Summary
Samenvatting Rechtsfilosofie A hoor- en werkcolleges + transcripties
- Course
- Institution
Samenvatting rechtsfilosofie A hoor- en werkcolleges + transcripties
[Show more]
Seller
Follow
irisjorna1
Reviews received
Content preview
Rechtsfilosofie AKennisclip 1: Wat is rechtsfilosofie
Conceptuele analyse: verhelderen van begrippen. Waar hebben we het over wanneer je het
over het recht hebt, wat bedoelen we met de rechtsstaat? Wat zijn mensenrechten en hoe
verschillen ze met andere rechten? Verhelderen wat het recht is.
Normatieve analyse: wat moeten wij doen? Morele filosofie: hoe moeten we handelen? Wat
zijn we anderen verschuldigd? Politieke filosofie: wat is rechtvaardigheid? Wat verlangt het
van de wijze waarop we de politieke gemeenschap inrichten. Is een bepaalde wet
rechtvaardig = een normatieve vraag. Waarom is het rechtvaardig om mensen te straffen als
zij de wet overtreden?
,Natuurecht: geheel van regels en wetten dat voorafgaand aan en onafhankelijk van het
positieve recht bestaat. Vaak wordt hier verwezen naar het goddelijke recht of het recht van
de rede. Hieraan wordt toegevoegd dat het positieve recht zoveel als mogelijk in
overeenstemming met het natuurrecht moet worden gebracht.
Rechtspositivisme: het geldende recht bestaat uit wetgeving dat is uitgevaardigd door de
aangewezen autoriteit. Staat voor een strikte scheiding tussen recht en moraal. Al het recht
dat is uitgevaardigd door een soeverein die bovendien in staat is om het recht af te dwingen
door middel van sancties, dat is recht. De vraag of die specifieke rechtsregels rechtvaardig
zijn of niet, dat is een aparte vraag of het überhaupt recht is.
Rechtstaat: het enige wat je nodig hebt om van een rechtsstaat te kunnen spreken is dat
wetten een bepaalde vorm hebben. Ze moeten algemeen geformuleerd zijn, duidelijk
afgekondigd worden, ze moeten niet met terugwerkende kracht geldig zijn. Het stelt geen
eisen aan de inhoud van de wetten, het stelt alleen eisen aan de vorm van de wetten.
Substantieve theorie van de rechtsstaat: stelt wel eisen aan de inhoud van de wetten. De
wetten die afgekondigd worden moeten in overeenstemming zijn met fundamentele
mensenrechten.
, MODULE 1: De aard van het recht
Week 1 – Natuurrecht
Kennisclip 2: De strijd tussen natuurrecht en rechtspositivisme in de Antigone
Antigone is een tragedie, geschreven rond 441 v. Chr.: focus op spanning tussen natuurrecht
en rechtspositivisme, de vraag of we een morele plicht hebben om de wet te gehoorzamen,
de vraag of het geoorloofd is om die wet te overtreden, de rol die religie speelt in de civiele
staat. Het is een heel rijk stuk. Belangrijkste voor deze week is de spanning tussen
natuurrecht en rechtspositivisme (maar heeft dus veel relevante thema’s)
In Thebe is een burgeroorlog. 2 zoons van koning staan aan verschillende kanten in dit
conflict. Als schrikbeeld zal het lijk onbegraven blijven, verminkt worden.
Antigones dilemma (de zus met 2 broers): moet ik luisteren naar broer 1 en dat broer niet 2
begraven wordt? Dat kan ze niet accepteren, want de goden vinden dat doden op een
bepaalde manier behandeld moeten worden om het hiernamaals te bereiken en dan zal haar
broer dat nooit bereiken, het niet mogen begraven is een hevige straf in die tijd. Moet ze een
hogere wet gehoorzamen die gebiedt dat doden geerd en gerouwd moeten worden en op
ceremoniële wijze begraven dienen te worden. Ze zal dan direct de wet van broer 1
overtreden. Ze besluit haar broer te begraven en zich te beroepen op het hogere recht,
het goddelijke recht.
Natuurrecht: Antigone
- Wanneer de wetten van een staat niet in overeenstemming zijn met de wil van
de goden (het hogere recht), dat die van de staat dan ook niet gehoorzaamd
hoeft te worden.
o Het is universeel: overal en altijd geldig, wat de lokale geschreven
wetten ook stellen.
o Rechtdoen aan familiebanden (haar overleden broer in dit geval)
o Het is een hogere vorm van geschreven recht.
o Het is van nature gegeven (door God, de menselijke rede)
o Wil het positieve recht geldig zijn, dan moet er overeenstemming zijn
met het natuurrecht! Als het niet in overeenstemming is, dan is het ook
NIET geldig, bindt ons NIET, legt ons GEEN plichten op
Rechtspositivisme: Creon
- Geen noodzakelijk verband tussen het gestelde recht en moraliteit.
Onrechtvaardige wetten zijn nog steeds wetten en moeten nog steeds
, gehoorzaamd worden, of je het nou wel of niet eens bent met die wet, of ze nou
rechtvaardig zijn of niet.
- Geldend recht is simpelweg dat wat door de legitieme overheid gesteld is.
- Of een wet nou rechtvaardig is of niet, men dient de heerser te gehoorzamen.
Er is geen hoger recht dat eisen stelt aan het gestelde recht. Er is enkel het
veranderlijke, geschreven recht, uitgevaardigd door een legitieme autoriteit.
De tragedie van Creon? Het is officieel gezegd de tragedie van Antigone, ze sterft voor
hetgeen waar ze in gelooft: gehoorzamen van het hogere recht (wil van de goden) en het
rechtdoen aan familiebanden (liefde voor haar broer). Ze begraaft haar broer tegen het bevel
van Creon in. Maar evengoed zou je kunnen zeggen dat het de tragedie van Creon is. Broer
1 beschermde de stad, terwijl broer 2 de stad aanviel, zij moesten dus niet op dezelfde
manier worden behandeld en er moest een voorbeeld worden gesteld, anders zouden
andere revolten stellen tegen de stad. Antigone maakt het voor Creon heel moeilijk om haar
niet te veroordelen zonder gezichtsverlies. Vanuit zijn perspectief kan Creon niet anders en
veroordeeld Antigone ter dood. Zoon van Creon (verloofde van Antigone) pleegt zelfmoord.
Ook de vrouw van Creon (moeder van zoon) pleegt ook zelfmoord, wat het een tragedie
maakt van Creon.
Creon heeft onrechtvaardig gehandeld door niet te luisteren naar de wil van de goden.
Het positieve recht moet in overeenstemming worden gebracht met het natuurrecht,
anders krijgen we problemen. De goden eisen een gepaste begrafenis. Creon heeft dit
verboden en moet daarvoor een gruwelijke prijs betalen.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller irisjorna1. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $16.58. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
53068 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now