Inhoud
Deel 1: Het oude testament...................................................................................................................3
De ontstaansgeschiedenis van het oude testament...........................................................................4
Situering van de oudtestamentische verhalen...................................................................................5
Verkenning van enkele centrale verhalen uit het oude testament...................................................10
Het oudtestamentische Gods- en mensbeeld als basis voor Jodendom, christendom en Islam.......17
Deel 2: het nieuwe testament..............................................................................................................18
Ontstaansgeschiedenis van de vier evangeliën................................................................................18
De historisch maatschappelijke ontstaanscontext...........................................................................20
Paulus...............................................................................................................................................28
Woorden van Jezus...........................................................................................................................30
Daden van Jezus: de wonderen........................................................................................................35
Lijden, doden en verrijzenis van Jezus..............................................................................................37
Geboorteverhalen in het oude en nieuwe testament......................................................................39
Deel 3: de islamitische traditie.............................................................................................................41
De visie van de islam.........................................................................................................................41
De rituele aanbidding en feestdagen binnen de islam......................................................................45
Enkele vaststellingen over de islam vandaag....................................................................................47
Katholieke feesten................................................................................................................................48
Advent..............................................................................................................................................48
Kerstfeest..........................................................................................................................................49
Germaanse wortels.......................................................................................................................49
Romeinse wortels.........................................................................................................................49
Christelijke betekenis....................................................................................................................49
Lichtmis............................................................................................................................................50
Sacramenten – overgangsrituelen........................................................................................................50
Eucharistie........................................................................................................................................50
Doopsel.............................................................................................................................................51
Vormsel............................................................................................................................................51
Huwelijk............................................................................................................................................52
Priesterwijding..................................................................................................................................52
Ziekenzalving....................................................................................................................................52
1
, Boete en verzoening.........................................................................................................................53
Joodse feesten......................................................................................................................................53
Sabbat...............................................................................................................................................53
Rosh Hashana...................................................................................................................................53
Jom Kippoer......................................................................................................................................54
Soektoh.............................................................................................................................................54
Chanoeka..........................................................................................................................................54
Poerim..............................................................................................................................................54
Pesach..............................................................................................................................................55
Sjawoe’ot..........................................................................................................................................55
Joods rituelen.......................................................................................................................................55
Besnijdenis........................................................................................................................................55
Bar mitswa........................................................................................................................................55
Huwelijk............................................................................................................................................56
Rituelen bij de dood.........................................................................................................................56
Verhalen oude testament.....................................................................................................................56
Schepping, Kaïn en Abel, Noach.......................................................................................................56
Verhalen over de aartsvaders...........................................................................................................58
Verhalen over Jozef..........................................................................................................................61
Verhalen over Mozes........................................................................................................................62
Verhaal over de profeet Jona...........................................................................................................64
Verhalen over koning Saul, koning David en koning Salomo............................................................65
Verhalen nieuwe testament.................................................................................................................66
Het mosterdzaadje...........................................................................................................................66
Zacheüs in de boom..........................................................................................................................66
De verloren zoon..............................................................................................................................66
Een mens die wilde helpen...............................................................................................................67
De twee zusters................................................................................................................................67
Een griezelig mens............................................................................................................................67
De vissers..........................................................................................................................................67
De storm...........................................................................................................................................67
Brood uitdelen..................................................................................................................................67
De optocht door de stad...................................................................................................................67
De paasmaaltijd................................................................................................................................67
In Getsemane...................................................................................................................................67
Toen Jezus doodging.........................................................................................................................67
2
, Op weg naar Emmaüs.......................................................................................................................68
Een leeg graf.....................................................................................................................................68
Jozef en Maria..................................................................................................................................68
Jezus wordt geboren.........................................................................................................................68
Deel 1: Het oude testament
Bijbel -> verzameling boeken van verschillende schrijvers
o Verschillende geschriften verzameld & samengevoegd
o Steeds gekopieerd en doorgegeven -> oorspronkelijke teksten verdwenen
Materiaal verging na verloop van tijd
o 2 grote delen -> oude en nieuwe testament
1: tijd voor het begin van onze jaartelling (voor jezus christus)
2: vanaf het begin v/h leven van jezus
o 73 losse boeken d
Jezus
o Islam -> een van de vele profeten
Geloven niet in zijn kruisdood
o Christendom -> God zelf die op aarde is gekomen
Oude testament
o Joodse Tenach -> ongeveer dezelfde boeken, andere volgorde. Enkele boeken
toegevoegd
3 delen
De Tora (wet)
Neviim (de profeten)
Chetoevim (de geschriften)
o Bijbel = roman die gaat over relatie
Tussen god en mensen
Tussen mensen onderling
o Joodse geschriften + teksten nieuwe testament = oude testament
Makkabeeën, Tobit en Judit staan niet in joodse bijbel
o Verhalen over het verbond tussen het joodse volk en hun god
o Joodse levenservaringen en -inzichten
o Hoe het volk de gebeurtenissen heeft ervaren
Hoe ze god erin zien
o Joodse volk had bijzondere relatie met hun volk
Maakte regels (10 geboden)
Deel 1 = de wet
Verhalen die duidelijk maken hoe het volk op een goede manier kan
samenleven
o Testament = verbond/relatie of overeenkomst
o Spelen zich af tegen de achtergrond van
Historische context
Geografische context
Geestescontext
o Historische kern -> levenservaringen en wijsheden belangrijker
3
, De ontstaansgeschiedenis van het oude testament
Mondeling doorgegeven
Israël koninkrijk (1000 VC) -> op schrift
Fase 1: koningsti jd
Hofschrijvers
o Schrijvers aan het hof
o Schreven verhalen neer
o Gebeurtenissen aan het hof
o Hedendaagse geschiedenis
Fase 2: periode voor de babylonische ballingschap
Profeten werden actief
o Geschiedenis en optreden van koning werden met kritisch oog bekeken
o Elia, Elisa, Amos, Hosea, Jesaja, Micha, Jeremia
Profetieën neergeschreven in profetische kringen
Fase 3: periode na de babylonische ballingschap
Pijnlijke periode voor joden -> alles kwijt
Profeten: heilzame crisis -> tijd van bezinning en herbronning
JHWH niet afhankelijk van uiterlijke zaken
o Samen verhalen beluisteren en herdenken met rituelen en feesten
Leefde verspreid na ballingschap
o Jeruzalem: Wisselende vreemde overheersing (Perzen, Grieken en Romeinen)
Priesters schreven verhalen verder op in nieuwe tempel
Tora kreeg definitieve vorm, historische geschriften, psalmen, spreuken en
wijsheidsboeken ook
Verdere canonisering van de joodse bijbel
5e eeuw voor christus -> eerste vijf boeken zijn heilig schrift
o Voorgelezen en algemeen aanvaard als canon (erkend heilig schrift)
200 V.C. -> 2e deel “de profeten” krijgt definitieve vorm
Eind 1e eeuw N.C. -> 3e deel “de geschriften”
o Psalmen, het boek Job, spreuken, het hooglied, Prediker, enkele latere profetische
geschriften
1947 -> herdersjongen ontdekt 11 grotten
o Bijbelse en niet-bijbelse boekrollen in aarden kruiken gevonden
o Meer dan 1000 jaar ouders dan de teksten van het OT
o Dode-zeerollen -> 2000 jaar oud
Joodse afscheidingsbeweging? -> verstopt om te beschermen tegen
opstanden
Gemeenschap vernietigd tijdens de Joodse opstand (66-72 V.C.)
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller jilkedalschaert. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $11.32. You're not tied to anything after your purchase.