Tentamen Leidinggeven
Dinsdag 7 april 2015, 11.30 - 13.30, VBG
Authentiek leiderschap gaat over het doorgronden van je drijfveren en het ontdekken van je missie,
met als doel jezelf en anderen te inspireren en te leiden.
Hst 1 De omgevingsschil
De omgevingsschil is ene abstract gegeven. Het is jóúw schil, maar handelt over de omgeving
waarin jij je bevindt. De omgevingsschil is belangrijk omdat de meeste mensen hun problemen op
deze schil plaatsen.
Selectieve perceptie: Je neemt alleen waar wat jij - op dat moment - in je omgeving belangrijk
vindt. Je neemt dus ook heel veel dingen niet waar die wel in je omgeving aanwezig zijn. In de
omgang met personen is het daarom noodzakelijk om te beseffen dat je niet dé waarheid van een
persoon ziet, maar slechts jouw waarheid.
Probleemstellingen die op de omgevingsschil thuishoren, beschrijven een problematische
omgeving. Een gemeenschappelijk kenmerk is dat de oorzaak of 'schuld' van het probleem in je
omgeving ligt. Daarmee positioneer je jezelf als slachtoffer ván die omgeving.
Voor problemen op je omgevingsschil betekent dat je moet onderzoeken of je waarneming en de
daaraan gekoppelde emotie wel klopt. Beschrijf de feiten (je waarneming) zoals je die in je
omgeving ervaart. Stel je vervolgens twee vragen:
1. Is dit altijd zo?
2. Klopt mijn oordeel, mijn norm?
Probeer naar aanleiding van je nieuwe inzichten de probleemstelling te herformuleren in de ik-sfeer.
Maak het jouw probleem, niet het probleem van je omgeving.
Hst 2 De gedragsschil
De gedragsschil gaat over het gedrag dat je vertoont in je omgevingsschil. Het is een belangrijke
schil omdat het de diepste schil is die een ander van jou kan waarnemen.
Zelfbeeld: Het verhaal dat je over jezelf hebt opgeslagen in je binnenwereld. Het zegt iets over
hoe jij denkt dat je je gedraagt in bepaalde situatie. Wat je doet, denkt, voelt... Je filter staat
open voor gegevens die je zelfbeeld bevestigen.
Aan de ene kant bepaalt je filter welke verhalen er binnenkomen en aan de andere kant bepalen
jouw opgeslagen verhalen de openingen van je filter.
Associatie: Bepaalde gegevens dringen je filter binnen. Als je associeert, vraag je je af waar je
deze gegevens eerder bent tegengekomen. Je probeert deze nieuwe gegevens te koppelen aan
oude verhalen en daarmee krijgen ze betekenis.
1
, Evaluatie: Er wordt bekeken welke gevolgen de waargenomen gebeurtenis heeft. Je zou
kunnen zeggen dat bij associatie de belangrijkste verhalen bij elkaar gehaald worden en dat er bij
evaluatie een norm overheen geplakt wordt. (Goed, leuk, walgelijk, aantrekkelijk, pijnlijk...)
Vervolgens evalueer je welke mogelijkheden je hebt om te handelen.
Gedragskeuze: Niet de gebeurtenissen in jouw omgeving, maar je associaties en evaluaties bepalen
je gedrag. Je kiest het gedrag dat volgens jou de hoogste opbrengst heeft. In je hoofd
vindt een keuze plaats voor gedrag dat je in het verleden het meest heeft opgeleverd of het
minst heeft gekost.
Self-fulfilling prophecy: (On)bewust bezig zijn met je opgeslagen verhaal te realiseren. In je
binnenwereld gebeurt bij negatieve verhalen het volgende:
1. Je neemt alleen waar wat jij op dat moment in je omgeving belangrijk vindt;
2. Je associeert en evalueert met eerdere negatieve verhalen;
3. Het negatieve verhaal wordt leidend;
4. Al ga je gedrag vertonen om dit negatieve verhaal te voorkomen, het beeld van dat
negatieve verhaal speelt nog steeds op de achtergrond de hoofdrol;
5. In je gedrag zal angst een rol blijven spelen, je lokt door het negatieve verhaal te
voorkomen juist het negatieve verhaal uit. Je filter staat nog steeds wagenwijd open
voor gegevens die die angst bevestigen;
6. En juist door deze angst te compenseren wordt je angst werkelijkheid.
Selftalk: Het gedrag waarbij je tegen jezelf zegt dat iets wel of niet gaat lukken. De
manier waarop je tegen jezelf praat, beïnvloedt de self-fulfilling prophecy.
Er zijn twee hoofddrijfveren voor gedrag:
Angst (een negatieve consequentie willen voorkomen);
Een diepere angst is leidend in je gedrag. De 3 belangrijkste angsten zijn:
1. Angst voor de dood;
2. Angst voor fysieke pijn;
3. Angst om uit de groep gegooid te worden.
Het goede van de angstdrijfveer:
Je gaat niet vroegtijdig dood, weet je staande te houden in onveilige
omgevingen (een omgeving waar iets kan gebeuren wat je niet wilt);
Het zorgt voor een overlevingsstrategie en behoedt je voor ongeluk;
Het heeft duwkracht. Het duwt je uit je bestaande situatie en kan daardoor
aanleiding zijn tot verdere ontwikkeling;
Het houdt ons scherp en zorgt ervoor dat je direct gaat handelen;
Het gevoel van opluchting kan groot zijn als je de negatieve consequentie
hebt voorkomen.
Het lastige van de angstdrijfveer:
Het is een reactieve drijfveer;
De omgeving bepaalt je gedrag;
Je hebt gevoelsmatig weinig keuze, angst maakt je daarmee afhankelijk;
Het kan emotioneel zwaar voor je zijn;
En kunnen veel negatieve gevoelens opkomen;
Je kunt onzeker worden;
Angst kan leiden tot paniek, waarbij verkeerde beslissingen genomen
kunnen worden;
Teveel angstige voorvallen kunnen ervoor zorgen dat je niets nieuws meer
probeert en je niet verder ontwikkelt;
Je comfortzone kan kleiner worden;
Het kost enorm veel energie;
Angst kan ertoe leiden dat je alleen nog dingen doet die je móét doen (i.p.v.
wílt doen);
Angst is besmettelijk, de ene angstveer lokt de andere vaak uit;
Het mechanisme van negatieve self-fulfilling prophecy stuurt op de lange
termijn aan op de realisatie van de angst.
Creatie (een gewenste consequentie verlangen).
Het goede van de creatiedrijfveer:
Het motiveert en is de basis voor een visie waar je naartoe wilt werken;
Het creëert trekkracht en werkt proactief;
De weg naar dat doel op zich is al leuk;
2
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller hannyballie. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.90. You're not tied to anything after your purchase.