Financiële dienstverlening
Hoofdstuk 1
1.1 Wat is financiële dienstverlening?
Financiële dienstverlening is het adviseren van en het verlenen van diensten aan
consumenten in financiële zaken, zoals betalen, sparen, beleggen, lenen en/of
verzekeren. Dit gebeurt door financieel dienstverleners.
1.1.1 Financiële zaken
Bij de financiële zaken zoals betalen, sparen, beleggen, lenen en/of verzekeren
horen financiële producten. We delen de producten als volgt in:
- Betaalproducten
- Spaar- en beleggingsproducten: producten waarmee een klant geld dat over is
rendabel kan maken.
- Consumptieve kredieten: bijv. voor een auto of een reis
- Hypothecaire kredieten
- Schadeverzekeringen
- Levensverzekeringen en pensioenen
Een financieel product noemen we vaak een financiële dienst, omdat het niet
tastbaar is. Leveranciers noemen we dan ook aanbieders in plaats van producenten.
Financiële markten zijn markten waarop financiële producten worden verhandeld en
waar de vraag naar en het aanbod van geld bij elkaar komen.
1.1.2 Financieel dienstverleners
Een financieel dienstverlener is een bedrijf dat adviseert of diensten aanbiedt op
het gebied van betalen, sparen, beleggen, lenen en/of verzekeren. We
onderscheiden 3 soorten financieel dienstverleners:
- Aanbieders: ontwikkelen en bieden aan
- Bemiddelaars: verkoopt diensten van de aanbieders
- Adviseurs: beveelt producten of diensten aan
Een persoon of onderneming kan meerdere rollen tegelijkertijd hebben.
Er zijn partijen die de positie van een klant doornemen en in algemene termen
aangeeft wat voor oplossingen er bestaan. Dit noemen we geen adviseurs. Het gaat
meestal om onafhankelijke financieel planners.
,1.1.3 Consument
Een consument is een eindgebruiker van de financiële diensten.
Consument en economische kringloop
De economische kringloop is een schema waarin alle geldstromen in een economie
worden weergegeven. Een consument speelt hier een grote rol in.
Economische sectoren
Verschillende sectoren in een economische kringloop:
- Consumenten: de eindgebruikers van goederen en diensten
- Overheid: zorgt voor regelgeving en toezicht
- Ondernemingen: maken/ leveren diensten
- Financiële instellingen: schakel tussen sectoren die geld over hebben en geld
te kort hebben. Ze zorgen ook voor verzekeringsproducten.
Productiefactoren en inkomen gezinnen
De consument levert productiefactoren aan een onderneming. Een consument krijgt
hier inkomen voor terug. Er zijn 3 soorten productiefactoren met bijbehorend
inkomen:
- Arbeid: loon of winst wordt ontvangen voor het verrichten van arbeid
- Kapitaal: consumenten sluizen geld veelal via financiële instellingen door naar
ondernemingen. Consumenten ontvangen vergoeding in de vorm van rente.
Ook zorgen consumenten voor kapitaal door aandelen te kopen.
- Grond: hier gaat het om natuurlijke hulpbronnen. De vergoeding hiervoor is
huur of pacht.
De kringloop
Een consument verdient geld door te werken voor een onderneming. Een deel van
dit geld gaat naar de overheid, d.m.v. belasting. Het overige geld wordt uitgegeven
aan het kopen van goederen en diensten van ondernemingen. Het geld dat over is,
sparen of beleggen ze bij financieel dienstverleners. Ze kunnen zich er ook mee
verzekeren. Financieel dienstverleners lenen spaargeld van consumenten uit aan
ondernemingen. Ondernemingen investeren in productiefactoren die consumenten
leveren waardoor consumenten weer geld verdienen.
,Financiële producten en economische kringloop
De financiële dienstverlening zorgt er dus voor dat het geld van de consumenten of
ondernemingen terechtkomt bij andere ondernemingen of andere consumenten.
Besparingen door sectoren met een geldoverschot sluizen financiële instellingen
door naar sectoren met een geldtekort. De markt waarop dit doorsluizen plaatsvindt,
is de zogeheten vermogensmarkt.
Financiële huishouding van de consument (klant)
Een huishouding van een consument bestaat uit:
- De juridische positie: gehuwd, minderjarig, etc.
- De financiële positie: te betalen, past het bij de financiële situatie?
- De fiscale positie: gevolg van aankoop op het fiscale inkomen, is het fiscaal
aantrekkelijk?
1.2 Aanbieders financiële producten
De meest voorkomende aanbieders zijn:
- Banken
- Verzekeraars
- Pensioenfondsen
1.2.1 Banken
Activiteiten van banken
Activiteiten banken:
- Zorgen voor veilig betalingsverkeer: het omzetten van contant geld naar giraal
geld en omgekeerd heet substitutie.
- Bij elkaar brengen van geld aanbieders en -vragers
Het aantrekken van geld noemen we funding. Het verschil tussen de
ontvangen en betaalde rente is de rentemarge. Dit is de belangrijkste vorm
van inkomsten van een bank.
- Bemiddelingsactiviteiten: kennis, netwerk en administratie “verkopen”.
- Geven van advies
Risico’s voor banken
Risico’s banken:
- Kredietrisico: kans dat geleend geld niet wordt terugbetaald. Dit noemen we
krediet- of debiteurenrisico
- Renterisico: het risico dat de rente stijgt en rentemarge daardoor kleiner
wordt. Een bank kan dit voorkomen door matching, de looptijd van
, aangetrokken financiële middelen gelijk maken aan de looptijd van uitgezette
middelen. Een bank kan ook mismatchen om een hogere rentemarge te
krijgen. De bank zet bewust geld voor een langere periode uit tegen een hoger
rentepercentage en trekt dan bewust het geld voor een kortere periode aan
tegen een lager rentepercentage.
- Valutarisico: wanneer een bank geld uitleent in een andere valuta en dan de
koers lager is wanneer het terugbetaald dient te worden.
- Liquiditeitsrisico: wanneer iemand met spaargeld geld opeist, maar de bank dit
nog heeft uitgeleend. De bank kan dan geld lenen bij De Nederlandsche Bank
(DNB), maar dit kost natuurlijk geld.
- Marktrisico: wanneer er effecten zijn aangekocht, maar uiteindelijk zijn
gedaald in waarde.
1.2.2 Verzekeraars
Een verzekeraar is een bedrijf dat verzekeringen aanbiedt aan klanten.
Een verzekering vraag je aan voor een voorval waar je niet van weet of het zich
voordoet. Dit bedrag betaal je vaak per jaar, kwartaal of per maand. Het kan soms
ook een eenmalig bedrag zijn, zoals een levensverzekering. Dit noem je dan een
koopsom.
Systematiek van verzekeren
Er zijn een aantal zaken die een rol spelen bij de systematiek van verzekeren.
- De wet van de grote aantallen: De wet van de grote aantallen wil zeggen dat
de totale hoogte van de te verwachten verzekeringsuitkeringen steeds
zekerder wordt, naarmate de groep die zich verzekert groter wordt. De kans
op schade en de gemiddelde schadeomvang bepalen een deel van de hoogte
van de premie.
- Herverzekeren: de verzekeraar verzekert een deel van de door hem
geaccepteerde risico’s bij een andere verzekeraar.
- Reserveren: een reserve hebben voor jaren waarin er veel schades geclaimd
worden om dit te kunnen betalen.
Samenwerkingsverbanden
Verzekeraars kunnen samenwerken om hun risico’s te spreiden. De verschillende
vormen van samenwerkingsverbanden zijn:
- Co-assurantie: het spreiden van risico’s over meerdere verzekeraars.
- Pools: verzekeraars werken samen in een poolverband om bepaalde grote
risico’s te verzekeren of om risico’s te verzekeren die verzekeraars om
tactische redenen liever zelf niet verzekeren. Bij een pool is er geen
rechtstreekse relatie tussen de klant en de verzekeraar. De klant verzekert
zich via de pool. Een pool krijgt een juridische zelfstandigheid als een
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller i02mgh. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.90. You're not tied to anything after your purchase.