Samenvatting taalvariatie - 2e leerjaar Docent Nederlands (HAN)
22 views 3 purchases
Course
Taalvariatie
Institution
Hogeschool Arnhem En Nijmegen (HAN)
Book
Taal en Taalwetenschap
Een samenvatting voor het vak taalvariatie, dat in het 2e leerjaar gegeven wordt aan de HAN. De samenvatting betreft de volgende hoofdstukken: 17, 18, 19 en 20.
Taalvariatie - samenvatting boek --> Taal en Taalwetenschap
Lotte en Esmee Kliffen
Inhoudsopgave
Hoofdstuk 17 – verschillen en overeenkomsten tussen talen..........................................................................2
17.1 Inleiding........................................................................................................................................................2
17.2 Overeenkomsten tussen talen......................................................................................................................2
17.3 Genetische verwantschap............................................................................................................................3
17.4 Taal en Cultuur.............................................................................................................................................3
17.5 Taal en denken: de Sapir-Whorf-hypothese.................................................................................................4
Hoofdstuk 18 – Taalvariatie........................................................................................................................... 4
18.1 Inleiding........................................................................................................................................................4
18.2 Wat is een taal?...........................................................................................................................................4
18.3 Wat is een dialect?.......................................................................................................................................4
18.4 De bestudering van taalvariatie...................................................................................................................5
18.5 Taalvariatie en sociale factoren...................................................................................................................5
18.6 Andere factoren: de situatie en de linguïstische context.............................................................................5
18.7 Taalvariatie en sociale betekenis.................................................................................................................6
Hoofdstuk 19 – Taalverandering..................................................................................................................... 6
19.1 Inleiding........................................................................................................................................................6
19.2 Historische taalwetenschap.........................................................................................................................6
19.3 Het veranderingsproces...............................................................................................................................7
19.4 Sociale groepen in taalverandering.............................................................................................................7
19.5 De inbedding van veranderingen in het taalsysteem...................................................................................7
19.6 De waardering voor taalverandering...........................................................................................................7
Hoofdstuk 20 – Tweetaligheid........................................................................................................................ 8
20.1 Inleiding........................................................................................................................................................8
20.2 De tweetalige taalgemeenschap..................................................................................................................8
20.3 Taalpolitiek...................................................................................................................................................8
20.4 Tweetalig onderwijs.....................................................................................................................................9
20.5 De tweetalige gebruiker...............................................................................................................................9
20.6 Tweetalig taalgebruik en interferentie........................................................................................................9
20.7 Het ontstaan van nieuwe talen....................................................................................................................9
, Hoofdstuk 17 – verschillen en overeenkomsten tussen talen
17.1 Inleiding
Om tot een beter begrip van menselijke taal te komen, is het belangrijk om talen met elkaar te
vergelijken. Uit die vergelijking is een aantal conclusies te trekken:
- Er is geen onderdeel van het taalsysteem waarin talen niet van elkaar verschillen, van
klanken tot aan het taalgebruik in gesprekken en langere stukken tekst.
- De verschillen zijn vaak aanzienlijk.
- Naast verschillen zijn er ook bepaalde constanten, de universalia. In alle gesproken talen zijn
er klinkers en medeklinkers, hoewel het aantal en de aard daarvan nogal kan variëren.
Gebarentalen kennen uiteraard geen klinkers en medeklinkers, maar gesproken talen en
gebarentalen hebben met elkaar gemeen dat de betekenis wordt uitgedrukt door predicaten
(zien, slaan lopen) te verbinden met 1 of meerdere argumenten (Marie, jij, de buurman,
elkaar).
Talen verschillen, maar alleen binnen bepaalde grenzen, en het is interessant om te proberen die
grenzen te bepalen.
17.2 Overeenkomsten tussen talen
Naast universele kenmerken, die alle talen met elkaar gemeen hebben, zijn er ook specifieke
overeenkomsten tussen bepaalde groepen talen. Deze overeenkomsten kunnen verschillende
oorzaken hebben. Voorbeelden tussen het Duits en het Nederlands:
- huis – Haus
- vijf – fünf
- blauw – Blau
- de – der
- we – wir
- denken – denken
Op fonologisch niveau hebben Duits en Nederlands allerlei medeklinkers en klinkers gemeen. Al deze
overeenkomsten komen voort uit een nauwe verwantschap tussen het Duits en het Nederlands: ze
hebben een gemeenschappelijke voorouder.
Typologische overeenkomsten ontstaan als talen in structureel opzicht dezelfde ‘keuzes’ maken die
logisch met elkaar samenhangen.
Niet alle talen zijn als type te kenschetsen: allerlei talen hebben typologisch een enigszins gemengd
karakter en er is ook geen lijstje types waar alle taalkundigen het over eens zijn. Niettemin is het
belangrijk om typologische overeenkomsten bij taalvergelijking te betrekken, omdat anders veel te
snel geconcludeerd zou kunnen worden dat talen genetisch verwant zijn. Talen die niet of nauwelijks
met elkaar verwant zijn, blijken vaak allerlei parallellen te vertonen, als ze in een bepaald gebied
gesproken worden. Langdurige en intensieve tweetaligheid kan tot gevolg hebben dat talen naar
elkaar toe groeien, wat leidt tot areale overeenkomsten. BV: talen op de Balkan. Daar zijn het
Albaans, Roemeens, Bulgaars en Grieks allerlei overeenkomsten gaan vertonen die niet teruggaan op
hun voorouders.
Een Sprachbund is een gebied waar talen naar elkaar toe gegroeid zijn en hierdoor overeenkomsten
hebben.
Als laatste kunnen overeenkomsten tussen talen ook op toeval berusten. BV: het Baskische elkar
betekent hetzelfde als het Nederlandse elkaar, hoewel deze talen niet genetisch verwant zijn, noch
regelmatig in contact staan.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller esmeekliffen. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.35. You're not tied to anything after your purchase.
