Economie Module 5 Speltheorie
H1 Speltheorie
§1.1 Van spel naar theorie
Wederzijdse afhankelijkheid: situatie waarbij de actie van een speler een andere speler
beïnvloedt, en andersom.
--> Om te bepalen wat er gebeurt bij wederzijdse afhankelijkheid is de speltheorie
ontwikkeld
Marktevenwicht: situatie die ontstaat als het spel gespeeld is. Dit bepaal je door te
voorspellen welke acties iedere speler zal kiezen.
§1.2 / §1.3
6 vragen voor speltheorie: Voorbeeld:
1 Wie zijn de spelers? 1 Jumbo en Albert Heijn
2 Wat is hun doelstelling? 2 Hoogst mogelijke winst behalen
3 Wat weten ze? 3 Gevolgen / zelfde acties
4 Wat zijn hun mogelijke acties? 4 Prijsverlaging doorvoeren of niet
5 Worden acties tegelijkertijd of volgtijdelijk gekozen? 5 Tegelijkertijd
6 Wordt het spel herhaald? (hoofdstuk 4) 6 Nee, eenmalig
Met de antwoorden stel je een opbrengstenmatrix op:
(x miljoen) Albert Heijn
Geen prijsverlaging Wel prijsverlaging
Jumbo Geen prijsverlaging (1 ; 1,4) (0,9 ; 1,6)
Wel prijsverlaging (1,2 ; 1,3) (1,1 ; 1.5)
Beide kiezen voor individueel voordeel, dus
ALS ALBERT HEIJN GEEN PRIJSVERLAGING DOORVOERT, KIEST JUMBO VOOR WEL
PRIJSVERLAGING WANT 1,2 IS HOGER DAN 1.
ALS ALBERT HEIJN WEL PRIJSVERLAGING DOORVOERT, KIEST JUMBO VOOR WEL
PRIJSVERLAGING WANT 1,1 IS HOGER DAN 0,9
ALS JUMBO GEEN PRIJSVERLAGING DOORVOERT, KIEST ALBERT HEIJN VOOR WEL
PRIJSVERLAGING WANT 1,6 IS HOGER DAN 1,4
ALS JUMBO WEL PRIJSVERLAGING DOORVOERT, KIEST ALBERT HEIJN VOOR WEL
PRIJSVERLAGING WANT 1,5 IS HOGER DAN 1,3
Nash evenwicht is dus (1,1 ; 1,5)
Nash evenwicht: situatie waarin iedere speler zijn beste actie heeft gekozen, gegeven de
acties van alle andere spelers
Bij meerdere uitkomsten in het Nash-evenwicht ligt het aan het gedrag van de eerste speler
wat jij gaat spelen.
, H2 Simultaan spelen
§2.1 Het gevangenendilemma
Geen uitverkoop Wel uitverkoop
Geen uitverkoop ( 6.000, 6.000 ) ( 2.000, 8.000 )
Wel uitverkoop ( 8.000, 2.000 ) ( 3.000, 3.000 )
Pareto-verbetering: door een verandering gaat er ten minste 1 speler op vooruit, terwijl
geen enkele andere speler erop achteruitgaat.
> Hier is de Pareto-verbetering: ( geen uitverkoop, geen uitverkoop)
Ze zouden de afspraak kunnen maken om geen uitverkoop te houden, maar dit houdt
geen stand omdat ze voor zichzelf kiezen. Dus valt het spel terug in het Nash-
evenwicht
Gevangenendilemma: economiespel waarbij de uitkomst voor beide spelers lager is als ze
hun eigenbelang najagen dan de uitkomst waarbij beide spelers het collectieve belang
najagen. (kijk voorbeeld hierboven)
Wat de ander ook kiest, jou actie blijft hetzelfde. Dit noem je de dominante actie. Als dit ook
voor jou medespeler geldt is het een evenwicht in dominante acties.
> Er bestaat bij een dominante actie maar 1 Nash-evenwicht
> Evenwicht in dominante acties = Nash-evenwicht
> Nash-evenwicht = niet altijd evenwicht in dominante acties
§2.2 Collectieve goederen en het gevangenendilemma
Collectief goed (overheid): product waarbij het niet mogelijk is niet-betalende consumenten
uit te sluiten van consumptie en waarbij de consumptie door de ene consument niet ten
koste gaat van de consumptie door een andere consument
> Productie van een collectief goed is een gevangenendilemma: in het markevenwicht
wordt het niet geproduceerd, terwijl iedereen erop vooruitgaat als het wel wordt
geproduceerd
Wel bijdragen Niet bijdragen
Wel bijdragen (3, 3) (-4, 10)
Niet bijdragen (10, -4) (0, 0)
Nash-evenwicht: (niet bijdragen, niet bijdragen)
Pareto-verbetering: (wel bijdragen, wel bijdragen)
> Maar omdat je het gevangenendilemma speelt, zal deze verbetering niet gebeuren.
Iedere speler jaagt zijn eigenbelang na en kiest zijn dominante actie: {niet bijdragen}
Meeliftgedrag: gedrag dat een speler opbrengsten oplevert zonder dat de speler ervoor
heeft betaald
> Positief extern effect van een collectief goed. Het is altijd mogelijk als er een positief
extern effect is. Door meeliftgerag ontstaat een marktevenwicht dat voor alle spelers
slechter is dan wat mogelijk is.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller sophievwo. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.32. You're not tied to anything after your purchase.