Summary
Samenvatting Sportgeschiedenis
- Course
- Institution
Samenvatting van de lessen, artikelen en oefenvragen.
[Show more]
2 reviews
By: isabelleelsweier • 5 months ago
By: milontuinstra • 1 year ago
Seller
Follow
mariellepleiter
Reviews received
Content preview
Sportgeschiedenis tentamenLes 1
Wat is de sportwereld
- De sportwereld bestaat uit alle individuen, groepen en organisaties die betrokken zijn bij
sportieve activiteiten, direct en indirect.
- Het voordeel van de term sportwereld is dat het vele mensen en organisaties in beeld brengt
die zelf niet aan sport doen, maar wel een rol hebben.
- Het is op ‘de grenzen van de sportwereld’ soms ook lastig aangeven wat wel/niet onderdeel
uitmaakt van deze wereld. Dit komt omdat de sportwereld en het overige maatschappelijke
leven soms met elkaar vervlochten zijn.
Definitie sport/lichaamsbeoefening
- Brede definitie van sport
- Sport: ‘fysieke activiteiten en spelen die in wedstrijdvorm plaatsvinden’.
- Lichaamsbeoefening: ‘wel fysiek maar niet in wedstrijdvorm’.
Een geschiedenis van sportieve activiteiten in vogelvlucht
- De prehistorie (tot 3000 v. Chr.)
- De oudheid (3000 v. Chr. Tot 500 na Chr.)
- De middeleeuwen (500 tot 1500)
- De vroegmoderne tijd (1500 tot 1800)
- De moderne tijd (vanaf 1800)
Prehistorie
- Tekeningen met mensen aan het bewegen, wijzen naar sportieve activiteiten.
- Oorlog op de jacht.
Oudheid
De Grieken (esthetiek)
- Vroege olympische spelen -> competitieve elementen, wilden roem halen door wedstrijden.
- Hardlopen, wagenrennen, speerwerpen, hockey.
De Romeinen (publieksvermaak)
- Traditioneel volksvermaak / leedvermaak.
- Om het volk te vermaken en in toom te houden.
- Gladiatorenspelen.
De Middeleeuwen
- Zich vermaken, in alle sociale klassen -> feest, theater en spel stonden centraal.
- Dingen uitvechten / land winnen.
- Riddergevechten, kaatsen, schaatsen, ijshockey.
Vroegmoderne tijd
- Steeds meer sporten zoals we die nu ook kennen.
- Nog geen wedstrijden en regels.
- Schermen, cricket, hockey en roeien.
,Moderne tijd
- Mensen begonnen meerwaarde te zien in sport.
- Teamsporten kwamen op en er ontstonden regels.
- Voetbal, sport op scholen.
Volksvermaak
Puur voor vermaak en van alle tijden, bijvoorbeeld gladiatoren en kat mappen.
Dier kwellend vermaak
Kat mappen, paling of gans trekken.
Standaardisatie van sport
Meer wedstrijden, waar de winnaar een prijs kreeg en eerbetoon.
Sport en lichaamsbeoefening komen overeen
- Bij beide wordt er getraind
- Voor leveranciers maakt het niets uit, iedereen heeft dezelfde spullen nodig
- Overheidsinstanties willen gewoon dat er wordt bewogen
Eind 19e eeuw
- Meer commerciële sporten
- Gokken werd populair, veel omkoperijen
Intermezzo
= tussenfase.
-> commercialisering is in sport een versnelling geweest van de sportontwikkeling, terwijl het
amateurisme in een tussenfase maatgevend is geweest.
Amateurisme
Beoefening van sport uit liefhebberij, er mag niet betaald worden.
Verenigingen in plaats van schoolsport
In tegenstelling tot de VS werd in NL de sport op de middelbare school niet geadopteerd. De meeste
scholen moesten er niets van hebben en vonden het nog steeds een onfatsoenlijk tijdverdrijf.
Daardoor waren de liefhebbers genoodzaakt verenigingen op te richten waar hun sport beoefent
kon worden.
, Les 2
19e eeuw: drie grote veranderingen
Industrialisering
Toename van gemechaniseerde productie, maakt massaproductie mogelijk. Industrialisering leidt tot
de overgang van agrarische samenleving naar een industriële samenleving.
Modernisering
Term waarmee vele uiteenlopende maatschappelijke ontwikkelingen worden aangeduid die of als
oorzaak of als gevolg samenhangen met industrialisering. Toegenomen transport- en
communicatiemiddelen, bevolkingsgroei en verstedelijking, maar ook uitbreiding van
onderwijsvoorzieningen, allerlei verzorgingsarrangementen en een centrale overheid.
Globalisering
Internationale verspreiding van industrialisering en modernisering leidt tot globalisering. Door
globalisering neemt de toenemende internationale onderlinge afhankelijkheid van mensen op
economisch, politiek, sociaal en cultureel gebied toe.
Dominante landen: Engeland
Engeland is het rijkste en machtigste land van de wereld. Het land beschikte over een groot aantal
koloniën en onderhield over de hele wereld handelsbetrekkingen, hierdoor ontstond verspreiding
van de Engelse sporten. Engeland is de bakermat van de moderne sport: voetbal, tennis, golf,
atletiek, hockey, roeien etc.
Dominante landen: Duitsland
Duitsland kent een rijke en invloedrijke sporttraditie, vooral die van turnen en handbal. In veel
landen is de Duitse gymnastiek zeer bepalend geweest voor de ontwikkeling van het schoolvak
lichamelijke opvoeding. Daarnaast hebben onderdelen van de Duitse gymnastiekbeweging via een
omweg langs de VS, hun weg gevonden naar de hedendaagse fitness.
Dominante landen: Verenigde Staten
De Verenigde Staten wilde zich in de 19e eeuw afzetten van Engeland, omdat Engeland hun in de 18e
eeuw bezet hadden. Populaire sport honkbal (cricket was de voorloper), ook zelf bedachte sporten
zijn basketbal en volleybal. De YMCA speelde hierbij een rol.
Overzicht opkomst sporten
Voor 1800 Paardenrennen, golf, cricket, boksen, roeien, schermen
1800-1840 Schieten, zeilen
1840-1860 Honkbal, voetbal, rugby, zwemmen
1860-1870 Atletiek, skiën, polo, wielrennen, kanoën
1870-1880 American Football, tennis, badminton, hockey, bandy
1880-1900 IJshockey, gymnastiek, basketbal, volleybal, judo, tafeltennis, bowling,
gewichtheffen, schaatsen
Na 1900 Squash, netbal, handbal, korfbal, karate, aikido, taekwondo
, Les 3
19e eeuw: Victoriaans tijdperk
Een echt mannentijdperk op gebied van sport, onderwijs en scholing. Voor vrouwen was het meer
het huishouden en voor het gezin zorgen. Armen kijken tegen de rijken op, het helpen van andere
mensen was stoer. Hier ontstonden clubjes.
Gentleman game
Mannen wilden hun mannelijkheid bewijzen. Ze vechten voor de eer en niet voor het geld.
Steeds meer clubjes
Er ontstonden steeds meer klein clubjes, zoals op de High Schools onderling. Ook in Nederland, de
damiaatjes, maar niet via scholen. Dit kwam doordat het gymmen al in de scholen was geadopteerd,
lichamelijke opvoeding. De mensen hebben dus zelf clubjes opgericht.
De damiaatjes zijn een groep jongeren die allerlei sporten met en tegen elkaar uitvoerden. Een
aantal van de damiaatjes zijn bekend geworden, zo is Pim Mulier een de oprichter van bonden en de
Elfstedentocht. Klaas Pander hele goede schaatser. Jaap Eden, wordt gezien als een van de grootste
sporters der tijden. Een enorm goede schaatser en fietser, hij won allerlei wedstrijden en won daar
ook geld mee.
Betaald sporten in de ban: amateurisme
Het was niet mannelijk om betaald te krijgen met sporten, je had immers al genoeg geld als rijkelui.
Betaald sporten werd in de ban gedaan, doordat rijkelui steeds meer ging sporten.
Redenen voor meer nationale organisaties
1. Populariteit van de sporten
Welvaart nam toe. Steeds meer rijke jongeren die bij de elite wilden horen en ook bij de
sportclubjes wilden horen. Lokaal door de clubjes was dit niet meer te organiseren. In het
buitenland waar deze sporten werden beoefend gold dit principe ook.
2. Wedstrijden tussen landskampioen
Elk land wilde zijn als Engeland en het opnemen tegen een Engelse kampioen was een grote
eer. Graag de Engelse sporters uitdagen.
3. Waarborging amateurisme
Om lid te kunnen worden van een elite club mocht je bij veel bonden niet worden betaald.
De moderne olympische spelen
Bij de eerste moderne Spelen in 1896 in Athene, nemen dertien landen deel en vertegenwoordigen
285 atleten hun land. Dat dit evenement kon plaatsvinden en een vaste plaats zou veroveren in de
internationale sportwereld, danken we aan de Fransman Pierre de Coubertin, die van de Spelen zijn
levenswerk maakte.
Machtsverhoudingen verschillen tussen sporten
Betaalde sporters werden in principe uitgesloten. Vanaf 1983 is dit meer losgelaten en de
commerciële belangen van betaald sporten werd groter. Per sport verschilt het erg, wat het
belangrijkste event is. Bij tennis en golf ligt het bij de grootste toernooien. Bij darters is het BDO vs
PDC, groot verschil tussen amateur en de profs. Bij voetbal mocht je in principe niet op de loonlijst
staan als voetballers, maar kregen vaak wel een huis etc. Na de watersnoodramp, 1954, is dit toch
gebeurd in Nederland.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller mariellepleiter. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.09. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
80364 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now