleid
3. sociaal-economische rechten
Het recht om financiële tegemoetkomingen of bepaalde diensten te vragen
2.2. Burgerlijke rechten
= subjectieve rechten die een burger tegenover zijn medeburgers kan uitoefenen
4 onderverdelingen
1. persoonlijkheids – en familierechten
Betrekking op de beschikking over een eigen persoon en op de staat van de persoon binnen
de familie
Extra-patrimoniaal (= geen financiële waarde)
2. zakelijke rechten
Heerschappij over een goed
o Volledig (eigendom
o Gedeeltelijk (vruchtgebruik, erfdienstbaarheid)
3. vorderingsrechten
Bevoegdheid om van iemand anders de uitvoering van een of meer verbintenissen te eisen
4. Intellectuele rechten
Exclusieve heerschappij over een intellectuele creatie (bv. Tekst, uitvinding, logo, …
Intellectuele rechten (vb. auteursrecht) = in geld waardeerbaar (= patrimoniale rechten)
3
, 3. Deelgebieden van het recht
Privaatrecht: verhouding tussen burgers onderling
Publiek recht: verhouding tussen burgers & overheid
Nationaal recht: recht dat binnen de grenzen geldt
o Alle rechtsregels die uitgevaardigd worden door een bevoegde politieke instelling &
die van toepassing zijn op het Belgisch grondgebied
Internationaal recht: grensoverschrijdend recht
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller korneelbonne. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $9.02. You're not tied to anything after your purchase.