Mechanismen van veroudering:
- interacties op orgaanniveau => complexiteit
Veroudering:
- Verminderde calorie-intake vertraagt veroudering
- Resultaat van passeren reproductieleeftijd en hier zit een genetisch component bij betrokken (gen die
levensduur moduleert)
- Veel pathways betrokken; insuline, TOR, NAD+, SIRT’s, circadian clocks, ROS,
senescentie, chronische inflammatie, proteostasis,
Veel kwaaltjes op latere leeftijd, maar sterf je daardoor? => op hogere leeftijd
staan kanker en hart- en vaatziekten bovenaan.
Hallmarks of Aging => nature and nurture
Wat is de reden dat verschillende dieren verschillende levensduren hebben? = meerdere factoren, inclusief
omgevingsfactoren, oa metabolic rate en evolutionaire druk op de dieren om aan te passen. Met name
omgevingsfactoren geven variatie in levensduur tussen mensen => roken, alcohol etc.
De snelheid waarmee 'Hallmarks of Aging' ontstaan/verergeren (rate of aging) hangt af van:
o Fysiologische bronnen van verouderingsschade
o Compensatiemechanismes/herstelmechanismes gericht op homeostase handhaving (deels
gecontroleerd door beïnvloedbare genetische pathways / biochemische processen, zie e-learning
sectie 'Voeding')
Vrije radicalen kunnen ook door
invloeden van buitenaf komen =>
UV-licht, ioniserende straling,
tabaksrook, luchtvervuiling
Ook; AGE’s => eiwitten + glucose + warmte =
bruining en verandering van smaak.
, Consequentie van versuikering; diabetes
Mitochondriële dysfunctie en chronische
ziekten =>
Genetische instabiliteit door DNA modificaties => bepaald door balans tussen schade en herstel
2 soorten senescentie:
- Replicatieve senescentie => door te kort worden van telomeren gaat de cel in senescentie
- Premature senescentie => om DNA schade te voorkomen en ziektes zoals kanker
Immunosenescence => senescentie komt ook voor in immuuncellen, maar vnml. in het verworven
immuunsysteem, zoals T-cellen. Bij veroudering neemt het aantal naïeve T-cellen af, daarnaast neemt de
affiniteit van B-cellen en de productie van antilichamen af.
Chronische stress => leidt tot snellere verkorting telomeren, gezonde leefsstijl kan juist telomerase activiteit
doen verhogen
De meest nauwkeurige methode om je biologische leeftijd op moleculair niveau te bepalen is momenteel via
een zogeheten ‘epigenetische klok’ die gebruik maakt van methylatiestatus op een specifiek aantal plaatsen in
het DNA
EPIGENETISCHE KLOKKEN (bv. GrimAge)
o Technisch: model voor sterfterisico
o Metaforisch: model voor 'biologische leeftijd'
o DNA methylatie profielen van plasma eiwitten die bio-
markers voor 'veroudering' zijn worden gebruikt, bv:
o GDF-15 (mitochondriële dysfunctie)
o B2M (immunosenescence)
o
Combinatie van DNA methylatieprofielen in bloed +
leeftijd/geslacht: Meest accurate voorspelling voor
leeftijdsafhankelijk sterfterisico.
o Nauwkeuriger dan chronologische leeftijd i.c.m. leefstijlfactoren en/of
telomeerlengte
, Overgang postprandiale fase naar nuchtere fase => beta-oxidatie, glycogenolyse, gluconeogenese,
ketogenese
Calorische restrictie en intermittent fasting;
Het lichaam *detecteert* de nuchtere fase via verschillende metabole pathways. Door calorische restrictie en
intermittent fasting (en sportbeoefening) gaat het lichaam in een 'defense mode' en moduleert longevity
pathways:
o mTor pathway (reductie)
o Insulin/insulin growth factor pathway (reductie)
o AMPK pathway (activatie)
o Sirtuin pathway (activatie)
Defense mode zorgt voor beter schadeherstel, meer anti-oxidant defenses, DNA repair, autofagie
1. Langzamere biologische veroudering
2. Toenemend bewijs voor reductie risico op hart- en vaatziekten, kanker en neurodegeneratieve ziekten.
Inflammaging => cruciaal component in versnelde rate of aging tijdens laatste levensfase
TBL1: Veroudering: moleculaire mechanismen
Doelstelling: Je kunt de onderlinge relaties uitleggen tussen:
Oorzaken van moleculaire verouderingsschade (bv. DNA schade,
eiwitaggregatie en eiwit-suiker crosslinking)
Cellulaire herstelmechanismes gericht op homeostase (b.v. DNA repair
mechanismes, autofagie en anti-oxidant defenses)
De kenmerken van veroudering (hallmarks of aging)
De pathofysiologie van verouderingsgerelateerde aandoeningen
Leerstof:
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller mereloldenburg. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.81. You're not tied to anything after your purchase.