Basiskennis Aardrijksunde samenvatting H1t/m8 - Pabo jaar 1 en 2
15 views 0 purchase
Course
Aardrijkskunde
Institution
Hogeschool Leiden (HSL)
Book
Basiskennis Aardrijkskunde
Dit is een samenvatting van 8 hoofdstukken van het boek: Basiskennis Aardrijkskunde, Roger Baltus. Deze samenvatting is voor de kennistoets Aardrijksunde op de pabo, maar je kan je hiermee ook voorbereiden op de toelatingstoetsen voorafgaande van jaar 1
, 1. Aardrijkskunde op de pabo en in het basisonderwijs
1.1Wat is er met aardrijkskunde aan de hand?
Er is de laatste tijd veel commentaar geleverd op het niveau van pabo-studenten. Hierbij wordt
vooral veel aandacht geschonken aan het niveau van taal en rekenen en de kennis van de
geschiedenis. Over aardrijkskunde wordt niet gesproken, hoewel leerlingen zich met dit vak juist
leren te oriënteren op de wereld om hen heen en sociaal redzamer worden. Ook leren leerlingen de
samenhang tussen actuele gebeurtenissen te ontdekken.
Het probleem van het huidige aardrijkskundeonderwijs is echter dat er niet meer geleerd wordt om
naar de oorzaken en achtergronden van gebeurtenissen te kijken. Er wordt geen aandacht meer
besteed aan het onderzoeken van ruimtelijke verschijnselen door ze te analyseren en er zelf een
mening over te vormen. Op die manier kan aardrijskunde namelijk een bijdrage leveren aan de
ontwikkeling van kinderen en jongeren tot mondige wereldburgers die met respect kunnen
samenleven met elkaar, de natuur en het milieu.
1.2 Zijn aardrijkskundelessen echt saai?
Basisschoolkinderen en jongeren uit het voortgezet onderwijs kijken met veel plezier naar tv-
programma’s als Klokhuis en Willem Wever en naar zenders als National Geographic. Maar de
aardrijkskundelessen op school worden als saai ervaren, het gaat te veel om lezen en schrijven. En
daar is natuurlijk ook niets boeiend of uitdagends aan.
Veel docenten gebruiken alleen de aardrijkskundemethode als informatiebron. Maar er is veel meer
dan dat. Denk eens aan de eigen omgeving, concrete lesmaterialen, foto’s, video’s, multimedia en
(digitale) kaarten. Deze informatie wordt nauwelijks structureel ingezet. Op de manier leren kinderen
alleen voor een cijfer om het vervolgens weer te vergeten, terwijl ze weten dat het in de echte
wereld heel anders en veel interessanter is.
1.3 Welke ontwikkelingen zijn er rondom het aardrijkskundeonderwijs?
Basisschoolleerlingen krijgen in de bovenbouw per week maar één uur aardrijkskunde
Veel leerkrachten werken alleen met de methode en niet met andere bronnen
40% van de basisscholen gebruikt een niet-actuele aardrijkskundemethode
Op een aantal niveaus van het vmbo zijn aardrijkskunde en geschiedenis van het lesrooster
verdwenen en vervangen door het vak ‘mens en maatschappij’
Leerkrachten in het voorgezet onderwijs beginnen weer van voor af aan met hun lessen, ondanks
dat kinderen in het basisonderwijs ook al aardrijkskundeles hebben gehad. Er wordt dus niet
gewerkt met doorgaande leerlijnen.
In het onderwijs wordt het kunnen opzoeken van informatie op internet als doel gezien, hoewel
veel kinderen geen ‘mental map’ hebben om nieuwe kennis aan op te hangen.
Hierboven is gesproken over de ontwikkelingen in het basis- en voortgezet onderwijs, maar hoe staat
het ervoor bij de lerarenopleiding basisonderwijs?
Pabo-studenten hebben weinig parate kennis van aardrijkskundige onderwerpen
Op veel lerarenopleidingen basisonderwijs is de aandacht voor de aardrijkskundige vakinhoud
geminimaliseerd waardoor bovenbouwleerlingen vaak meer kennis hebben dan de leerkracht in
opleiding zelf.
Veel pabo-studenten hebben tijdens de praktijkstages een mentor die alleen methodelessen
geeft als voorbeeld. Zelf komen ze ook niet verder dan het geven van losse lesjes, waardoor ze
geen inzicht krijgen op doorgaande leer- en ontwikkelingslijnen van kinderen.
, 2. Basisconcepten, kerndoelen en leerlijnen
2.1 De geografische kubus
De geografische kubus is het belangrijkste hulpmiddel bij aardrijkskundig bronnenonderzoek. Deze
kubus heeft drie hoofdlijnen:
Hoogtelijn, informatiebronnen, van eigen omgeving tot informatieve teksten.
Binnen de aardrijkskunde is het belangrijk om informatie te verzamelen uit verschillende
informatie bronnen.
De kaart staat hierbij centraal
Breedtelijn, bestaansdimensies van economische tot historische dimensie. Er zijn zes dimensies
die samen de inrichting van de ruimte om ons heen bepalen: de natuurlijke, economische,
sociale, culturele, politieke en historische dimensie. Vanuit elke dimensie kijk je met een
bepaalde bril naar de omgeving. Er is nog een zevende bril: de ruimtelijke, die het resultaat is van
wat je met alle andere brillen ziet.
Economische bril
Je kijkt naar de aspecten die te maken hebben met mens en levensonderhoud: de
bestaansmiddelen. Vragen die je daarbij stelt, zijn:
Waar leven de mensen van?
Wat zijn hun eerste levensbehoeften en hoe wordt daaraan voldaan?
In welke sectoren werkt men vooral?
Sociale bril
Je kijkt naar mens en medemens: de contacten en relaties tussen mensen onderling.
Belangrijke vragen:
Hoe gaan de mensen daar met elkaar om?
Hoe zijn de verhoudingen tussen mensen?
Politieke bril
Je kijkt naar mens en macht. Juist niet alleen naar de landelijke of plaatselijke politiek
maar naar de verdeling van macht tussen mensen onderling en in hoeverre dat een rol
speelt in het dagelijks leven. Vragen die je daarbij stelt:
Wie is bij hen (of ons) de baas?
Wie bepaalt er wat er gebeurt?
Culturele bril
Je kijkt naar de mens en zingeving, dus zowel naar cultuur als naar uitingsvorm en
levensbeschouwing. Vragen hierbij:
Hoe geeft de mens er zin aan zijn bestaan?
Wat geloven zij wel en niet?
Historische bril
Je kijkt naar mens en verleden, maar ook naar heden en toekomst. Belangrijke vragen:
Hoe was het vroeger?
Welke elementen uit het verleden zijn nu nog zichtbaar?
Natuurlijke bril
Je kijkt naar mens en natuur en milieu. Kijk- en onderzoeksvragen:
Welke klimaten zijn er en wat betekenen die voor het levensonderhoud?
Wat groeit, bloeit en leeft er?
Ruimtelijke bril
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller FleurRoubos. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.78. You're not tied to anything after your purchase.
