Alle powerpoints samengevat van de colleges 1 t/m 13 van het vak sociaal zekerheidsrecht. Dit vak wordt gegeven op de Han in leerjaar 3 in het E-cluster. De powerpoints zijn voldoende om te leren in combinatie met de opdrachten voor het tentamen.
College 1 Inleiding in het socialezekerheidsrecht
De sociale zekerheid staat volop in de belangstelling. Over werkeloosheid, participeren,
maaatschappelijke ondersteuning en het opschuiven van de pensioenleeftijd.
In Nederland is de publieke sociale zekerheid gestart met de Amenwet uit 1853, die kwam vanuit
de overheid tot stand.
De snelle veranderlijkheid van de sociale zekerheid heeft te maken met de maatschappelijke
context waarin de regels tot stand komen en hun werking hebben.
Sociale zekerheid biedt door de overheid inkomenszekerheid als mensen bijvoorbeeld door
ziekte, werkeloosheid of ouderdom niet meer kunnen werken. Deze bestaanszekerheid, ook wel
waarborgfunctie is 1 kant. De andere kant is activeringsfunctie.
- Waarborgfunctie: bieden van bestaanszekerheid door het verstrekken van uitkeringen en/of
prestaties in natura
- Activeringsfunctie: bevordering van de arbeidsparticipatie
Sociale zekerheid is het publieke stelsel dat het geheel van voorzieningen omvat die tot doel
hebben het waarborgen van de financiële zekerheid van burgers en hen te activeren.
Sociale zekerheidsrecht is het stelsel van rechten en plichten die gelden binnen de sociale
zekerheid > bijvoorbeeld het krijgen van een werkeloosheidsuitkering is een recht, een plicht is de
premiebetaling.
Het stelsel van sociale zekerheid
Om enige structuur aan te brengen binnen het stelsel wordt meestal het volgende onderscheid
gemaakt;
1. Sociale verzekeringen; de werknemersverzekeringen WW, Wet WIA, ZW & de
volksverzekeringen AOW >hiervoor moet je verzekerd zijn
2. Sociale voorzieningen; PW, Wmo2015
Sociale verzekeringen
• Betaald uit premiebijdragen van werknemer/werkgever, zelfstandigen en ingezetenen
• Uitvoering in handen van lichamen (bijv. UWV)
• In eerste instantie beroep doen op sociale verzekering
• Verplichte verzekering
Sociale voorzieningen
• Betaald uit algemene middelen (belastingen)
• Uitvoering in handen van overheid
• Geen aanspraak op sociale verzekering? Dan beroep op sociale voorziening
• Geen voorafgaande verzekering
Personele werkingssfeer:
Doelgroep
- Werknemers: werknemersverzekeringen > Werkeloosheidswet (WW), Ziektewet (ZW), Wet werk
en inkomen naar arbeidsvermogen(WIA), Wet op de arbeidsongeschiktheidsverzekering (WAO)
- Ingezetenen (iemand die in NL woont of werkt): volksverzekeringen > Algemene Ouderdomswet
(AOW), Algemene nabestaandenwet (Anw), Algemene Kinderbijslagwet (AKW)
- Rechthebbende; sociale voorzieningen > Participatiewet (PW), Wet maatschappelijke
ondersteuning 2015 (WMO 2015)
Als iemand een aanvraag doet voor bijv een WIA-uitkering, dan vraagt de uitvoeringsinstantie 1
keer naar de gegevens. De gegevens worden opgeslagen in een Digitaal Klantdossier (DKG). Het
dossier bevat gegevens op het terrein van werk en inkomen en ook overige gegevens zoals het
bezit van een auto.
Uitkeringssystematiek
Loondervingsuitkeringen:
Werknemersverzekeringen, de hoogte van de uitkering is een percentage van het dagloon dat
een persoon heeft genoten voorafgaande aan de verzekerde gebeurtenis.
1
,Minimumbehoefteregeling:
Volksverzekering, de hoogte van de uitkering is gerelateerd aan het minimumloon. (kan
inkomenstoets plaatsvinden)
Sociale voorzieningen:
De hoogte is gerelateerd aan het minimum en afhankelijk van de gezinssituatie. (kan inkomens- en
vermogenstoets plaatsvinden)
Het sociale zekerheidsrecht wordt uitgevoerd door meerdere partijen:
- UWV
- SVB
- Gemeente
- Belastingdienst
- Zorgkantoren
- Zorgverzekeraars
Soms is er ook sprake van een combinatie. Bijvoorbeeld de bijstandsuitkering ‘recht op’ getoetst
door het UWV, maar uitvoering door de gemeente.
Volksverzekeringen
Uitvoering: SVB
Premieheffing: iedereen die inkomstenbelasting betaalt
Sociale voorzieningen
Uitvoering: Gemeente, Zorgkantoor of SVB
Betaling: uit de algemene middelen (belastingopbrengst)
Rechtsbescherming
De meeste procedures binnen het socialezekerheidsrecht zijn bestuursrechtelijke procedures. De
Awb regels worden gevolgd. Behalve voor de Zvw-geschillen! Deze worden door de burgerlijke
rechter afgedaan in verband met de privaatrechtelijke structuur van de Zvw.
- Geen verplichte procesvertegenwoordiging; niet gehouden een advocaat of gemachtigde in de
arm te nemen.
- Besluiten moeten rechtsgevolgen in het leven roepen en worden door een bestuursorgaan met
openbaar gezag genomen, art. 1:3 jo 1:1 Awb. De beschikking is in beginsel gericht aan de
aanvrager van een uitkering, de belanghebbende bij het besluit, art. 1:3 lid 2 Awb.
Eerst moet er bezwaar worden gemaakt binnen 6 weken. Een bezwaarschriftprocedure heeft een
heroverwegingsfunctie. Heroverweging houdt in dat de toetsing van het besluit een beoordeling
van de rechtmatigheid en de doelmatigheid is. Het genomen besluit wordt heroverwogen door
hetzelfde bestuursorgaan dat het bestreden besluit heeft genomen.
Pas nadat bezwaar is gemaakt, kan er naar de bestuursrechter worden gestapt. Als laatste kan er
hoger beroep worden ingesteld. In enkele geschillen na hoger beroep cassatie bij de Hoge Raad
mogelijk. Afhankelijk van de aard van het geschil welke rechtsbescherming mogelijk is. Hoger
beroep > Centrale Raad van Beroep.
College 2
Indien iemand buiten zijn schuld geheel werkloos wordt of een gedeelte van een baan verliest,
bestaat er een vangnet dat de inkomensachteruitgang gedeeltelijk zal ondervangen; de
Werkeloosheidswet. Komt iemand niet in aanmerking voor een WW-recht of is de WW-uitkering
verstreken, dan kan er soms beroep op de Wet IOW, Wet IAOW of Participatiewet worden gedaan.
De WW is een werknemersverzekering die onder de sociale verzekeringen valt en wordt
uitgevoerd door het UWV, art. 30 lid 1 SUWI jo art. 98 WW.
2
, Het UWV bezit rechtspersoonlijkheid en de besluiten worden genomen namens de Raad van
bestuur van het UWV, art. 2 lid 2 jo art. 6 lid 5 Wet SUWI.
Doel WW: verlies aan inkomen van mensen die werkloos zijn geworden zo veel mogelijk te
beperken.
3 stadia bij de WW:
- Recht op een WW-uitkering
- Geldend maken van de WW-uitkering
- Uitbetaling van de uitkering
Personele werkingssfeer
Doelgroep: verzekerd zijn de werknemers
Privaatrechtelijke dienstbetrekking is arbeidsverhouding gebaseerd op een arbeidsovereenkomst,
art. 7:610 BW. Verplichting van de werknemer tot persoonlijke arbeidsverrichting, verplichting van
de werkgever tot het betalen van loon en de tussen werkgever en werknemer bestaande
gezagsverhouding.
Publiekrechtelijke dienstbetrekking is de arbeidsverhouding van een overheidswerkgever en
ambtenaar. Arbeidsverhouding die berust op een aanstelling door een overheidsorgaan. Een
ambtenaar conform art. 1 Ambtenarenwet. Arbeid, loon en gezagsverhouding.
Om in aanmerking te kunnen komen voor een WW-uitkering moet aan een aantal voorwaarden
voldoen. Die voorwaarden zijn, art. 15 WW:
1. Werknemer, art. 3 lid 1 WW
2. Werkeloosheid, art. 16 lid 1 WW
3. Referte-eis, art. 17 en 17a WW
4. Afwezigheid van uitsluitingsgronden, art. 19 WW
Werknemer, art. 3 WW:
De werknemer is een;
- natuurlijk persoon
- Jonger dan de pensioengerechtigde leeftijd, art. 7a AOW
- Die in privaatrechtelijke of in publiekrechtelijke dienstbetrekking staat
Een ZZP’er is een zelfstandige zonder personeel. De zelfstandige valt NIET onder het werknemer
begrip van de WW. Daarbij draagt de zelfstandige geen sociale verzekeringspremies af. Hij
onderneemt voor eigen rekening en risico en komt dus niet in aanmerking voor een WW-uitkering.
Werkeloosheid, art. 16 lid 1 sub a en b BW
1. Arbeidsurenverlies = urenverlies en loonverlies
- Urenverlies: ten minste 5 arbeidsuren verliezen of aantal arbeidsuren verliezen die ten hoogste
gelijk is aan de helft van zijn gemiddeld aantal arbeidsuren.
- Loonverlies: arbeidsuur, art. 1a lid 1 WW; uur waarover werknemer recht op inkomen uit arbeid
heeft.
2. Beschikbaar: werknemer moet beschikbaar zijn voor de arbeidsmarkt.
Referte-eis, art. 17 lid 1 WW en 17a WW
In de 36-kalenderweken onmiddellijk voorafgaand aan de eerste dag van werkloosheid in
tenminste 26 kalenderweken als werknemer arbeid moet hebben verricht.
- aantal uren is niet van belang; 1 arbeidsuur is al genoeg > art. 17 WW
- Ook niet vereist dat weken aaneengesloten zijn
- Weken van ziekte tellen niet mee, dan wordt periode opgerekt. Vakantieweken tellen wel mee.
- Alleen die weken tellen mee in de baan dat men werkloos is geworden, art. 17a lid 2 WW.
Stel Berend werkt al 4 jaar 40 uur per week in de bouw. Met het bouwbedrijf gaat het niet goed.
Het bedrijf krijgt nauwelijks opdrachten binnen. Berend gaat daarom 10 uur per week minder
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller sophiemilius. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.12. You're not tied to anything after your purchase.
