Summary
samenvatting literatuurgeschiedenis NL 18e en 19e eeuw
- Course
- Level
Goede samenvatting over gebeurtenissen in de 18e en 19e eeuw die je moet weten voor literatuurgeschiedenis toets op VWO van het vak Nederlands.
[Show more]
Seller
Follow
meikeschepers
Reviews received
Content preview
Nederlands Literatuurgeschiedenis 18e eeuw, 19e eeuw, fin de siècleParagraaf 20:
In de 17e eeuw waren in Europa de ‘absolute monarchieën’ ontstaan: koninkrijken waarin alle macht
bij de vorst berustte. Ook in de 18e eeuw bepaalde het absolutisme de Europese politiek. In de 18 e
eeuw was de welvaart groter dan in de 17 e eeuw. De bevolking van Europa nam in snel tempo toe,
vooral in het oosten, en de burgerij ontwikkelde zich tot de sterkste klasse in economisch opzicht.
Tegen het eind van de eeuw wisten ze in sommige landen steeds meer politieke macht te veroveren
ten koste van de absolute monarchen.
In de Republiek der Verenigde Nederlanden was geen vorst. Nadat de mannelijke lijn uitstierf in huis
Oranje werd het ambt overgenomen door leden van het huis Nassau. In de Republiek bleef een
statenbond met een Staten-Generaal aan het hoofd en geen vorst. In de 2 e helft van de 18e eeuw
ontstonden in de Republiek twee politieke stromingen. De patriotten streefden naar meer
democratie, de prinsgezinden waren de aanhangers van de stadhouders uit het huis van Oranje. De
culturele stroming van de 18e eeuw was de verlichting die vooral in Frankrijk en Engeland bloeide.
Paragraaf 21:
Met de nieuwe stroming: de verlichting, wilde men aangeven dat in de 18 e eeuw het gevoel ontstond
dat de wereld langzaam maar zeker duidelijk, helder, ‘verlicht’ aan het worden was. In de 18 e eeuw
ontstond hieruit de opvatting dat de menselijke ratio (verstand) in staat was alles op te lossen.
Vanwege dit rationalisme wordt de verlichting ook wel aangeduid met termen als ‘tijdperk van de
rede’ of ‘age of reason’.
Op religieus gebied hingen veel verlichtte denkers het deïsme aan: de opvatting dat er wel een
opperwezen bestaat, maar dat de verering daarvan in de vorm van een godsdienst zinloos is. Daarom
verdedigde Voltaire de gelijkheid van alle godsdiensten en propageerde de idee der tolerantie
(verdraagzaamheid): ieder mens moet kunnen denken en geloven wat hij wil en overheden hebben
daar niets mee te maken.
De trias politica was de opvatting dat de uitvoerende macht (regering), de wetgevende macht
(parlement) en de rechterlijke macht gescheiden moeten zijn. Dit betekent dat de regering
gecontroleerd wordt door vertegenwoordigers van het volk en dat rechters kunnen oordelen aan de
hand van wetten en onafhankelijk van wat de overheid wenst. Het streven naar grotere vrijheid
kwam op economisch terrein tot uiting in het ontstaan van het liberalisme: de overheid moet zich zo
weinig mogelijk bemoeien met de economie, maar moet die overlaten aan het marktmechanisme,
het spel van vraag en aanbod, dat gereguleerd wordt door de onderlinge concurrentie van de
producenten.
De meeste denkers in de 18e eeuw waren positief ingestemd. Men ging ervan uit dat de mens in
wezen goed is en dat verkeerd gedrag voortkomt uit gebrek aan kennis van het goede; als men het
goede leert, dan zal hij ook daarnaar gaan handelen. Vandaar het grote belang dat men in de
verlichting hechtte aan onderwijs en opvoeding.
Paragraaf 23, 24, 25, 26, 27:
De verlichte prozaliteratuur is in essentie didactisch: literatuur was een middel om de lezer nieuwe
ideeën en opvattingen te bieden en de taal ervan is daarom duidelijk en zakelijk. Het grootste
didactische werk is de encyclopédie, waaraan talrijke geleerden meewerkten onder leiding van Denis
Diderot.
Het overheersende genre op het episch-didactisch literatuur gebied was het imaginaire reisverhaal:
een tekst waarin men een reis beschrijft die nooit heeft plaatsgevonden, maar waarin de schijn
wordt opgehouden dat het om een echte reis gaat. De reis voerde door allerlei verzonnen landen
met verschillende bestuursvormen, zeden en gewoonten, waardoor de auteur kon laten zien wat
volgens hem wel of niet juist was. In een satiren wordt gebruik gemaakt van spot. Wanneer de
hoofdpersoon terecht komt in een ideale wereld die als voorbeeld dient voor onze wereld wordt zo’n
verhaal een utopische roman of utopieën genoemd. De robinsonade: een roman over een of meer
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller meikeschepers. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.97. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
56326 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now