Inhoudsopgave
Eindtermen en leerplannen....................................................................................................................4
Eindtermen en ontwikkelingsdoelen..................................................................................................4
Van eindtermen naar leerplannen......................................................................................................5
Algemene didactische aandachtspunten bij wereldoriëntatie...............................................................5
Aanschouwelijkheidsprincipe:............................................................................................................5
Activiteitsprincipe...............................................................................................................................5
Exemplarisch werken..........................................................................................................................6
Geleid ontdekkend leren........................................................................................................................6
What’s in a name................................................................................................................................6
Geleid ontdekkend leren via waarnemen...........................................................................................7
Stappen bij geleid ontdekkend leren..................................................................................................7
Het onderwijsleergesprek: vragen stellen binnen WO.......................................................................8
Eindtermen en leerplandoelen bij geleid ontdekkend leren..............................................................8
Opzetten van waarnemingsactiviteit..................................................................................................8
Waarnemingen binnen het natuuronderwijs.........................................................................................8
Waarnemen binnen eindtermen en leerplan.....................................................................................8
Waarnemingen in natuuronderwijs: didactische aandachtspunten...................................................9
Didactische opbouw: geleid ontdekkend leren bij de observatie van levende wezens of
verschijnselen...................................................................................................................................10
Leermiddelen....................................................................................................................................11
Processen ervaren............................................................................................................................11
Doorbreek 50 minuten denken........................................................................................................12
Erfgoededucatie...................................................................................................................................12
Cultuur en cultuureducatie...............................................................................................................12
Hoe past het erfgoed in het basisonderwijs?...................................................................................14
Cultureel erfgoed in het klaslokaal...................................................................................................16
Introductie tijd en didactiek dagelijkse tijd...........................................................................................17
Het begrip tijd onder de loep............................................................................................................17
De ontwikkelingslijn van het tijdsbesef en het historisch bewustzijn...............................................19
Praktijksuggesties voor het aanleren van tijdsbegrippen.................................................................22
Het tijdsbegrip doorheen het lager onderwijs..................................................................................22
1
,Landschappen beschrijven...................................................................................................................24
Wat versta je onder landschap.........................................................................................................24
Landschapsvormende factoren........................................................................................................25
Landschapselementen......................................................................................................................25
Landschappen in het Vlaams Gewest...............................................................................................29
Ruimtelijke planning en landschapszorg...........................................................................................30
Het landschap als inspiratiebron in de kunst....................................................................................30
Het landschap als consumptieproduct.............................................................................................30
Didactiek landschapsbeleving...............................................................................................................30
De omgeving binnen lessen aardrijkskunde.....................................................................................30
Omgevingsonderwijs: wat?..............................................................................................................31
Waarnemen van een landschap.......................................................................................................31
De geografische vierslag...................................................................................................................31
Geografische zienswijze volgens Haubrich.......................................................................................31
Didactische opbouw: geleid ontdekkend leren bij het waarnemen van landschappen....................31
Lessuggesties....................................................................................................................................32
Ruimtelijke oriëntatie, kaartbegrip en kaartvaardigheid......................................................................32
Ruimtelijke oriëntatie.......................................................................................................................32
Zich oriënteren in het landschap......................................................................................................32
Kaartbegrip en kaartvaardigheid......................................................................................................34
Wat is een kaart................................................................................................................................34
Hoe wordt een kaart gemaakt..........................................................................................................35
Indeling van kaarten.........................................................................................................................35
Abstractie-elementen van een kaart................................................................................................35
Onlinekaarttoepassingen..................................................................................................................35
Wereldbeelden.................................................................................................................................35
Kaartlezen.........................................................................................................................................35
Didactiek ruimtelijke oriëntatie en kaartvaardigheid...........................................................................36
Ruimtelijke oriëntatie als voorwaarde voor kaartlezen....................................................................36
Aanvankelijk kaartlezen....................................................................................................................37
Voortgezet kaartlezen......................................................................................................................37
Atlas, globe, wandkaart en GPS........................................................................................................37
Evolutie van kaartbegrip en oriëntatie.............................................................................................37
Expanding horizon............................................................................................................................38
Aan de slag met techniek.....................................................................................................................38
Techniek in de lagere school.............................................................................................................38
2
,Aarde....................................................................................................................................................40
Reliëf en landschap...........................................................................................................................40
Cultuur in de spiegel.............................................................................................................................41
Cultuur en cognitie...........................................................................................................................41
De 4 culturele basisvaardigheden.....................................................................................................41
Aggregatietoestanden..........................................................................................................................41
Vast, vloeibaar en gasvormig............................................................................................................41
Faseovergangen................................................................................................................................41
Vloeistoffen en gassen als krachtpatsers..........................................................................................42
Water als fascinerende levensbron..................................................................................................42
Licht......................................................................................................................................................42
Wat is licht........................................................................................................................................42
Eigenschappen van licht...................................................................................................................42
Toepassingen van licht.....................................................................................................................43
77 soorten............................................................................................................................................44
Bloemen” (12)..................................................................................................................................44
Bomen..............................................................................................................................................47
vruchten van de bomen................................................................................................................48
Vlinders.............................................................................................................................................49
Weekdieren (2 kleppige)..................................................................................................................50
De geleedpotigen.............................................................................................................................51
Amfebiën en reptielen......................................................................................................................53
Vogels...........................................................................................................................................54
Zoogdieren....................................................................................................................................55
Evolutie.................................................................................................................................................56
Klassieke oudheid.............................................................................................................................56
Creationisten en intelligent design...................................................................................................57
Lamarck en zijn voorlopers...............................................................................................................57
epigenetica.......................................................................................................................................57
Darwinisme.......................................................................................................................................58
Ontstaan mens.................................................................................................................................59
Ontwikkeling van de mens................................................................................................................59
Soortvorming en soortconcept.........................................................................................................59
Grote plaatsjes van de wetenschap..................................................................................................59
Planten.................................................................................................................................................60
Een plant herkennen als je ze ziet....................................................................................................60
3
, Planten kennen een evolutie............................................................................................................61
Indeling in grote groepen.................................................................................................................61
Hoofdorganen van planten...............................................................................................................63
De stengel.........................................................................................................................................63
De wortel..........................................................................................................................................66
Het blad............................................................................................................................................68
Bloemen, vruchten en zaden............................................................................................................71
Grote plaatje van de wetenschap.....................................................................................................73
Schimmels............................................................................................................................................73
Schimmels, een ras apart..................................................................................................................73
Levenscyclus van de schimmel en bouw van paddenstoel...............................................................73
Voeding van de schimmel.................................................................................................................75
Schimmels en de mens.....................................................................................................................76
Periodieke verschijnselen – seizoenen bij planten...............................................................................76
Constructies..........................................................................................................................................78
Wat zijn constructies........................................................................................................................78
Stevigheid van constructies..............................................................................................................78
Bruggen als voorbeeld van een constructie......................................................................................78
Gent, economisch centrum doorheen de tijd.......................................................................................79
Gent, middeleeuwse grootstad........................................................................................................79
Gent, industriestad...........................................................................................................................83
Eindtermen en leerplannen
Eindtermen en ontwikkelingsdoelen
Minimumdoelen: kennis, vaardigheden, inzicht en attitudes
o Opgesteld door onderwijsoverheid
Kwaliteitsstandaard en gelijke kansen tot talentontwikkeling
Advies -> vlaamse onderwijsraad
o Bekrachtiging van besluit -> Vlaamse regering
Vastgelegd -> Vlaams parlement
Ontwikkeling -> onderwijsdepartement samen met betrokken
onderwijsgeledingen en deskundigen
6 leergebieden
o Natuur, techniek, mens, maatschappij, tijd, ruimte en brongebruik
Kennis verwerven in zichzelf, hun omgeving en hun relatie tot die omgeving
Competenties verwerven voor interactie met die omgeving
Postitieve houding ontwikkelen t.a.v. zichzelf en hun omgeving
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller jilkedalschaert. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $11.38. You're not tied to anything after your purchase.